Trung và Đông Nam Âu chuẩn bị gì khi Nga ngừng vận chuyển khí đốt qua Ukraine?

Các nhà vận hành hệ thống truyền tải khí đốt (GTSO) tại Trung và Đông Nam Âu đã ký kết một biên bản ghi nhớ (MOU). Ảnh AFP

“Thỏa thuận này xác định cách tiếp cận chung và kế hoạch hành động để điều chỉnh yêu cầu chất lượng khí tại các điểm kết nối trong khu vực”, GTSOU cho biết trong một tuyên bố.

Các bên tham gia ký kết gồm Bulgartransgaz EAD (Bulgaria), DESFA SA (Hy Lạp), FGSZ Ltd. (Hungary), ICGB AD - nhà vận hành kết nối Hy Lạp-Bulgaria, Nomagas JSC Skopje (Bắc Macedonia), Plinacro Ltd. (Croatia), Slovenia d.o.o., Transgaz SA (Romania), và Vestmoldtransgaz SRL (Moldova).

Thỏa thuận này diễn ra khi hợp đồng trung chuyển khí đốt giữa Ukraine và Nga đang gần đến thời hạn kết thúc vào tháng 12, điều này sẽ khiến châu Âu phải chuyển hướng 7,2 tỷ mét khối (254,27 tỷ feet khối) nguồn cung, theo phân tích của Rystad Energy công bố vào ngày 16/7.

“Khi thỏa thuận trung chuyển Nga - Ukraine chấm dứt, các tuyến cung cấp thay thế duy nhất cho các nước Trung và Đông Âu sẽ là Balkan Stream và điểm nhập Horgos giữa Serbia và Hungary”, Rystad cho biết.

10 nhà vận hành này là thành viên của nhóm Kết nối Năng lượng Trung và Đông Nam Âu (CESEC), được thành lập vào năm 2015. CESEC có mục tiêu thúc đẩy các dự án xuyên biên giới nhằm đa dạng hóa nguồn cung khí đốt cho các quốc gia trong khu vực, tích hợp thị trường khí đốt và điện, cũng như phát triển năng lượng tái tạo, theo Ủy ban Châu Âu, chủ tịch của CESEC.

“Như đã nêu trong biên bản ghi nhớ, Trung và Đông Nam Âu trước đây phụ thuộc vào nhập khẩu khí đốt của Nga, và nguồn cung này đã quy định yêu cầu chất lượng khí đốt tại các điểm giao nhận, cả ở cấp quốc gia và điểm kết nối”, GTSOU cho biết trong tuyên bố trên trang web của mình.

“Tính tương thích và việc tích hợp thị trường các hệ thống khí đốt trong khu vực CESEC đòi hỏi nỗ lực bổ sung trong bối cảnh đa dạng hóa nguồn cung và dần loại bỏ khí đốt Nga, như dự kiến trong kế hoạch RePower EU”, công ty cho biết.

“Đa dạng hóa nguồn cung và phát triển thương mại xuyên biên giới đòi hỏi các nhà vận hành hệ thống khí đốt phải điều chỉnh yêu cầu, để tính đến chất lượng khí từ các nguồn khác nhau”, GTSOU chia sẻ.

Tổng Giám đốc GTSOU, ông Dmytro Lyppa, phát biểu rằng: “Để khu vực này mở rộng khả năng đa dạng hóa nguồn cung, chúng ta không chỉ cần xây dựng các tuyến truyền tải khí đốt mới mà còn phải đảm bảo sự đồng bộ của các yêu cầu chất lượng khí đốt tại mọi điểm kết nối”.

Biên bản ghi nhớ này là kết quả của các cuộc thảo luận kể từ năm 2022, GTSOU cho biết, và bổ sung rằng: “Mục tiêu là loại bỏ các rào cản không cần thiết đối với việc vận chuyển khí đốt”.

Trước đó, ông Lyppa đã kêu gọi gỡ bỏ “khó khăn trong các hệ thống” đang cản trở việc cung cấp khí đốt giữa Trung - Đông Âu và khu vực Balkan.

“GTSO của Ukraine đang làm việc tích cực để phát triển các tuyến mới nhằm tối đa hóa tiềm năng của cơ sở hạ tầng năng lượng tại Ukraine, nâng cao khả năng linh hoạt và ứng phó nhanh của hệ thống”, ông Lyppa phát biểu tại Diễn đàn Khí đốt của Cộng đồng Năng lượng vào tháng 9, theo một thông cáo báo chí của GTSOU vào thời điểm đó.

Với đường ống mới Trans-Balkan, Ukraine và Moldova đã thiết lập công suất 1 triệu mét khối (35,31 triệu feet khối) mỗi ngày từ ngày 1 tháng 9, GTSOU thông báo vào ngày 11/9.

“Về trung hạn, việc gia tăng thêm hơn 7 triệu mét khối (247,2 triệu feet khối) mỗi ngày là khả thi, vì hạ tầng của hệ thống đường ống Trans-Balkan đã được xây dựng và việc tăng công suất chỉ cần tăng cường năng lực đảo ngược dọc theo tuyến”, tuyên bố nêu rõ.

Dự án này cũng có sự tham gia của Romania. “Chúng tôi sẽ cùng làm việc để gia tăng khả năng kết nối của tuyến khí đốt Trans - Balkan như một phần của Hành lang Khí đốt Dọc, bao gồm điều chỉnh các tham số chất lượng khí đốt và phát triển các dự án sản xuất hydro xanh bằng năng lượng tái tạo”, các Bộ trưởng Ngoại giao của ba nước cho biết trong tuyên bố chung ngày 5/7.

Nh.Thạch

AFP