Từ 'câu chuyện' nuôi cá lồng ở Đảo Mê...
Những năm gần đây, quanh khu vực đảo Hòn Mê (thị xã Nghi Sơn), nhiều hộ thuộc các phường Hải Bình, xã đảo Nghi Sơn,... tận dụng tiềm năng, lợi thế khu vực này để nuôi cá lồng, đem lại hiệu quả kinh tế cao.

Cho cá ăn ở khu vực đảo Mê.
Thu nhập tiền tỷ
Khu vực đảo Mê với điều kiện thuận lợi, mặt nước trong xanh, môi trường sạch phù hợp với nuôi cá, mặc dù chi phí đầu tư lớn nhưng nếu thuận lợi sẽ đem lại hiệu quả cao. Nhận thấy tiềm năng trong phát triển kinh tế, cuối năm 2022, anh Lê Đình Dũng, tổ dân phố Tiền Phong, phường Hải Bình bắt đầu học hỏi kinh nghiệm, đầu tư ô, lồng để nuôi cá ngoài khu vực đảo. Lứa cá giống đầu tiên được anh Dũng thả vào đầu năm 2023 với 12 vạn cá chim, 3 vạn cá mú và 5 vạn cá bớp (hay còn gọi cá giò), tổng giá trị đầu tư để nuôi cá lồng ngoài khu vực đảo Mê gần 12 tỷ đồng.
Những ngày đầu, do kinh nghiệm nuôi cá của anh Dũng còn hạn chế nên cá thả một phần chết do bệnh, thức ăn chưa phù hợp. Tuy nhiên, do xác định gắn bó lâu dài nên anh vẫn tiếp tục đồng hành với nghề nuôi cá lồng. Anh đã thuê 6 lao động chăm sóc, trông coi cá lồng ngoài đảo với mức lương 9 - 10 triệu đồng/người/tháng. Hàng ngày, những công nhân cho cá ăn, theo dõi tình hình cá và thời tiết ngoài đảo. Đến cuối năm 2024, anh Dũng thu hoạch 70 tấn cá chim, trung bình đạt 0,8 - 1kg/con, giá từ 120 - 140.000 đồng/kg; 120 tấn cá bớp, cân nặng trung bình 5 - 7kg/con, giá từ 150 - 170.000 đồng/kg. Dự kiến, tháng 4/2025 sẽ thu hoạch 45 tấn cá mú, trung bình 2,5 - 3kg/con. Trừ mọi chi phí, anh Dũng thu về khoảng 4 - 4,5 tỷ đồng từ nuôi cá lồng. Đồng thời, tháng 4/2025, cũng là thời điểm gia đình anh Dũng sẽ thả cá giống vụ mới.

