Trao Bằng xếp hạng Di tích Quốc gia Đặc biệt cho Căn cứ bản doanh của Ngô Quyền

Tới dự buổi lễ có Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Thành Long, ông Hồ An Phong, Thứ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch; cùng lãnh đạo các Bộ, ngành Trung ương, Hội Khoa học lịch sử Việt Nam, Hội đồng họ Ngô Việt Nam...

Về phía thành phố, có ông Lê Tiến Châu, Ủy viên TW Đảng, Bí thư Thành ủy, Trưởng Đoàn đại biểu Quốc hội thành phố Hải Phòng; Nguyễn Văn Tùng, Phó Bí thư Thành ủy, Chủ tịch UBND thành phố Hải Phòng; Đỗ Mạnh Hiến, Phó Bí thư Thường trực Thành ủy; Phạm Văn Lập, Chủ tịch HĐND thành phố Hải Phòng; các Ủy viên Ban Thường vụ Thành ủy; lãnh đạo HĐND, UBND, Ủy ban MTTQ Việt Nam thành phố; lãnh đạo các Sở, ban, ngành, các địa phương; lãnh đạo quận Hải An cùng đông đảo bà con nhân dân, du khách.

Đoàn đại biểu Trung ương và lãnh đạo thành phố, quận Hải An dâng hương trước giờ khai mạc lễ hội Từ Lương Xâm.

Năm 938, Đức Vương Ngô Quyền là người lãnh đạo quân sĩ và nhân dân đánh bại quân Nam Hán trong trận chiến trên sông Bạch Đằng lịch sử, chấm dứt hơn 1.000 năm Bắc thuộc, mở ra một kỷ nguyên độc lập, tự chủ lâu dài của dân tộc. Với công đức của Ngô Quyền, nhiều triều đại đã ban sắc phong suy tôn ông là “Thượng đẳng tối linh Đại Vương, là Ngô Vương Thiên Tử, là vị tổ trung hưng của dân tộc”.

Di tích lịch sử khu vực Từ Lương Xâm - Căn cứ bản doanh của Ngô Quyền năm 938 là một trong “Tứ linh từ” của huyện cổ An Dương, nay là một trong 3 “linh từ” của quận Hải An (Di tích lịch sử khu vực Từ Lương Xâm - Căn cứ bản doanh của Ngô Quyền năm 938; Phủ Thượng Đoạn; Đền Phú Xá).

Trong số các di tích thờ Ngô Quyền trên địa bàn quận Hải An, di tích lịch sử khu vực Từ Lương Xâm - Căn cứ bản doanh của Ngô Quyền năm 938 được suy tôn là “Từ Cả” - tức là nơi đứng đầu về thờ Ngô Quyền.

Thay mặt Chính phủ, Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Thành Long đã trao Bằng xếp hạng di tích quốc gia đặc biệt Cụm di tích Từ Lương Xâm- căn cứ bản doanh của Ngô Quyền năm 938 cho ông Nguyễn Văn Tùng, Chủ tịch UBND TP Hải Phòng.

Đây là nơi từng là đại bản doanh đóng quân, chỉ huy và tích trữ lương thực của Ngô Quyền trong trận đánh thắng quân Nam Hán trên sông Bạch Đằng năm 938. Sau khi Đức Ngô Vương Quyền mất, dân làng Lương Xâm đã dựng đền thờ ông để tỏ lòng kính trọng và tôn vinh vị anh hùng kiệt xuất của dân tộc.

Trải qua thời gian, với nhiều biến cố lịch sử, di tích lịch sử khu vực Từ Lương Xâm - Căn cứ bản doanh của Ngô Quyền năm 938 ngày nay được người dân Lương Xâm nói riêng, Hải An ngày nay nói chung, xây dựng bảo vệ, tôn tạo là một địa điểm hội tụ tâm linh, tín ngưỡng đông đảo của người dân địa phương và khách thập phương, đồng thời luôn giữ vai trò là một trong những di tích trọng điểm của quận Hải An.

Một trong những nét văn hóa độc đáo của lễ hội Từ Lương Xâm là màn rước tế của các phường trên địa bàn quận.

Theo người dân ở Lương Xâm, Đức vương Ngô Quyền được người dân phụng thờ Thành hoàng, thần chủ của vùng đất cửa sông Bạch Đằng. Trải qua nhiều sự việc và chứng nghiệm, người dân càng tin những điều tâm linh ở ngôi đền này.

Với vị thế của Từ Lương Xâm, từ năm 1986 Từ Lương Xâm được công nhận là di tích lịch sử - kiến trúc nghệ thuật cấp Quốc gia. Năm 2022, lễ hội Từ Lương Xâm trở thành Di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia. Ngày 17/01/2025, Từ Lương Xâm được Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính ký Bằng xếp hạng di tích quốc gia đặc biệt Cụm di tích Từ Lương Xâm- căn cứ bản doanh của Ngô Quyền năm 938

Cụm di tích Từ Lương Xâm nằm trên vùng đất cao, quay mặt về hướng Đông có Khu kinh tế Đình Vũ – Cát Hải, cảng Đình Vũ, Khu công nghiệp Đình Vũ, nơi có hàng trăm doanh nghiệp trong nước, ngoài nước đầu tư vào vùng đất này. Theo đó, với sự ủng hộ giúp sức của các doanh nghiệp, người dân địa phương, cán bộ và lãnh đạo toàn quận, lễ hội đã diễn ra trang trọng, quy mô và ý nghĩa.

