Trường Sa ấm tình Sơn La: Kỳ 4: Màu xanh giữa biển khơi

Sức sống mãnh liệt

Những hàng cây phong ba, bàng vuông, tra, mù u, phi lao,... như những tấm lá chắn xanh tự nhiên phủ bóng mát, che chở quân và dân trên các đảo. Từ xa nhìn lại, các đảo hiện lên như những viên ngọc bích giữa biển Đông.

Trẻ em vui chơi ở đảo Song Tử Tây.

Ở đảo Song Tử Tây có cây phong ba với tuổi đời hàng trăm năm, là 1 trong 4 cây di sản ở quần đảo Trường Sa được công nhận vào năm 2014. Cây phong ba di sản có gốc to lớn, có nhiều nhánh tỏa bóng mát rộng lớn giữa thời tiết nắng nóng. Dù qua những cơn bão tố, có những cành cây bị gãy, nhưng cũng chính nơi vết gãy, ứa mủ đó, những mầm xanh của cây phong ba lại vươn lên.

Trung tá Vũ Mạnh Hải, Chỉ huy đảo, Chủ tịch UBND xã Song Tử Tây, chia sẻ: Tháng 12/2021, cơn bão giật cấp 16 đã quét qua đảo, tàn phá 90% số cây cối, nhưng cây phong ba vẫn đứng vững. Qua những cơn bão, cây phong ba chỉ bị gãy cành, nhưng gốc vẫn còn và những mầm xanh lại cứ thế mọc lên. Khi hạt phong ba rụng xuống, quân và dân trên đảo lại đưa vào vườn ươm. Nhờ vậy, đã có hàng ngàn cây phong ba được nhân giống và chuyển cho các đảo khác ở Trường Sa.

Rặng phi lao chắn gió ở đảo Đá Tây A.

Cũng như cây phong ba, bàng vuông là loại cây có sức sống mãnh liệt ở quần đảo Trường Sa. Trên các đảo và điểm đảo, có những cây bàng vuông số tuổi gấp nhiều lần tuổi của các chiến sĩ trẻ. Quả bàng vuông khá to, nặng chừng nửa cân, có hình như chiếc đèn lồng có 4 hoặc 5 cạnh vuông. Quả bàng vuông ra theo chùm, quả già đến quả non, mang ý nghĩa như lớp lớp quân và dân trên đảo đang thay nhau canh giữ bảo vệ chủ quyền biển, đảo của Tổ quốc.

Màu xanh ở đảo Sinh Tồn.

Trung úy Lâm Văn Cường, đảo Sinh Tồn, nói: Cây bàng vuông chịu được những đợt nắng hầm hập, những cơn bão dữ dội. Đó chính là biểu tượng cho tinh thần, sức sống mãnh liệt, tình yêu vẹn trọn với Tổ quốc và biển, đảo quê hương. Vào những dịp Tết, quân và dân ở đảo dùng lá dong ở đất liền và lá bàng vuông trên đảo để gói bánh chưng, thể hiện mối đoàn kết gắn bó bền chặt, tình cảm thắm thiết giữa đất liền với đảo xa.

Vườn rau tăng gia của cán bộ, chiến sĩ đảo Sinh Tồn.

Cây phong ba, bàng vuông đã trở thành biểu tượng cho sức sống mãnh liệt, ý chí kiên cường, lòng dũng cảm và tinh thần lạc quan của quân và dân Trường Sa. Giữa biển trời mênh mông, dẫu cho thời tiết khắc nghiệt, những cây phong ba, bàng vuông vẫn luôn sừng sững hiên ngang trước gió, bão; điểm tô cho đảo thêm xanh đẹp; như người bạn của lính đảo, biểu tượng cho khí phách kiên trung của những người con nơi quần đảo tiền tiêu của Tổ quốc.

Mầm xanh ở nhà dàn DKI

Nhà giàn DKI/18 là một trong số các điểm ghé thăm của Đoàn công tác, giữa bốn bề là biển bao la, điều kiện khí hậu ở đây khắc nghiệt hơn cả các đảo ở Trường Sa. Bởi Trường Sa còn có đất, có giếng nước đào từ lòng đảo, còn ở nhà giàn chi có sắt thép, quanh năm gió khô hanh và nắng nóng cháy da thịt. Vậy mà dưới bàn tay của cán bộ, chiến sĩ, những mầm xanh cứ vươn lên trong nắng gió đại dương.

Nhà giàn DK1/18.

