Trung Quốc điều tra trợ cấp sữa nhập khẩu từ EU, căng thẳng thương mại leo thang!

Căng thẳng thương mại giữa Trung Quốc và Liên minh châu Âu (EU) tiếp tục leo thang khi Bắc Kinh chính thức khởi xướng một cuộc điều tra chống trợ cấp đối với các sản phẩm sữa nhập khẩu từ EU vào ngày 21 tháng 8 năm 2024. Động thái này diễn ra chỉ một ngày sau khi EU công bố dự thảo quyết định sửa đổi, áp thuế lên tới 36,3% đối với xe điện sản xuất tại Trung Quốc.

Các sản phẩm phô mai được trưng bày tại khu vực sữa của một siêu thị ở Bắc Kinh, Trung Quốc. Ảnh: Florence Lo

Cuộc điều tra chống trợ cấp này do Bộ Thương mại Trung Quốc công bố, tập trung vào nhiều sản phẩm sữa như pho mát tươi, pho mát xanh, sữa và kem. Bộ Thương mại Trung Quốc cho biết, động thái này được thúc đẩy bởi đơn khiếu nại từ Hiệp hội Sữa Trung Quốc và Hiệp hội Công nghiệp Sữa Trung Quốc, nhằm bảo vệ ngành công nghiệp sữa trong nước.

Theo tuyên bố của Bộ Thương mại Trung Quốc, cuộc điều tra sẽ xem xét 20 chương trình trợ cấp từ 27 quốc gia thành viên EU, đặc biệt là từ các quốc gia như Ireland, Áo, Bỉ, Ý, và Romania. Ireland hiện là nước xuất khẩu sản phẩm sữa lớn nhất sang Trung Quốc, với doanh số bán hàng trị giá 461 triệu USD vào năm 2023. Được biết, EU là nguồn cung cấp sản phẩm sữa lớn thứ hai của Trung Quốc, chiếm ít nhất 36% tổng giá trị nhập khẩu vào năm 2023, chỉ sau New Zealand.

Theo dữ liệu từ Tổng cục Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn thuộc Ủy ban Châu Âu, EU đã xuất khẩu 1,7 tỷ euro (1,84 tỷ USD) các sản phẩm sữa sang Trung Quốc vào năm 2023, giảm so với mức 2 tỷ euro vào năm 2022.

Cuộc điều tra này được cho là hành động trả đũa của Trung Quốc trước quyết định của EU về việc áp thuế đối với xe điện nhập khẩu từ Trung Quốc. Trước đó, vào tháng 6, Trung Quốc cũng đã mở cuộc điều tra chống bán phá giá đối với thịt lợn nhập khẩu từ EU, nhắm vào các quốc gia như Tây Ban Nha, Hà Lan và Đan Mạch.

Chim Lee, nhà phân tích cấp cao về Trung Quốc tại Economist Intelligence Unit, nhận định rằng: "Tổng giá trị xuất khẩu thịt lợn và sữa của EU sang Trung Quốc — những mặt hàng có khả năng bị áp thuế — nhỏ hơn giá trị xuất khẩu xe điện chạy bằng pin của Trung Quốc sang EU, mà chúng tôi ước tính sẽ đạt khoảng 13,5 tỷ USD vào năm 2023." Ông Lee cho rằng, áp lực kinh tế trong nước, cùng với tầm quan trọng của nhu cầu bên ngoài đối với nền kinh tế Trung Quốc, sẽ khiến Bắc Kinh cân nhắc kỹ lưỡng trước khi áp dụng các biện pháp thương mại quá cứng rắn.

Căng thẳng thương mại giữa Trung Quốc và EU đang ngày càng trở nên phức tạp. Đại diện cấp cao về chính sách đối ngoại của EU, Josep Borrell, đã cảnh báo rằng EU nên tránh đối đầu mang tính hệ thống với Trung Quốc, nhằm ngăn chặn căng thẳng thương mại leo thang. Tuy nhiên, ông cũng thừa nhận rằng một cuộc chiến thương mại giữa Trung Quốc và các cường quốc khác có thể là điều khó tránh khỏi.

Bộ Thương mại Trung Quốc đã nhấn mạnh rằng cuộc điều tra chống trợ cấp đối với sản phẩm sữa sẽ kéo dài 12 tháng và có thể được gia hạn thêm 6 tháng nếu cần thiết. Cuộc điều tra này sẽ nhắm vào các khoản trợ cấp của EU trong sản xuất pho mát và các sản phẩm sữa khác, với mục tiêu bảo vệ ngành sữa trong nước trước các biện pháp thương mại của EU.

Cuộc điều tra này chỉ là một trong nhiều cuộc điều tra thương mại mà Trung Quốc đang tiến hành đối với EU. Căng thẳng thương mại giữa hai bên có thể còn kéo dài, gây ảnh hưởng không nhỏ đến các ngành công nghiệp liên quan.

Thùy Linh