Trung Quốc sẽ kiện Mỹ lên WTO, Canada tung đòn thuế trả đũa Washington

Trụ sở WTO tại Thụy Sĩ. Ảnh: AFP

Trung Quốc phản đối

Bộ Thương mại Trung Quốc ngày 2/2 thông báo sẽ gửi đơn kiện lên Tổ chức Thương mại thế giới (WTO), phản đối lệnh áp thuế thêm 10% mà Tổng thống Mỹ Donald Trump vừa ban hành nhắm vào toàn bộ hàng hóa Trung Quốc. Cơ quan này nhấn mạnh "sẽ có biện pháp đáp trả tương xứng nhằm bảo vệ quyền và lợi ích quốc gia".

Bắc Kinh chỉ trích Washington đơn phương áp thuế và vi phạm nghiêm trọng các quy định của WTO. Hành động này "không giúp giải quyết những thách thức nội tại của Mỹ, nhưng lại gây phương hại đến hợp tác kinh tế và thương mại Mỹ - Trung", theo thông cáo của Bộ Thương mại Trung Quốc.

Trung Quốc kêu gọi Mỹ nhìn nhận và giải quyết những thách thức nội tại của Mỹ, trong đó có cuộc khủng hoảng ma túy fentanyl, với tinh thần khách quan và lý trí, "thay vì dùng biện pháp cưỡng ép nước khác như áp thuế". Bắc Kinh cho rằng Washington cần "sửa sai và thỏa hiệp", đối thoại thẳng thắn và củng cố hợp tác, quản lý bất đồng trên cơ sở bình đẳng, tôn trọng lẫn nhau và đôi bên cùng có lợi.

Canada tung đòn thuế trả đũa

Thủ tướng Canada Justin Trudeau tuyên bố sẽ áp thuế 25% với 106,5 tỷ USD hàng Mỹ, sau khi Tổng thống Trump áp mức thuế tương tự với hầu hết hàng hóa từ nước láng giềng.

Ông Trudeau sáng 2/2 (giờ Việt Nam) thông báo kế hoạch áp thuế trả đũa Mỹ theo hai giai đoạn, với tổng giá trị hàng hóa Mỹ bị ảnh hưởng là khoảng 155 tỷ CAD (hơn 106,5 tỷ USD). Trong giai đoạn 1, lệnh áp thuế 25% sẽ tác động đến 20,5 tỷ USD hàng hóa Mỹ xuất khẩu sang Canada bắt đầu từ ngày 4/2. Giai đoạn 2 sẽ được triển khai trong 21 ngày, tác động đến khoảng 86 tỷ USD hàng hóa Mỹ.

Các mặt hàng đầu tiên bị áp thuế gồm quần áo, giày, nước hoa, bia, rượu vang và rượu bourbon, trái cây và nước ép trái cây, trong đó có nước cam từ bang Florida, nơi ông Trump sinh sống trước khi vào Nhà Trắng. Canada cũng sẽ mở rộng mục tiêu đến dụng cụ thể thao, đồ gia dụng và nội thất.

Ottawa đang cân nhắc thêm một số biện pháp trả đũa không dùng đến công cụ thuế, như hạn chế xuất khẩu khoáng sản quan trọng và sản phẩm năng lượng sang Mỹ, chặn công ty Mỹ tham gia đấu thầu những hợp đồng với Chính phủ Canada.

Thủ tướng Canada Justin Trudeau (giữa) thông báo lệnh áp thuế trả đũa Mỹ vào ngày 1/2 (giờ địa phương) tại Ottawa. Ảnh: AP

Thủ tướng Trudeau cáo buộc sắc lệnh áp thuế trước đó của Tổng thống Mỹ Donald Trump là "âm mưu phá hoại nền kinh tế Canada", vi phạm thỏa thuận tự do thương mại mà 3 nước Mỹ - Canada - Mexico từng ký trong nhiệm kỳ đầu tiên của ông Trump, nhấn mạnh đất nước mình "sẽ không đứng yên chịu đòn".

Tổng thống Trump "đáng lẽ phải đối xử tốt với đối tác thay vì trừng phạt họ" nếu ông ấy thật sự muốn đưa Mỹ bước vào "kỷ nguyên vàng" như cam kết trong tuyên bố nhậm chức, ông Trudeau bình luận. Thủ tướng Canada cũng gửi thông điệp đến người dân Mỹ, cảnh báo sắc lệnh áp thuế của Tổng thống Trump sẽ gây ra hậu họa cho chính người dân Mỹ.

Năm 2023, thương mại hàng hóa và dịch vụ giữa Mỹ và Canada đạt 923 tỷ USD. Mỹ xuất khẩu 441 tỷ USD, trong khi nhập khẩu 482 tỷ USD.

Trong khi đó, Tổng thống Mexico Claudia Sheinbaum vừa yêu cầu Bộ trưởng Kinh tế nước này triển khai “Kế hoạch B”, bao gồm các biện pháp cả thuế quan và phi thuế quan để bảo vệ lợi ích đất nước ngay sau khi Tổng thống Trump tuyên bố áp thuế đối với hàng nhập khẩu từ Mexico. Tuy nhiên, nhà lãnh đạo này cũng nhấn mạnh Chính phủ Mexico mong muốn tìm kiếm hợp tác và đối thoại thay vì đối đầu với quốc gia láng giềng.

Trước đó, ngày 1/2 (giờ Mỹ), Tổng thống Trump đã ký lệnh áp thuế với Canada, Mexico và Trung Quốc. Sắc lệnh này có hiệu lực từ 0 giờ 01 ngày 4/2 (12 giờ 01 ngày 5/2 giờ Việt Nam).

Theo đó, năng lượng nhập khẩu từ Canada sẽ bị áp thuế 10%, trong khi mặt hàng này từ Mexico vẫn bị áp thuế 25%. Hầu như toàn bộ những mặt hàng khác từ Mexico và Canada chịu mức thuế 25% và toàn bộ hàng hóa Trung Quốc chịu áp thuế thêm 10%.

VN (tổng hợp)