Những con cá Bớp (cá Giò) có trọng lượng đạt hơn 5kg được nuôi tại khu vực đảo Mê.
Ngoài nuôi cá thương phẩm, anh Dũng còn nuôi cá giống để cung cấp cho các hộ dân. Cuối năm 2024, HTX dịch vụ nuôi trồng thủy sản và dịch vụ đảo Mê thành lập gồm 7 thành viên do anh Dũng làm giám đốc. “HTX ra đời với mong muốn đồng hành, chia sẻ kinh nghiệm, kỹ thuật, cung cấp giống, tìm kiếm đầu ra cho sản phẩm và phát triển dịch vụ chế biến thủy sản gắn với phát triển du lịch ở khu vực đảo”, anh Dũng cho biết.
Tháo gỡ khó khăn liên quan đến thuê mặt nước biển
Được biết, ở khu vực đảo chính Hòn Mê trước năm 2023 chỉ có 3 hộ dân nuôi cá, hiện nay đã là 9 hộ. Ngoài ra, ở các đảo hòn Bung, hòn Đót, hòn Miệng, hòn Vàng,... thuộc hệ thống đảo Mê cũng có nhiều hộ dân của xã đảo Nghi Sơn, phường Hải Bình nuôi cá lồng. Mặc dù nghề nuôi cá lồng mang lại hiệu quả kinh tế cao, tuy nhiên hiện nay các hộ dân vẫn đang nuôi theo hình thức tự phát bởi vướng nhiều thủ tục, giấy tờ liên quan đến thuê mặt nước biển.
Thông tin từ Phòng Nuôi trồng thủy sản, Chi cục Biển đảo và Thủy sản (Sở Nông nghiệp và Môi trường Thanh Hóa), cho biết: Nuôi cá lồng trên biển trong những năm qua tập trung ở xã Nghi Sơn, xã Hải Hà, phường Hải Bình, phường Hải Thanh (thị xã Nghi Sơn). Nghề nuôi cá lồng đã góp phần phát triển kinh tế và an sinh xã hội các xã/phường ven biển, tuy nhiên, hiện nay các địa điểm nuôi nằm trong khu vực sản xuất công nghiệp nên nuôi cá lồng ở đây không còn phù hợp.
Ngày 28/12/2022, Chủ tịch UBND tỉnh đã ban hành Quyết định số 4716/QĐ-UBND phê duyệt “Đề án phát triển nuôi cá lồng tỉnh Thanh Hóa đến năm 2025, định hướng đến năm 2030”. Mục tiêu đến năm 2030, toàn tỉnh nuôi cá hồ chứa thủy lợi, thủy điện 3.840 lồng, thể tích lồng nuôi 373.000m3 (sản lượng 9.100 tấn); nuôi nước mặn khu vực đảo Hòn Mê thể tích lồng nuôi 150.000m3 (sản lượng 4.500 tấn); giá trị sản xuất đạt 1.200 tỷ đồng/năm; giải quyết việc làm cho trên 9.200 lao động thường xuyên, trên 30.000 lao động thời vụ và dịch vụ phục vụ nuôi cá lồng.

Các ô, lồng nuôi cá ở khu vực đảo Mê.
Ngày 8/1/2024, Chủ tịch UBND tỉnh đã ban hành Quyết định số 104/QĐ-UBND về việc điều chỉnh tọa độ vị trí quy hoạch phát triển nuôi cá lồng khu vực đảo Hòn Mê tại Phụ lục 02 của Quyết định số 4716, tổng diện tích quy hoạch 88ha. Hiện nay, khu vực đảo Hòn Mê đã có trên 10 ô lồng HDPE (thể tích từ 500 - 700m3/ô lồng) của các tổ chức, cá nhân đang nuôi cá lồng tự phát, đem lại hiệu quả kinh tế cao. Khó khăn trong phát triển nghề nuôi cá lồng khu vực đảo Mê là các tổ chức, cá nhân chưa được cơ quan chức năng giao, cho thuê mặt nước biển.
Trước ngày 1/3/2025, thủ tục giao khu vực biển cụ thể đối với tổ chức, cá nhân sử dụng lâu dài cho nuôi cá lồng gồm cấp phép nuôi trồng thủy sản trên biển, do ngành nông nghiệp và phát triển nông thôn thực hiện theo Nghị định 26/2019/NĐ-CP; giao khu vực biển cho tổ chức, cá nhân nuôi cá lồng do ngành tài nguyên và môi trường thực hiện theo Nghị định 11/2021/NĐ-CP, có hiệu lực từ 30/3/2021. Tuy nhiên, 2 cơ quan Nhà nước thực hiện với nhiều giấy tờ và thủ tục chồng chéo ảnh hưởng đến các tổ chức, cá nhân làm nghề. Với việc sáp nhập lĩnh vực tài nguyên và nông nghiệp, cấp tỉnh là Sở Nông nghiệp và Môi trường thì việc cấp phép, giao, cho thuê mặt nước biển sẽ thuận lợi hơn.
Hy vọng, trong thời gian tới, các cơ quan chức năng sớm sửa đổi, ban hành các văn bản hướng dẫn thực hiện thủ tục này, tạo ổn định sản xuất cho người dân, đồng thời góp phần thực hiện tốt “Đề án phát triển nuôi cá lồng tỉnh Thanh Hóa đến năm 2025, định hướng đến năm 2030”.