Từ ngôi làng 'Cửu phẩm bá hộ' đến điểm du lịch của Hà Nội

Trong dòng chảy phát triển

Làng Thiết Úng còn gọi là làng Ống, cổ xưa còn được gọi là Phường Xa Lập hay Xa Lập Phường. Nơi đây nổi tiếng với nghề chạm khắc gỗ truyền thống.

Từ xa xưa, thợ thủ công ở làng Thiết Úng đã tổ chức thành từng nhóm thợ đi tới từng vùng quê trong cả nước để xây dựng sản xuất. Thế hệ sau nối tiếp thế hệ trước, những nghệ nhân, thợ giỏi của làng nghề Thiết Úng luôn giữ gìn những nét tinh hoa nghề truyền thống của cha ông để lại.

Làng nghề chạm khắc đồ gỗ mỹ nghệ Thiết Úng có truyền thống lịch sử lâu đời.

Ông Đào Công Trung, Trưởng thôn Thiết Úng (xã Vân Hà) cũng là một trong những nghệ nhân gỗ mỹ nghệ giỏi của làng nghề chia sẻ, vào thời nhà Nguyễn, những nghệ nhân của thôn Thiết Úng đã từng được triệu vào cung để tham gia xây dựng các công trình cung điện, lăng tẩm cho hoàng gia.

Nhờ sự tài tình, khéo léo, tay nghề cao mà nhiều nghệ nhân của làng nghề Thiết Úng đã được triều đình ban sắc phong “Cửu phẩm bá hộ” (một chức quan vào triều đình nhà Nguyễn).

Hiện tại, toàn xã Vân Hà có 60% số hộ gia đình tham gia sản xuất, kinh doanh và làm nghề chạm khắc gỗ. Các cơ sở sản xuất được phân bố tại 5 thôn trong xã, nhiều nhất là tại thôn Thiết Úng. Đặc biệt, xã hiện có 14 nghệ nhân đã được UBND TP Hà Nội công nhận.

Phát triển làng nghề bền vững

Trong những năm qua, làng nghề Thiết Úng không ngừng chuyển mình. Sản phẩm của làng nghề được tiêu thụ mạnh tại thị trường trong nước và xuất khẩu. Nghề chạm khắc gỗ trở thành ngành kinh tế mũi nhọn của xã Vân Hà, huyện Đông Anh.

Chủ tịch Hội làng nghề Thiết Úng (xã Vân Hà) Đỗ Văn Cường cho biết, sản phẩm đồ gỗ của nghệ nhân nơi đây đa dạng về chủng loại, từ nội thất (tủ, đồ thờ, bàn ghế) đến các bức tượng, tranh phù điêu... Các mặt hàng được khách hàng trong và ngoài nước rất ưa chuộng.

Làng nghề Thiết Úng trở thành một điểm du lịch của Hà Nội.

Một số sản phẩm của nghệ nhân làng nghề đã đạt giải cao trong các cuộc thi thiết kế mẫu sản phẩm thủ công mỹ nghệ, được bình chọn là sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu cấp thành phố và khu vực.

Được biết, để thúc đẩy phát triển làng nghề Thiết Úng, thời gian qua, huyện Đông Anh đã quy hoạch, phát triển chợ nguyên liệu gỗ Vân Hà, khu sản xuất, trưng bày sản phẩm, từng bước đưa mô hình Trung tâm thiết kế sáng tạo giới thiệu, quảng bá và bán sản phẩm OCOP, làng nghề gỗ mỹ nghệ xã Vân Hà hoạt động hiệu quả…

Mới đây, các nghệ nhân và đông đảo các tầng lớp nhân dân xã Vân Hà vui mừng khi UBND TP Hà Nội ban hành Quyết định số 1567/QĐ-UBND về việc công nhận điểm du lịch Làng nghề gỗ mỹ nghệ Thiết Úng, xã Vân Hà, huyện Đông Anh.

Chủ tịch UBND xã Vân Hà Đỗ Thị Hảo phấn khởi cho biết, với sự quan tâm của TP Hà Nội, chính quyền kỳ vọng làng nghề Thiết Úng sẽ trở thành một điểm đến an toàn, thân thiện, giàu bản sắc, hấp dẫn, ấn tượng trong lòng du khách và bè bạn gần xa trên hành trình khám phá di sản văn hóa tại quê hương.

Trong thời gian tới, UBND xã Vân Hà sẽ phối hợp với các sở ngành thực hiện tổ chức quản lý, đầu tư xây dựng và khai thác điểm du lịch làng nghề Thiết Úng theo đúng quy định của Luật Du lịch và các văn bản pháp luật liên quan, đảm bảo phát triển bền vững, hiệu quả.

Tùng Nguyễn