Từng bước giảm chi trực tiếp từ 'tiền túi' của người tham gia bảo hiểm y tế

Thông cấp khám, chữa bệnh bảo hiểm y tế

So với Luật hiện hành, Thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên cho biết, Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Bảo hiểm y tế có 8 nhóm điểm mới.

Trong đó, đầu tiên là Luật đã sửa đổi, cập nhật đối tượng tham gia. Cụ thể, bổ sung các đối tượng đã được Luật khác quy định cũng như đối tượng nhân viên y tế và cô đỡ thôn bản để động viên, khích lệ, có chính sách thỏa đáng với đối tượng chăm sóc sức khỏe nhân dân ở vùng sâu, vùng xa, bảo đảm công bằng với đối tượng khác ở tổ dân phố.

Luật giao Chính phủ quy định các đối tượng phát sinh khác sau khi báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Điều chỉnh trách nhiệm đóng BHYT, phương thức, thời hạn đóng, trách nhiệm lập danh sách đóng BHYT, thời hạn thẻ có giá trị sử dụng để để phù hợp với việc sửa các đối tượng tham gia BHYT và đồng bộ với quy định của Luật Bảo hiểm xã hội và luật khác có liên quan.

Luật cũng quy định về khám, chữa bệnh BHYT, trong đó có đăng ký khám, chữa bệnh BHYT ban đầu, chuyển người bệnh giữa các cơ sở khám, chữa bệnh BHYT theo cấp chuyên môn kỹ thuật của Luật Khám bệnh, chữa bệnh năm 2023.

Thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên phát biểu

Luật quy định quyền của người có thẻ BHYT trong việc đăng ký khám, chữa bệnh BHYT ban đầu tại cơ sở khám, chữa bệnh cấp ban đầu và cấp cơ bản; quy định khái quát nguyên tắc phân bổ thẻ BHYT cho cơ sở đăng ký khám, chữa bệnh ban đầu và giao Bộ trưởng các Bộ Y tế, Công an, Quốc phòng căn cứ theo thẩm quyền ban hành quy định chi tiết và hướng dẫn thực hiện.

Đồng thời, quy định việc chuyển cơ sở khám, chữa bệnh được thực hiện theo yêu cầu chuyên môn và khả năng đáp ứng của cơ sở khám, chữa bệnh, việc chuyển người bệnh về cơ sở khám, chữa bệnh BHYT ban đầu để điều trị, quản lý đối với các bệnh mạn tính.

Luật quy định mức hưởng BHYT khi thực hiện thông cấp khám, chữa bệnh BHYT theo hướng không phân biệt địa giới hành chính theo tỉnh, giữ ổn định tỷ lệ mức hưởng BHYT theo quy định của Luật hiện hành và mở rộng với một số trường hợp.

Theo đó, người tham gia BHYT được hưởng 100% mức hưởng khi khám, chữa bệnh tại cơ sở khám, chữa bệnh BHYT cấp ban đầu trong toàn quốc; 100% mức hưởng khi đi khám, chữa bệnh nội trú tại cơ sở khám, chữa bệnh BHYT cấp cơ bản trong toàn quốc; 100% mức hưởng khi khám, chữa bệnh tại bất kỳ cơ sở khám, chữa bệnh BHYT cấp cơ bản, cấp chuyên sâu mà trước ngày 1.1.2025 đã được cơ quan có thẩm quyền xác định là tuyến huyện. Đặc biệt, trong một số trường hợp bệnh hiếm, bệnh hiểm nghèo... người bệnh được lên thẳng cơ sở khám, chữa bệnh cấp chuyên sâu.

Đồng thời, Luật đã mở rộng một số phạm vi quyền lợi cho người có thẻ BHYT, trong đó có điều trị lác, tật khúc xạ của mắt cho người dưới 18 tuổi.

Liên quan đến vấn đề chuyển viện, Thứ trưởng Đỗ Xuân Tuyên cho biết, trước khi Luật mới có hiệu lực, người dân đăng ký khám, chữa bệnh ban đầu thường được đăng ký ở cơ sở khám, chữa bệnh cấp huyện như bệnh viện, trung tâm y tế cấp huyện. Khi chuyển viện sẽ phải chuyển từ cơ sở y tế cấp huyện lên bệnh viện đa khoa tỉnh và tiếp đó mới lên bệnh viện tuyến trung ương.

Như vậy, "rất mất thời gian trong khi có những bệnh yêu cầu phải chuyển ngay". Lý do, theo Thứ trưởng, bởi Luật cũ xác định theo địa giới hành chính nên có người ngay sát cơ sở khám, chữa bệnh (cách 5-7m), nhưng không được đăng ký khám, chữa bệnh ở đó, mà phải đi ra cơ sở tuyến huyện cách cả 10km. Điều này gây khó khăn cho người dân.

