Trở thành GS, PGS, thầy cô được hưởng quyền lợi, mức lương ra sao?

Có hiệu lực thi hành từ ngày 15/10/2018, đến nay Quyết định số 37/2018/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ ban hành quy định tiêu chuẩn, thủ tục xét công nhận đạt tiêu chuẩn và bổ nhiệm chức danh giáo sư, phó giáo sư; thủ tục xét hủy bỏ công nhận chức danh và miễn nhiệm chức danh giáo sư, phó giáo sư đã được giới chuyên gia đánh giá là đã góp phần đổi mới, nâng cao chất lượng đội ngũ ứng viên đạt chuẩn chức danh giáo sư, phó giáo sư.

Nguồn ảnh minh họa: Trường Đại học Công thương Thành phố Hồ Chí Minh

Giáo sư, phó giáo sư có nhiều nhiệm vụ, quyền lợi

Một trong những quy định nêu rõ trong Quyết định số 37 là nhiệm vụ của giáo sư, phó giáo sư. Theo đó, giáo sư, phó giáo sư thực hiện nhiệm vụ của giảng viên theo quy định của Luật Giáo dục, Luật Giáo dục đại học, chế độ làm việc của giảng viên và các văn bản pháp luật có liên quan.

Giáo sư, phó giáo sư thực hiện nhiệm vụ biên soạn chương trình, giáo trình và sách phục vụ đào tạo. Giáo sư, phó giáo sư tham gia giảng dạy, hướng dẫn đồ án, khóa luận tốt nghiệp đại học, luận văn thạc sĩ, luận văn chuyên khoa, chuyên đề, luận án tiến sĩ và thực hiện những nhiệm vụ chuyên môn khác theo quy định.

Bên cạnh đó, giáo sư, phó giáo sư có nhiệm vụ nghiên cứu, phát triển ứng dụng khoa học và chuyển giao công nghệ, bảo đảm chất lượng đào tạo; rèn đức, tác phong khoa học, bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ và định hướng nghiên cứu khoa học, công nghệ cho đồng nghiệp trong tổ, nhóm chuyên môn.

Ngoài ra, giáo sư, phó giáo sư còn có nhiệm vụ hợp tác với đồng nghiệp về chuyên môn, tham gia các hoạt động tư vấn khoa học, công nghệ, chuyển giao công nghệ phục vụ kinh tế, xã hội, quốc phòng, an ninh,...

Về quyền lợi, Nghị định số 27/2020/NĐ-CP của Chính phủ sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 40/2014/NĐ-CP ngày 12/5/2014 của Chính phủ quy định việc sử dụng, trọng dụng cá nhân hoạt động khoa học và công nghệ và Nghị định số 87/2014/NĐ-CP ngày 22/9/2014 của Chính phủ quy định về thu hút cá nhân hoạt động khoa học và công nghệ là người Việt Nam ở nước ngoài và chuyên gia nước ngoài tham gia hoạt động khoa học và công nghệ tại Việt Nam quy định giáo sư, phó giáo sư được đặc cách bổ nhiệm vào chức danh khoa học, chức danh công nghệ cao hơn không qua thi thăng hạng, không phụ thuộc năm công tác.

Bên cạnh đó, theo Nghị định số 27, cá nhân hoạt động khoa học và công nghệ có chức danh giáo sư, phó giáo sư trong tổ chức khoa học và công nghệ công lập, đáp ứng tiêu chuẩn chức danh theo quy định của Bộ Khoa học và Công nghệ được bổ nhiệm đặc cách vào chức danh nghiên cứu khoa học, chức danh công nghệ hạng I và được hưởng các chính sách, chế độ như người có chức danh tương đương trong cơ sở giáo dục đại học công lập nếu các chính sách, chế độ đó có lợi hơn.