Dẫn chúng tôi đi thăm khu trồng rau tăng gia của nhà giàn với đủ loại từ dưa chuột, mướp, rau đay, mồng tơi, rau muống đến các loại rau gia vị đều rất tươi tốt. Đại úy Lê Kỳ Lâm, Chỉ huy trưởng nhà giàn DK1/18, thông tin: Ngoài nhiệm vụ sẵn sàng chiến đấu bảo vệ chủ quyền biển, đảo của Tổ quốc, hoạt động tăng gia sản xuất trên nhà giàn DKI/18 cũng là nhiệm vụ quan trọng không kém. Bởi ở đây nguồn tiếp tế lương thực có phần hạn chế, thiếu rau xanh, đòi hỏi người lính nhà giàn phải chủ động tăng gia để bảo đảm chất lượng bữa ăn cũng như sức khỏe cho cán bộ, chiến sĩ.

Để có những vườn rau xanh mướt thì các nguyên liệu chính như hạt giống, đất, khay, thùng xốp... đều được đưa từ đất liền ra. Do đó, mỗi bao đất ở đây được giữ gìn cẩn thận như muối, gạo. Trước khi trồng, toàn bộ đất được xử lý rất kỹ, kết hợp ủ phân làm từ cá biển đánh bắt được để bón cho rau. Mùa nào rau đấy. Mùa mưa, các chiến sĩ trồng mồng tơi, rau muống, mướp, rau đay, cải, bầu, bí, mùa khô sẽ là các loại rau chịu được hạn hơn.

Vườn rau của cán bộ, chiến sĩ Nhà dàn DKI/18.

Thiếu tá Nguyễn Văn Quân, nhân viên báo vụ, nhà giàn DKI/18, chia sẻ: Trồng rau ở đây rất khó, mùa mưa bão thì các tấm chắn thường xuyên bị gió thổi bay, mùa nắng thì thiếu nước tưới, bởi vậy cán bộ, chiến sĩ phải tiết kiệm từng giọt nước ngọt sau sinh hoạt cá nhân để tưới cho vườn rau. Ở đây, mỗi chiến sĩ đều có thể là một dự báo viên khí tượng thủy văn, để dự phòng phương án bảo vệ rau xanh.

Với sự quan tâm của Nhà nước cùng sự hỗ trợ của các nhà hảo tâm trên cả nước, cùng nỗ lực, quyết tâm khắc phục mọi khó khăn, cán bộ, chiến sĩ trên các nhà giàn DKI/18 đã tạo nên những vườn rau xanh trên các “pháo đài thép” giữa biển khơi để cải thiện bữa ăn hàng ngày.

Để Trường Sa mãi xanh

Chia sẻ trong chuyến hành trình thăm Trường Sa, Đại tá Phạm Kim Tuyến, Chính ủy Cục Hậu cần - Kỹ thuật, Quân chủng Hải quân, thông tin: Chương trình “Xanh hóa Trường Sa” được Bộ Tư lệnh Quân chủng triển khai từ năm 2021 với mục tiêu nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho cán bộ, chiến sĩ và nhân dân trên các đảo thuộc quần đảo Trường Sa, đồng thời bảo vệ môi trường và phát triển bền vững. Chương trình đã đạt được nhiều kết quả đáng ghi nhận, góp phần tạo dựng một môi trường sống xanh, sạch, đẹp cho quân và dân nơi đây.

Qua phối hợp với các địa phương, doanh nghiệp, cá nhân trong triển khai thực hiện Chương trình “Xanh hóa Trường Sa”, giai đoạn 2021-2024 đã ươm, chiết cây xanh và huy động hỗ trợ hơn 500.000 cây xanh, hơn 400 tấn phân bón và gần 3.000 tấn đất dinh dưỡng. Xây dựng các vườn ươm cây giống với gần 30.000 cây xanh. Tổng số cây được trồng trên toàn quần đảo gần 90.000 cây gồm, có: Dừa, phi lao, bàng ta, tra, mù u, xoài, bàng vuông và một số loại cây khác.