Hay khi đi công tác, như từ Hà Nội vào TP. Hồ Chí Minh chỉ được thanh toán 100% BHYT khi cấp cứu, còn nếu không may "hắt hơi, sổ mũi” vào khám là phải nộp tiền. Hoặc sinh viên được mua thẻ BHYT nhưng nghỉ hè hay Tết về quê, đi khám vẫn mất tiền - rất bất cập.

Với mục đích cải cách hành chính, giúp người dân tiếp cận dịch vụ y tế nhanh nhất, hiệu quả nhất, Thứ trưởng Đỗ Xuân Tuyên khẳng định, Bộ Y tế sẽ quy định "hàng rào" kỹ thuật để bảo đảm tuyến trên không bị quá tải. Đơn cử, chỉ có một số trường hợp được thông tuyến, như người bị bệnh nan y, bệnh ở dưới không chữa được.

"Người bệnh bị ung thư ở tuyến huyện hay tuyến tỉnh không chữa được, thì cho họ chuyển thẳng lên Trung ương, làm gì phải bắt họ quay ra tuyến huyện, rồi lại lên tuyến tỉnh xin giấy. Và chúng ta cũng không loại trừ còn có chuyện nọ, chuyện kia trong chuyện xin giấy", Thứ trưởng thẳng thắn. Đồng thời nhấn mạnh, Bộ Y tế thực hiện theo chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, đó là kiên quyết phải cải cách hành chính, vừa bảo đảm giảm quá tải tuyến trên, vừa kích cầu và nâng cao chất lượng khám, chữa bệnh cho tuyến dưới.

"Muốn bệnh nhân khám ban đầu không đi tuyến trên thì tuyến dưới phải đầu tư, nâng cấp trang thiết bị, cơ sở vật chất và nâng cao năng lực con người", Thứ trưởng nêu rõ.

Phân bổ nguồn thu từ BHYT chi cho khám, chữa bệnh lên mức 92%

Cùng với đó, Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Bảo hiểm y tế cũng quy định điều chỉnh tỷ lệ chi cho khám, chữa bệnh BHYT, chi dự phòng và tổ chức hoạt động BHYT từ số tiền đóng BHYT.

Luật quy định tăng mức phân bổ từ nguồn thu BHYT để chi cho hoạt động khám, chữa bệnh lên 92%, giảm số tiền dành cho quỹ dự phòng, tổ chức hoạt động Quỹ BHYT xuống 8%, trong đó dành tối thiểu 4% số tiền đóng BHYT cho quỹ dự phòng. quy định rõ thời hạn thông báo kết quả giám định chi phí khám, chữa bệnh để khắc phục vướng mắc về kéo dài thời gian thanh, quyết toán.

Đồng thời, Luật bổ sung cơ chế thanh toán thuốc, thiết bị y tế được điều chuyển giữa các cơ sở khám, chữa bệnh và thanh toán chi phí dịch vụ cận lâm sàng được chuyển đến cơ sở khác trong trường hợp thiếu thuốc, thiết bị y tế và quy định cơ chế để Quỹ BHYT thanh toán cho các trường hợp này. Bổ sung quy định cụ thể về chậm đóng, trốn đóng BHYT và các biện pháp xử lý đối với các trường hợp này.

Luật quy định về trách nhiệm của Bộ Y tế trong rà soát, cập nhật thường xuyên phác đồ điều trị để bảo đảm thuận tiện trong khám, chữa bệnh và thanh toán BHYT; quy định về đánh giá sự hợp lý của việc cung cấp dịch vụ khám, chữa bệnh BHYT; quy định về ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số, chia sẻ dữ liệu trong lĩnh vực BHYT, việc liên thông và sử dụng kết quả cận lâm sàng liên thông giữa các cơ sở khám, chữa bệnh phù hợp yêu cầu chuyên môn và đưa ra giải pháp tăng cường năng lực khám, chữa bệnh BHYT cho y tế cơ sở; ban hành nguyên tắc, tiêu chí xây dựng danh mục thuốc, thiết bị y tế, dịch vụ y tế thuộc phạm vi chi trả của BHYT để bảo đảm tính quy phạm, minh bạch, công khai.

Luật cũng bổ sung quy định về cấp thẻ BHYT điện tử, quy định Kiểm toán nhà nước kiểm toán Báo cáo quyết toán chi tổ chức và hoạt động BHYT của cơ quan bảo hiểm xã hội hàng năm để đồng bộ với Luật Bảo hiểm xã hội.

Với những điểm mới cơ bản nêu trên, Thứ trưởng Đỗ Xuân Tuyên khẳng định, Luật sẽ giải quyết được căn cơ những tồn tại, vướng mắc mang tính cấp bách sau 15 năm thực hiện Luật Bảo hiểm y tế, bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ của hệ thống pháp luật, bảo đảm an sinh xã hội, quyền, lợi ích của người tham gia BHYT, cơ sở khám, chữa bệnh, góp phần từng bước giảm tỷ lệ chi trực tiếp từ "tiền túi" của người tham gia BHYT và tăng cường quản lý, sử dụng hiệu quả Quỹ BHYT.

Anh Thảo