Theo Ban tổ chức, để chuẩn bị cho ngày Lễ, chính quyền quận Hải An đã xây dựng kế hoạch, phân công nhiệm vụ từ trước Tết nguyên đán cho các đơn vị trên địa bàn triển khai như: Giao thông, vệ sinh môi trường, an ninh trật tự, khánh tiết,... Trước đó, quận Hải An cho lắp dựng sân khấu chính với quy mô ấn tượng: ngang 40m, sâu 36m, cao 17m với một hồ nước phía trước sân khấu với diện tích 130m2. Sàn diễn được thiết kế với nhiều cao độ khác nhau (20cm, 1m, 1.8m, 2.6m và 4m), màn hình bao phủ với diện tích 370m2; Xây dựng kịch bản chương trình nghệ thuật sử thi đặc biệt; Chương trình tế lễ cho nhân dân các làng Xâm Bồ, Lương Xâm, Xâm Đông (phường Nam Hải), nhân dân các làng thuộc phường Đằng Hải, Đằng Lâm, Đông Hải 1, Đông Hải 2.

Sự kiện đã thu hút hàng vạn người dân, du khách, doanh nghiệp, kiều bào từ khắp mọi miền trở về.

Tại buổi Lễ, hàng vạn người dân, khách thập phương đến dâng lễ lên Đức Vương Ngô Quyền, hàng chục đoàn tế rước của các phường trong quận Hải An nô nức rước kiệu vào đền. Các đoàn rước đều có kiệu bát cống, kết hoa tươi, trên đặt linh vị của Đức Vương Ngô Quyền. Độc đáo nhất, mỗi khi đi ngang qua khu vực tượng đài Đức Vương Ngô Quyền, phu kiệu hò reo khi thấy “kiệu bay”, tạo hình ảnh ấn tượng, linh thiêng trong lễ hội… Những cuộc hành lễ này đã tạo nên sự xúc động tâm linh hướng về cội nguồn mạnh mẽ.

Bà Nguyễn Thị Thu, Bí thư quận ủy Hải An cho biết, Từ Lương Xâm, địa danh linh thiêng nơi cửa biển nằm bên dòng sông Bạch Đằng, nơi gắn liền với chiến công lừng lẫy hiển hách của Đức Vương Ngô Quyền và của dân tộc trong lịch sử chống quân ngoại xâm năm 938. Trải qua những thăng trầm của dòng chảy lịch sử, mỗi tấc đất, từng thớ cây nơi đây, đã chứng kiến sự nỗ lực của biết bao thế hệ người dân Thành phố Hải Phòng và quận Hải An đã dày công xây đắp, tôn tạo, gìn giữ, bảo tồn và phát huy truyền thống lịch sử của di tích và lễ hội truyền thống tốt đẹp trong kho tàng văn hóa lịch sử oai hùng của dân tộc và của Thành phố Cảng...

Điểm nhấn trong chương trình khai hội Từ Lương Xâm là chương trình nghệ thuật sử thi đặc biệt Hào khí Bạch Đằng Dấu thiêng Từ Lương Xâm, tái hiện trận thắng trên sông Bạch Đằng năm 928 của Ngô Quyền.

Cụm di tích Từ Lương Xâm – Căn cứ Bản doanh của Ngô Quyền năm 938 được công nhận di tích quốc gia đặc biệt là niềm vinh dự, tự hào; đồng thời, cũng đặt ra trách nhiệm lớn lao cho Đảng bộ, chính quyền và nhân dân quận Hải An trong việc bảo tồn và phát huy giá trị của di sản, di tích.

"Chính quyền và nhân dân Hải An sẽ tiếp nối nhiệm vụ bảo tồn, gìn giữ và phát huy để những giá trị của Cụm di tích, di sản này trường tồn cùng thời gian, là tài sản quý báu và trở thành nguồn cảm hứng, giáo dục truyền thống cho các thế hệ mai sau, góp phần xây dựng nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc, thực sự trở thành sức mạnh nội sinh, là động lực quan trọng phát triển đất nước và bảo vệ Tổ quốc", bà Nguyễn Thị Thu nói.

Điểm nhấn phần hội tại sự kiện là chương trình nghệ thuật “chép lại” sử thi hùng tráng về chiến thắng Bạch Đằng của Đức Vương Ngô Quyền cùng các tướng lĩnh, binh sĩ và nhân dân đánh quân Nam Hán, chấm dứt hơn 1000 năm Bắc thuộc, mở ra kỷ nguyên độc lập dân tộc, xây dựng đất nước để các triều Lý, Trần, Lê....xây dựng và bảo vệ đất nước. Sau đó, đến các chương trình nghệ thuật đặc sắc với hơn 250 nghệ sĩ trên khắp mọi miền đất nước tham gia.

Vũ Trang