Turkmenistan dập tắt ngọn lửa 'địa ngục' sau hơn 50 năm cháy không ngừng

Chính phủ Turkmenistan tuyên bố rằng ngọn lửa lớn, nằm ở trung tâm sa mạc Karakum, hiện đã được kiểm soát phần lớn, đánh dấu một cột mốc lịch sử trong nỗ lực quản lý tài nguyên và môi trường của nước này. Ảnh: Thời báo Trung Á (timesca.com)

Theo ấn phẩm về tin tức kinh tế và chính trị Đông Âu và Âu-Á (Bne.eu) ngày 7/6, sau hơn nửa thế kỷ cháy bừng bừng giữa sa mạc Karakum, ngọn lửa khổng lồ được mệnh danh là "Cổng địa ngục" của Turkmenistan cuối cùng đã được dập tắt đáng kể. Thông tin này được chính phủ nước Trung Á vừa công bố, đánh dấu bước ngoặt quan trọng trong nỗ lực xử lý một trong những thảm họa môi trường kéo dài nhất thế giới.

Khởi nguồn từ sự cố thập niên 70

Ngọn lửa bất tận này có nguồn gốc từ một sự cố không mong muốn năm 1971, khi các nhà khoa học Liên Xô cố gắng nghiên cứu và quản lý rò rỉ khí mê-tan trong sa mạc. Khi đào vào thứ mà họ tin là một túi khí tự nhiên nhỏ, họ vô tình khoan thủng một mỏ khí ngầm khổng lồ, khiến khí độc bắt đầu thoát ra không kiểm soát được. Để ngăn chặn phát tán khói độc, nhóm nghiên cứu quyết định đốt cháy khí mê-tan, hy vọng nó sẽ cháy hết trong vài ngày. Tuy nhiên, ngọn lửa này đã cháy liên tục suốt 53 năm qua.

Hiện tượng tự nhiên kỳ lạ này nhanh chóng trở thành điểm đến hấp dẫn các du khách mạo hiểm từ khắp nơi trên thế giới. Họ sẵn sàng vượt qua mọi khó khăn để được tận mắt chứng kiến cảnh tượng lửa cháy ngùn ngụt giữa sa mạc hoang vu, tạo nên khung cảnh như trong truyện thần thoại.

Tuy nhiên, phía sau vẻ ngoài hùng vĩ ấy là một vấn đề môi trường nghiêm trọng. Khí mê-tan - một loại khí nhà kính có tác động mạnh gấp nhiều lần CO2 - liên tục thoát ra từ miệng hố, khiến Turkmenistan trở thành một "siêu phát thải" trên bản đồ ô nhiễm toàn cầu. Điều này đã trở thành nỗi ám ảnh, đặc biệt sau khi Turkmenistan cam kết tham gia Thỏa thuận khí mê-tan toàn cầu vào tháng 12/2023, hứa hẹn cắt giảm lượng khí thải làm nóng hành tinh.

Quyết tâm chính trị và thành tựu khoa học

Cựu Tổng thống Turkmenistan Gurbanguly Berdimuhamedov từng tuyên bố quyết tâm đóng "Cánh cổng địa ngục" vào tháng 6/2023. Cuối cùng, các nhà khoa học tại tập đoàn dầu khí nhà nước Turkmengaz đã tìm ra giải pháp kỹ thuật khả thi.

Theo thông báo chính thức, ngọn lửa đã giảm đi ba lần so với trước đây. Bà Irina Luryeva, Giám đốc và trưởng phòng thí nghiệm tại Turkmengaz, cho biết: "Trước đây, ánh sáng rực rỡ từ ngọn lửa có thể nhìn thấy từ cách xa vài km, do đó có tên là 'Cổng địa ngục', nhưng ngày nay chỉ còn lại nguồn cháy yếu ớt".

Phương pháp được áp dụng là khoan nhiều giếng xung quanh khu vực đám cháy để gom khí mê-tan, vừa giảm nguồn cung cho ngọn lửa, vừa tận dụng nguồn tài nguyên quý giá này. Bà Luryeva đã trình bày chi tiết về kỹ thuật này tại một hội nghị về môi trường ở thủ đô Ashgabat.

Việc dập tắt thành công ngọn lửa "địa ngục" không chỉ mang ý nghĩa biểu tượng mà còn thể hiện cam kết nghiêm túc của Turkmenistan trong cuộc chiến chống biến đổi khí hậu. Đây là bước tiến quan trọng giúp quốc gia này giảm thiểu đáng kể lượng khí thải mê-tan, đồng thời có thể khai thác hiệu quả nguồn tài nguyên khí tự nhiên đã bị lãng phí suốt hơn nửa thế kỷ qua. Thành công này cũng chứng minh rằng với quyết tâm chính trị và ứng dụng khoa học kỹ thuật phù hợp, những thách thức môi trường lâu dài nhất cũng có thể được giải quyết một cách hiệu quả.

Vũ Thanh/Báo Tin tức và Dân tộc