Nỗi niềm sống trong sợ hãi của 15 triệu dân Kashmir giữa giao tranh Ấn Độ-Pakistan
Mong ước lớn nhất của người dân vùng tranh chấp Kashmir là giao tranh Ấn Độ-Pakistan chấm dứt, xung đột không còn, hai nước hướng đến một nền hòa bình vĩnh viễn.
Ông Mohammad Iqbal (47 tuổi) sống tại thị trấn Poonch (thuộc khu vực Kashmir do Ấn Độ quản lý), cách biên giới trên thực tế với Pakistan một quãng ngắn. Đây là một khu vực có chân đồi phủ đầy thông và đồng cỏ đầy hoa, phía sau là những đỉnh núi băng giá cao chót vót.
Thế nhưng đằng sau cảnh đẹp như mơ này ở Kashmir là không khí căng thẳng bao trùm giữa hai quốc gia sở hữu vũ khí hạt nhân. Vấn đề Kashmir là nguyên nhân gây ra nhiều cuộc giao tranh lâu nay giữa Ấn Độ và Pakistan.
Rạng sáng 7-5, giao tranh Ấn Độ-Pakistan xảy ra, kéo theo nhiều hậu quả nghiêm trọng.

Một cư dân ở vùng do Ấn Độ quản lý tại Kashmir nhìn vào ngôi nhà bị hư hại của ông, vào ngày 8-5. Ảnh: GETTY IMAGES
Đêm căng thẳng
Rạng sáng 7-5, ông Iqbal đang tăng ca tại một nhà máy điện thì nhận được cuộc gọi hoảng loạn từ gia đình nói rằng đạn pháo đang nổ xung quanh nhà họ.
"Tôi bảo mọi người tập trung trong một phòng ở tầng trệt và hy vọng mọi thứ sẽ ổn khi trời sáng” – ông Iqbal nói.
Hai giờ sau khi vụ tấn công nổ ra, ông Iqbal nhận được tin nhà của anh rể mình đã bị trúng đạn.
Quả đạn đã phát nổ tại một bể chứa nước gần đó, phá hủy các cửa sổ và làm vỡ các mảnh kính, bắn trúng anh rể và cháu gái của anh.
Sau đó, mọi người trong khu vực hoảng loạn tìm cách đưa những người bị thương đến bệnh viện gần nhất.
"Khi mọi người bắt đầu sơ tán, họ đổ xô vào bất kỳ phương tiện nào họ có thể tìm thấy. Trong vài giờ sau đó, chúng tôi gặp khó khăn trong việc xác định vị trí của mọi người. Mọi người bị chia cắt. Nhưng cuối cùng gia đình tôi đã đoàn tụ tại bệnh viện" – ông Iqbal kể.
Ở đó, ông Iqbal thấy anh rể mình bị thương nặng và đội ngũ nhân viên y tế tìm cách điều trị cho dòng người thương vong. Anh rể của ông Iqbal đã may mắn sống sót. Nhưng hai người hàng xóm của ông thì không.
Ngày 13-5, phía Pakistan cho biết 40 thường dân nước này đã thiệt mạng, 121 người bị thương và 11 thành viên của lực lượng vũ trang của họ đã thiệt mạng trong vụ tấn công. Trước đó, Ấn Độ đã cho biết 15 thường dân đã thiệt mạng, 59 người bị thương và họ đã mất 5 binh lính.
Trong cuộc giao tranh vừa qua, cả Ấn Độ và Pakistan đều tuyên bố đã giành chiến thắng.
Phía Ấn Độ cho biết các cuộc không kích của họ vào bên trong lãnh thổ Pakistan – cuộc không kích sâu nhất kể từ cuộc giao tranh vào năm 1971 – đã xóa sổ các trại khủng bố được sử dụng để lên kế hoạch tấn công Ấn Độ.
Trong khi đó, phía Pakistan cho biết lực lượng không quân của họ đã bắn hạ 5 máy bay chiến đấu của Ấn Độ, bao gồm máy bay chiến đấu Rafale tiên tiến do Pháp sản xuất.