Xác định mức lương của giáo sư, phó giáo sư

Theo Khoản 2, Điều 11, Thông tư 40/2020/TT-BGĐT của Bộ Giáo dục và Đào tạo quy định mã số, tiêu chuẩn chức danh nghề nghiệp, bổ nhiệm và xếp lương đối với viên chức giảng dạy trong các cơ sở giáo dục đại học công lập, việc bổ nhiệm và xếp lương của viên chức giảng dạy có chức danh phó giáo sư, giáo sư được thực hiện theo hướng dẫn tại Nghị định số 141/2013/NĐ-CP và Nghị định số 117/2016/NĐ-CP.

Cụ thể, theo Nghị định số 117/2016/NĐ-CP, đối với viên chức đang xếp lương ở chức danh giảng viên cao cấp được bổ nhiệm chức danh giáo sư thì được thực hiện xếp lương như sau:

Trường hợp chưa xếp bậc cuối cùng của chức danh giảng viên cao cấp thì được xếp lên 01 bậc trên liền kề từ ngày được bổ nhiệm chức danh giáo sư, thời gian xét nâng bậc lương lần sau kể từ ngày giữ bậc lương cũ.

Trường hợp đã xếp bậc cuối cùng của chức danh giảng viên cao cấp thì được cộng thêm 03 năm (36 tháng) để tính hưởng phụ cấp thâm niên vượt khung kể từ ngày ký quyết định bổ nhiệm chức danh giáo sư.

Còn theo Nghị định số 141/2013/NĐ-CP, chức danh phó giáo sư được xếp hạng I theo phân hạng chức danh nghề nghiệp viên chức và hưởng thang, bậc lương tương ứng ngạch chuyên viên cao cấp. Chức danh giáo sư được xếp hạng I theo phân hạng chức danh nghề nghiệp viên chức và hưởng thang, bậc lương tương đương chuyên gia cao cấp.

Từ ngày 1/7/2024, với mức lương cơ sở là 2,34 triệu đồng/tháng thì mức lương của giáo sư và phó giáo sư như sau (chưa bao gồm phụ cấp):

Với lương cơ sở 2,34 triệu đồng/tháng, chức danh giáo sư được xếp hạng I theo phân hạng chức danh nghề nghiệp viên chức và hưởng thang, bậc lương tương đương chuyên gia cao cấp có mức lương dao động từ khoảng 20 triệu đồng/tháng đến hơn 23 triệu đồng/tháng.

Với lương cơ sở 2,34 triệu đồng/tháng, chức danh phó giáo sư được xếp hạng I theo phân hạng chức danh nghề nghiệp viên chức và hưởng thang, bậc lương tương ứng ngạch chuyên viên cao cấp có mức lương dao động từ 14-18 triệu đồng/tháng.

Riêng đối với giáo sư, phó giáo sư đang trực tiếp nghiên cứu, giảng dạy tại các nhà trường quân đội sẽ có thêm hỗ trợ.

Thực tế hiện nay, tùy cơ sở giáo dục đại học sẽ có mức đãi ngộ khác nhau đối với đội ngũ giảng viên chức danh giáo sư, phó giáo sư.

Tại Trường Đại học Tôn Đức Thắng, ngoài thu nhập và các chế độ theo quy định hiện hành, giáo sư, phó giáo sư khi tuyển dụng về trường sẽ được hưởng thêm các các ưu đãi khác. Cụ thể như: giáo sư, phó giáo sư được ưu tiên xem xét bố trí phòng làm việc, hỗ trợ chỗ ở tại nhà công vụ của trường; được hưởng phụ cấp tăng thêm lên đến 30 triệu đồng/tháng đối với giáo sư, 20 triệu đồng/tháng đối với phó giáo sư liên tục trong 24 tháng kể từ ngày về công tác tại trường.

Còn tại Trường Đại học Công thương Thành phố Hồ Chí Minh, nhà trường hỗ trợ tài chính một lần cho phó giáo sư khoảng 100 triệu đồng; giáo sư khoảng 150 triệu đồng khi về trường làm việc.

Theo chính sách thu hút của Trường Đại học Kinh tế - Luật (Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh), giáo sư về trường công tác sẽ nhận 350 triệu đồng, phó giáo sư nhận 250 triệu đồng. Bên cạnh đó, giảng viên sẽ được thưởng 150 triệu đồng khi đạt chuẩn chức danh giáo sư, 100 triệu đồng khi đạt chuẩn chức danh phó giáo sư.