Góp sức để Trường Sa thêm xanh, trong chuyến hành trình này, Đoàn công tác của tỉnh Sơn La đã tặng hạt giống rau cho các đảo và nhà giàn DKI/18. Bà Cầm Thị Phong, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Sơn La, chia sẻ: Trước khi đến Trường Sa, chúng tôi đã tìm hiểu và nghiên cứu về điều kiện khí hậu ở các đảo đến thăm, qua đó lựa chọn các loại rau chịu được thời tiết khắc nghiệt để tặng các đảo, nhà dàn, như: Rau mồng tơi, rau dền, bí ngọn, đậu đũa... Mỗi gói hạt giống là tình cảm của chúng tôi để góp phần động viên cán bộ chiến sĩ và nhân dân đang sinh sống trên đảo và nhà giàn có thêm rau xanh trong bữa ăn hằng ngày.

Đoàn công tác của tỉnh Sơn La tặng hạt giống rau cho đảo Song Tử Tây.

Ở các đảo nổi, như: Song Tử Tây, Sinh Tồn, Trường Sa, Đá Tây A, những hàng dừa, bàng vuông, mù u... qua nhiều thế hệ phát triển tươi tốt. Trên nền cát mặn, san hô và khí hậu khắc nghiệt, mỗi một cây xanh sinh tồn trên đảo đều thấm đẫm mồ hôi, công sức của quân và dân nơi đây. Màu xanh thể hiện sức sống giữa đại dương sóng gầm, gió giật, là biểu tượng của ý chí, lòng dũng cảm, nỗ lực vượt khó, thích nghi với mọi hoàn cảnh của cán bộ, chiến sĩ nơi hải đảo xa xôi.

Thượng tá Nguyễn Văn Khương, Chính trị viên đảo Song Tử Tây, thông tin: Hiện nay, hầu hết các vị trí cần thiết trên đảo đã được phủ kín bởi các loại cây thân gỗ, cây hoa và rau xanh các loại. Vườn cây giống của các đơn vị bộ đội quanh năm xanh tốt, các hàng cây bàng vuông, phi lao, mù u... không chỉ có tác dụng chắn sóng, chắn cát, mà còn tạo bóng mát, bảo vệ môi trường trên đảo.

Vườn ươm cây xanh đảo Song Tử Tây rộng 80 m², đang ươm các loại: Bàng ta, phong ba, bão táp, mù u, hoa giấy. Từ vườn ươm nhỏ này, mỗi năm hơn 4.000 cây xanh đã đâm chồi, nảy lộc, gây dựng màu xanh trên đảo và cung cấp cho một số đảo lân cận.

Công ty cổ phần Bosix Việt Nam tặng phân bón cho đảo Sinh Tồn.

Là doanh nghiệp tích cực tham gia ủng hộ Chương trình “Xanh hóa Trường Sa”, trong chuyến đi lần này, Công ty cổ phần Bosix Việt Nam đã trao 40 tấn phân bón ủng hộ các đảo, nhà giàn. Ông Nguyễn Ngọc Long, Chủ tịch Công ty cổ phần Bosix Việt Nam, chia sẻ: Đây là hoạt động thể hiện vai trò, trách nhiệm của chúng tôi với biển, đảo quê hương, qua đó góp phần xây dựng cảnh quan, môi trường sinh thái, nâng cao đời sống cho cán bộ, chiến sĩ và nhân dân trên quần đảo Trường sa, động viên quân, dân trên đảo yên tâm gắn bó, xây dựng và bảo vệ vững chắc chủ quyền biển, đảo Tổ quốc.

“Xanh hóa Trường Sa” không chỉ mang lại giá trị vật chất và tinh thần mà còn thể hiện tình cảm, trách nhiệm của cả nước đối với công tác bảo vệ chủ quyền biển đảo, thềm lục địa thiêng liêng của Tổ quốc. Từ khi triển khai thực hiện, chương trình đã nhận được sự đóng góp, ủng hộ của các địa phương, doanh nghiệp, tổ chức và cá nhân, đồng bào cả nước, kiều bào ta ở nước ngoài hướng về Trường Sa bằng những việc làm thiết thực, ủng hộ về vật chất và tinh thần để góp phần vào thành công của chương trình.

Chiều buông nơi đảo xa, ánh nắng đã dịu lại, sóng vỗ nhè nhẹ vào chân đảo tựa lời thủ thỉ nghìn năm của biển cả. Giữa khung cảnh ấy, màu xanh vẫn hiện hữu vững vàng mà mãnh liệt, bên trên là sắc cờ Tổ quốc kiêu hãnh tung bay. Trước muôn trùng sóng gió, màu xanh bất tận khiến Trường Sa trở thành nơi để nhớ thương, để tin yêu và mạnh mẽ vươn mình cùng Tổ quốc.

(Còn nữa)

Duy Tùng