Một người phụ nữ đứng bên ngoài một ngôi nhà bị phá hủy do pháo kích ở làng Salamabad tại Uri, vùng do Ấn Độ kiểm soát ở Kashmir, vào ngày 8-5. Ảnh: AFP
Ước vọng về hòa bình vĩnh viễn
Đối với khoảng 15 triệu người đang sống trong khu vực tranh chấp, đợt giao tranh mới nhất dường như đã đẩy ước mơ về cuộc sống thanh bình thêm xa họ. Tuy nhiên, mối quan tâm trước mắt của người dân tại vùng Kashmir là bầu trời sẽ yên tĩnh trong bao lâu.
"Các chợ đã mở cửa trở lại và một số người rời đi đã dần bắt đầu quay trở lại. Đêm xuống, người dân vẫn còn lo lắng về những gì có thể xảy ra” – anh Amir Choudhary, sống tại vùng do Ấn Độ quản lý ở Kashmir, nói.
Ở phía bên kia Đường kiểm soát, tại vùng do Pakistan quản lý ở Kashmir, bà Saima Ashraf cũng có cùng cảm nhận.
"Sự bất ổn vẫn còn hiện hữu” – bà Ashraf nói.
Nhiều người khác không rõ khi nào họ có thể trở về nhà và làng của mình.
"Nhiều người trong số họ đang chờ xem tình hình diễn biến như thế nào trước khi đưa ra quyết định về việc trở về" – ông Akhtar Ayoub, một quan chức chính quyền địa phương của Pakistan, trả lời Reuters.
Ông Raja Shoukat Iqbal sống gần khu vực Đường Kiểm soát. Ông Iqbal mô tả lệnh ngừng bắn là "cần thiết đối với người dân Kashmir" – những người mà theo ông là đang phải trả giá đắt do giao tranh.
"Hòa bình này cũng cần thiết ở cấp độ quốc tế vì cả hai quốc gia đều là cường quốc hạt nhân, bất kỳ sai lầm hoặc sự tức giận nào cũng có thể gây ra nguy hiểm cho hàng tỉ người" – ông Iqbal nói.
Dù tình hình đã tạm thời ổn định trở lại nhưng ký ức về cuộc giao tranh vừa qua vẫn ám ảnh nhiều người.
Một sinh viên sống tại vùng do Ấn Độ quản lý ở Kashmir cho biết khi tiếng pháo kích làm rung chuyển ngôi nhà của anh, anh vẫn chưa ngủ.
"Chúng tôi ngồi im lặng, vô cùng sợ hãi. Chúng tôi cầu nguyện rằng mục tiêu tiếp theo sẽ không phải là gia đình hay ngôi nhà của chúng tôi" – anh này nói.
Khi hay tin hai bên ngừng bắn, sinh viên này đã vô cùng vui mừng.
"Nụ cười nở trên khuôn mặt chúng tôi và chúng tôi ôm nhau. Bây giờ chúng tôi muốn lệnh ngừng bắn này được duy trì. Cả hai nước cần tìm ra giải pháp lâu dài" – anh nói.
Về phía ông Iqbal, ông cho biết đang cố gắng lạc quan mặc dù đã chịu nhiều thiệt hại.
"Chúng tôi thật may mắn. Gia đình chúng tôi vẫn ở bên nhau. Chúng tôi chỉ sửa lại ngôi nhà. Tôi hy vọng giao tranh sẽ không tiếp tục” – ông Iqbal nói.

Một chiếc xe bị hư hại do giao tranh Ấn Độ-Pakistan. Ảnh: GETTY IMAGES
Tại Srinagar – TP lớn nhất trong vùng Ấn Độ quản lý ở Kashmir, người dân đang dần trở lại nhịp sống thường ngày. Tuy nhiên, các trường học vẫn đóng cửa và mọi người tránh đi lại không cần thiết.
“Đối với những người khác, giao tranh có thể đã kết thúc. Một thỏa ngừng bắn đã được tuyên bố. Nhưng một lần nữa, người Kashmir phải trả giá, sinh mạng mất đi, nhà cửa bị phá hủy, hòa bình bị phá vỡ. Chu kỳ này phải tiếp tục trong bao lâu? Chúng tôi đã kiệt sức. Chúng tôi không muốn một sự ngừng bắn tạm thời nữa. Chúng tôi muốn một giải pháp lâu dài, vĩnh viễn” – anh Muneeb Mehraj, người dân tại Srinagar, cho biết.
Những bên nào đang kiểm soát Kashmir?
Theo trang tin Newsweek, Ấn Độ quản lý khoảng 55% diện tích Kashmir, ở trung tâm và phía nam vùng này, bao gồm vùng đất màu mỡ đông dân của Thung lũng Kashmir. Pakistan quản lý 30% diện tích Kashmir, chủ yếu ở phía tây bắc vùng này, trong khi Trung Quốc quản lý 15% diện tích Kashmir, ở phía đông bắc lãnh thổ.
Đường phân chia phần lãnh thổ do Ấn Độ quản lý và Pakistan quản lý gọi là Đường Kiểm soát dài 740 km. Vụ tấn công khủng bố khiến 26 người thiệt mạng và 10 người bị thương vào tháng 4 xảy ra gần thị trấn nghỉ dưỡng Pahalgam ở Kashmir do Ấn Độ kiểm soát – cách Đường Kiểm soát khoảng 60 km.
Vụ tấn công nói trên cũng là khởi đầu cho loạt căng thẳng và giao tranh giữa Ấn Độ và Pakistan trong thời gian gần đây.