Sở hữu đội ngũ giáo sư, phó giáo sư, trường đại học sẽ có nhiều lợi thế

Trên thực tế, có đội ngũ giảng viên chức danh giáo sư, phó giáo sư là một lợi thế lớn giúp cơ sở giáo dục đại học nâng cao chất lượng đào tạo, phát triển nghiên cứu, tăng uy tín và thu hút nguồn lực.

Ví dụ như giúp nâng cao chất lượng giảng dạy, nghiên cứu của nhà trường; thúc đẩy nghiên cứu khoa học, nâng cao chất lượng đào tạo đại học, học đại học. Hơn nữa, một cơ sở giáo dục đại học có đông đảo đội ngũ giảng viên chức danh giáo sư, phó giáo sư cũng sẽ góp phần nâng cao danh tiếng và thu hút nhiều sinh viên giỏi; yếu tố quan trọng trong việc xếp hạng đại học trong nước và quốc tế.

Chưa kể, việc cơ sở giáo dục đại học có đội ngũ giảng viên chức danh giáo sư, phó giáo sư (đội ngũ nghiên cứu học thuật mạnh) đông đảo cũng sẽ dễ dàng thu hút nguồn tài trợ và hợp tác, các dự án nghiên cứu.

Đặc biệt, số lượng giảng viên chức danh giáo sư, phó giáo sư là một trong những điều kiện quan trọng trong việc mở ngành đào tạo sau đại học đối với cơ sở giáo dục đại học.

Cụ thể, theo Điều 4, Thông tư số 02/2022/TT-BGDĐT ngày 18/01/2022 của Bộ Giáo dục và Đào tạo quy định điều kiện, trình tự, thủ tục mở ngành đào tạo, đình chỉ hoạt động của ngành đào tạo trình độ đại học, thạc sĩ, tiến sĩ, cơ sở giáo dục đại học để mở ngành đào tạo trình độ thạc sĩ ngoài đáp ứng các điều kiện chung cần bảo đảm các điều kiện như: có ít nhất 05 tiến sĩ ngành phù hợp là giảng viên cơ hữu, trong đó có một giáo sư hoặc phó giáo sư có kinh nghiệm quản lý đào tạo hoặc giảng dạy đại học tối thiểu từ 03 năm trở lên, chịu trách nhiệm chủ trì xây dựng, tổ chức thực hiện chương trình đào tạo.

Tương tự, cơ sở giáo dục đại học để mở ngành đào tạo trình độ tiến sĩ phải đáp ứng các điều kiện như: có ít nhất 01 giáo sư hoặc 02 phó giáo sư và 03 tiến sĩ ngành phù hợp là giảng viên cơ hữu, trong đó có một giáo sư hoặc phó giáo sư có kinh nghiệm quản lý đào tạo hoặc giảng dạy đại học tối thiểu từ 03 năm trở lên, chịu trách nhiệm chủ trì xây dựng, tổ chức thực hiện chương trình đào tạo.

Giáo sư, phó giáo sư là người hướng dẫn nghiên cứu sinh. Điều này được quy định rất rõ trong Quy chế tuyển sinh và đào tạo trình độ tiến sĩ (ban hành kèm theo Thông tư số 18/2021/TT-BGDĐT ngày 28/6/2021 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo).

Cụ thể, quy chế này quy định tăng số lượng nghiên cứu sinh/người hướng dẫn trong cùng một thời gian:

Giáo sư được hướng dẫn độc lập tối đa 7 nghiên cứu sinh.

Phó giáo sư/tiến sĩ khoa học được hướng dẫn độc lập tối đa 5 nghiên cứu sinh.

Trường hợp đồng hướng dẫn 1 nghiên cứu sinh được tính quy đổi tương đương hướng dẫn độc lập 0,5 nghiên cứu sinh.

Ngọc Mai