Trung Quốc bứt phá với nguồn mở, phương Tây đang đi sai hướng trong cuộc đua AI?

Theo ông Schmidt, việc tập trung vào các mô hình AI đóng có thể khiến phương Tây mất đi vị thế dẫn đầu và làm chậm quá trình đổi mới khoa học.

Trung Quốc bứt phá với AI nguồn mở

Financial Times cho biết cảnh báo của Schmidt được đưa ra trong bối cảnh Trung Quốc đạt được bước tiến quan trọng trong công nghệ AI nguồn mở. Tháng trước, công ty khởi nghiệp DeepSeek của Trung Quốc đã ra mắt R1, một mô hình ngôn ngữ lớn (LLM) có khả năng suy luận mạnh mẽ, vượt trội về hiệu suất và được xây dựng theo cách tối ưu hơn so với các đối thủ tại Mỹ như OpenAI.

Trong khi đó, các mô hình hàng đầu của Mỹ như Gemini (Google), Claude (Anthropic) và GPT-4 (OpenAI) chủ yếu là các hệ thống đóng, chỉ có Llama của Meta là mô hình nguồn mở. Ông Schmidt lo ngại rằng nếu xu hướng này tiếp diễn, "Trung Quốc sẽ trở thành nước dẫn đầu về AI nguồn mở, trong khi phần còn lại của thế giới sẽ bị khóa chặt trong các mô hình đóng".

CEO OpenAI Sam Altman (trái) và Tổng thống Pháp Emmanuel Macron tại Hội nghị thượng đỉnh hành động AI ở Paris - Ảnh: FT

Ông Schmidt nhấn mạnh rằng việc không đầu tư vào AI nguồn mở sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến các trường đại học và tổ chức nghiên cứu phương Tây, bởi họ không có đủ nguồn lực để tiếp cận các mô hình đóng có chi phí cao. Điều này có thể làm chậm sự phát triển của các đột phá công nghệ, trong khi Trung Quốc đang mở rộng AI nguồn mở để thúc đẩy nghiên cứu và ứng dụng.

Tại Hội nghị thượng đỉnh hành động AI tổ chức ở Paris tuần này, ông Schmidt đã kêu gọi chính phủ và doanh nghiệp phương Tây có chiến lược rõ ràng để duy trì lợi thế cạnh tranh. Ông cũng nhấn mạnh rằng Mỹ cần kết hợp cả AI nguồn mở và AI nguồn đóng để tối ưu hóa sự phát triển của công nghệ này.

Chuyển hướng trong chiến lược AI

Một số công ty công nghệ Mỹ đã bắt đầu nhận ra tầm quan trọng của AI nguồn mở. Sam Altman, giám đốc điều hành OpenAI, từng phản đối mạnh mẽ AI nguồn mở nhưng gần đây thừa nhận rằng công ty cần điều chỉnh chiến lược. OpenAI hiện đang tìm cách phát triển mô hình AI cân bằng hơn giữa nguồn mở và nguồn đóng.

Tuy nhiên, phần lớn các công ty công nghệ lớn của Mỹ như Google và Amazon vẫn tập trung vào AI nguồn đóng để tối đa hóa lợi nhuận. Ông Schmidt cảnh báo rằng nếu phương Tây không nhanh chóng thích nghi, họ có thể bị tụt lại phía sau khi Trung Quốc tiếp tục mở rộng hệ sinh thái AI nguồn mở.

Mặc dù Mỹ đang dẫn đầu về phát triển AI, ông Schmidt tin rằng châu Âu có thể tận dụng lợi thế của mình bằng cách tập trung vào "lớp ứng dụng" của AI, tức là các nền tảng và công cụ triển khai AI vào thực tế. "Châu Âu phải hành động ngay bây giờ. Lớp ứng dụng AI có thể tạo ra tác động lớn, giúp nền kinh tế khu vực hiệu quả hơn", ông nói.

Các công ty châu Âu đang ngày càng chú trọng vào những ứng dụng thực tiễn của AI, từ tự động hóa trong sản xuất đến tối ưu hóa chuỗi cung ứng và dịch vụ tài chính. Nếu tận dụng tốt cơ hội này, họ có thể giành được lợi thế quan trọng trong nền kinh tế số toàn cầu.

Ông Schmidt đã công bố khoản đầu tư 10 triệu USD cho chương trình Khoa học an toàn AI thông qua tổ chức phi lợi nhuận Schmidt Sciences. Sáng kiến này sẽ tài trợ cho 27 dự án nghiên cứu tập trung vào việc giảm thiểu rủi ro trong hệ thống AI.

Một số nhà nghiên cứu hàng đầu trong lĩnh vực này sẽ tham gia vào chương trình, trong đó có Yoshua Bengio - người đoạt giải Turing, và Zico Kolter - thành viên hội đồng quản trị OpenAI. Các dự án sẽ tập trung vào phát triển công nghệ giúp bảo vệ AI khỏi các cuộc tấn công, nâng cao tính minh bạch và kiểm soát chặt chẽ hơn các hệ thống AI mạnh mẽ.

Hợp tác với Trung Quốc

Mặc dù phương Tây và Trung Quốc đang cạnh tranh gay gắt trong lĩnh vực AI, ông Schmidt tin rằng hai bên nên hợp tác về vấn đề an toàn AI. Ông lập luận rằng cả Mỹ và Trung Quốc đều phải đối mặt với những rủi ro tương tự trong việc quản lý công nghệ này, vì vậy hợp tác quốc tế có thể giúp đảm bảo AI được phát triển một cách có trách nhiệm.

Ông so sánh việc này với cách các cường quốc quân sự chia sẻ dữ liệu về thử nghiệm vũ khí, nhằm tránh các sự cố không mong muốn. "Làm sao có thể có chuyện xấu khi chúng ta cung cấp cho họ thông tin để làm cho mô hình của họ an toàn hơn?", ông Schmidt đặt câu hỏi, nhấn mạnh tầm quan trọng của hợp tác quốc tế trong lĩnh vực AI.

Trung Quốc đang nhanh chóng tiến lên trong lĩnh vực AI nguồn mở, trong khi phương Tây có nguy cơ tự cô lập mình trong các mô hình AI đóng. Nếu không có hành động quyết liệt, phương Tây có thể đánh mất vị trí dẫn đầu trong công nghệ AI - một lĩnh vực có tiềm năng thay đổi toàn bộ nền kinh tế và quốc phòng toàn cầu.

Hoàng Vũ