Trí nhớ làm việc như thế nào? Câu trả lời có thể khiến bạn ngạc nhiên

Bộ não của chúng ta có 4 dạng trí nhớ: cảm giác (sensory), ngắn hạn (short-term), làm việc (working) và dài hạn (long-term). Trí nhớ cảm giác là nơi lưu trữ các thông tin đầu tiên và cực kỳ ngắn gọn từ các giác quan của chúng ta. Về cơ bản, trí nhớ cảm giác là người gác cổng có chức năng chọn lọc mọi thứ và quyết định những gì sẽ đi vào ý thức của chúng ta. Tất cả các tác nhân kích thích từ thế giới xung quanh đến và đi khỏi trạm trí nhớ này của chúng ta trong chưa đầy một giây. Chúng ta đã nói đến loại trí nhớ này ở phần trước.

Nếu thông tin qua được bộ lọc của sự chú ý, nó sẽ đến trí nhớ ngắn hạn. Trí nhớ ngắn hạn là nơi lưu giữ các thông tin được ưu tiên xử lý trong lúc chúng ta suy nghĩ và vận động trong cuộc sống, thông tin đó có thể là câu văn bạn vừa mới đọc hoặc số điện thoại bạn đang gọi.

Diễn ra chồng chéo và khó phân định rạch ròi với trí nhớ ngắn hạn là trí nhớ làm việc, nơi chúng ta truy cập, lưu giữ và xử lý thông tin để lên kế hoạch và thực hiện hành vi. Trí nhớ làm việc là cách chúng ta ứng dụng trí nhớ ngắn hạn, chẳng hạn như nấu theo công thức nấu ăn, giải toán hoặc tham gia tranh luận.

Cả ba dạng trí nhớ này đều rất ngắn và không tồn tại lâu.

Trong một nghiên cứu có sức ảnh hưởng được thực hiện vào năm 1956, nhà tâm lý học George Miller của Đại học Harvard đã phát hiện ra một giới hạn chung của trí nhớ ngắn hạn, bất kể bạn đang cố gắng ghi nhớ con số, âm thanh, chữ cái hay từ ngữ. Miller đã xem xét đủ loại thông tin, tìm ra giới hạn của trí nhớ ngắn hạn và lấy đó làm tiêu đề cho bài nghiên cứu của mình: “The Magical Number Seven, Plus or Minus Two” (tạm dịch: Số bảy huyền diệu, cộng hoặc trừ hai). Theo Miller, chúng ta chỉ có thể nhớ chính xác khoảng bảy “khối” thông tin trong đầu tại một thời điểm.

Khả năng chú ý và lưu giữ thông tin của chúng ta hạn chế hơn nhiều so với những gì chúng ta nghĩ - Ảnh: Pexels

Một nghiên cứu sau đó đã giảm con số này xuống còn 4. Ngoài ra, nhiều nghiên cứu khác đã cho thấy cách dễ hiểu hơn để thể hiện lượng thông tin chúng ta có thể ghi nhớ là dùng đơn vị thời gian, theo đó chúng ta chỉ có thể nhớ tối đa lượng thông tin được diễn giải thành lời dài khoảng hai giây. Nhưng dù được ước tính theo cách nào đi nữa, khả năng ghi nhớ của chúng ta vẫn cực kỳ ít ỏi. Nhìn chung, khả năng chú ý và lưu giữ thông tin của chúng ta hạn chế hơn nhiều so với những gì chúng ta nghĩ.

Trong khi đó, chúng ta còn phải đối mặt với một vấn đề khác là trí nhớ của chúng ta suy giảm rất nhanh. Nếu chúng ta không cố gắng ghi nhớ những thông tin mới, chúng sẽ biến mất trong từ 15 đến 30 giây. Đây là lý do vì sao bạn khó có thể nhớ chính xác câu thoại của một nhân vật trong vài cảnh trước của bộ phim bạn đang xem, hoặc khi người phục vụ mang thức ăn lên thì bạn đã quên mất trong thực đơn còn món gì khác. Bộ não của chúng ta xử lý, sử dụng và ném các thông tin sang một bên sau khi phần thông tin đó đã hoàn thành nhiệm vụ. Một số thông tin được chuyển đến bộ nhớ dài hạn của chúng ta, nhưng phần lớn thì không. Việc quên đi - bỏ bớt những chi tiết không cần thiết trong tâm trí - không phải là ngoại lệ mà là chế độ mặc định của chúng ta.

Ben Guttmann | First News - Nhà xuất bản Dân trí