TS. Nguyễn Đình Cung: Doanh nghiệp sẽ đón 'làn gió mới' trong cải cách môi trường kinh doanh

TS Nguyễn Đình Cung, nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương (Ảnh: Phương Thảo)

Bàn về cơ hội lớn trong thúc đẩy cải cách, tháo gỡ điểm nghẽn thể chế cho môi trường kinh doanh của cộng đồng doanh nghiệp, TS Nguyễn Đình Cung, nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương (CIEM) đã có những trao đổi với báo chí về vấn đề này trước thềm năm mới.

Với kinh nghiệm nhiều năm làm cải cách môi trường đầu tư kinh doanh, đặc biệt là giai đoạn 2014 - 2020, là thời kỳ có những nỗ lực cải cách lớn với môi trường kinh doanh Việt Nam, TS. Nguyễn Đình Cung nhìn nhận năm 2025 sẽ có thuận lợi chưa từng có trong cải thiện môi trường kinh doanh, bởi toàn bộ hệ thống, đặc biệt là Tổng Bí thư đã nhận định “thể chế là điểm nghẽn của mọi điểm nghẽn” và “cải cách thể chế, xóa bỏ rào cản là đột phá của đột phá”.

Theo ông Cung, điều này hoàn toàn đúng, Tổng Bí thư đã nói thay đổi thể chế theo tư duy mới, bỏ “không quản được thì cấm”, thúc đẩy đồng hành cùng cộng đồng doanh nghiệp phát triển. Tổng Bí thư đã chỉ rõ những điểm nghẽn và đốc thúc việc khơi thông những điểm nghẽn này. Tư duy đó cần được thẩm thấu vào hệ thống. Việc liệt kê 10 rào cản phổ biến đối với việc doanh nghiệp hiện nay hoàn toàn nằm trong tầm tay, cần tận dụng tốt cơ hội này trong 2025.

“Chính phủ bằng chỉ đạo các địa phương, Bộ/ngành xử lý dứt điểm 5 hoặc 10 điểm nghẽn, rào cản. Điều này sẽ tạo nên hiệu ứng tâm lý cực kỳ tích cực và lấy lại niềm tin trong một vài tháng. Điều này tạo niềm tin đối với khu vực đầu tư tư nhân. Điểm quan trọng nhất của khu vực tư nhân không phải cần ưu đãi về tiền bạc mà cần cơ chế thuận lợi, minh bạch cho hoạt động kinh doanh của họ. Cộng đồng doanh nghiệp đang rất chờ đợi điều này trong năm 2025”, TS. Nguyễn Đình Cung nhận định.

Những quy định về điều kiện kinh doanh bất hợp lý, không phù hợp với kinh tế thị trường, can thiệp quá sâu vào hoạt động của doanh nghiệp sẽ được thay đổi. Cùng với đó tạo cơ chế để phương quyết - địa phương làm - địa phương chịu trách nhiệm, sẽ tạo ra không khí cạnh trạnh lành mạnh giữa các địa phương, từ đó thu hút đầu tư trong năm 2025.

Năm 2025 sẽ có thuận lợi chưa từng có trong cải cách cải thiện môi trường kinh doanh (Ảnh minh họa)

Về mục tiêu tăng trưởng GDP 8%, theo vị chuyên gia này, mục tiêu bao nhiêu cần tương xứng với giải pháp. Mục tiêu cao cần giải pháp đủ lớn, đủ quyết liệt, khắc phục các điểm yếu, cải cách mạnh mẽ, cải thiện đột biến. 2025 có thể là một năm đặt bàn lề khi các tỉnh thông qua quy hoạch phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2021 - 2030, tầm nhìn 2035 với các quyết định do Thủ tướng phê duyệt.

Trong đó, các tỉnh/thành phố trực thuộc trung ương đều đặt mục tiêu tăng trưởng GRDP tăng trưởng trên 10%. Các tỉnh đạt trên 10% sẽ là cơ sở để cả nước đạt tăng trưởng GDP trên 10%, do đó, cần đặt trọng tâm vào các địa phương, tức là tạo áp lực và tạo cơ hội hành động để họ phát triển.

TS. Nguyễn Đình Cung cho rằng, trước hết là nên dừng ban hành thêm luật mới để tập trung vào rà soát đánh giá hệ thống cũ, tận dụng trí tuệ và kinh nghiệm của đội ngũ chuyên gia độc lập để đảm bảo tính khách quan và hạn chế đến mức tối thiểu rủi ro.

Ông Cung cũng nhấn mạnh, Chính phủ cần tiên phong đưa tư duy đột phá trong xây dựng pháp luật, cải cách thể chế nào vào thực tế. Theo ông, thời gian tới cần tập trung bỏ bớt các quy định pháp luật đang là rào cản đối với sự phát triển của doanh nghiệp.

Ông khuyến nghị cần phân cấp, phân quyền triệt để hơn cho địa phương. Việc phân cấp, phân quyền này đi cùng với việc mở không gian của pháp luật ở trung ương sẽ phát huy được tính năng động, sáng tạo của địa phương, các địa phương sẽ cạnh tranh nhau trong phát triển. Cùng với đó, phải thay đổi cách đánh giá, theo kết quả thay vì theo quy trình, mở ra không gian và cả áp lực để địa phương nỗ lực đạt những mục tiêu đề ra.

Về vấn đề nhân lực, TS Nguyễn Đình Cung nhấn mạnh cần phải làm rõ nội hàm của điều này để có chiến lược phát triển phù hợp, hiệu quả.

Phương Thảo