Tránh câu chuyện 'người được làm việc và người làm được việc' trong tinh gọn
Đại biểu Quốc hội cho rằng cùng với tinh gọn bộ máy thì phải thực hiện đồng bộ trong cải cách đổi mới xây dựng thể chế pháp luật và hoàn thiện chính sách pháp luật.
Bộ Chính trị xác định việc sắp xếp, hoàn thiện tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả là nhiệm vụ đặc biệt quan trọng. Đây là cuộc cách mạng về tinh gọn tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị, cần thống nhất rất cao về nhận thức và hành động trong toàn Đảng và cả hệ thống chính trị.
Trao đổi với phóng viên về chủ trương sắp xếp bộ máy "Tinh - Gọn - Mạnh - Hiệu năng - Hiệu lực - Hiệu quả" như Tổng Bí thư Tô Lâm đã nêu, nhiều ý kiến đại biểu Quốc hội cho rằng, tinh gọn bộ máy liên quan đến con người nên là một việc khó, nhạy cảm và phức tạp. Do đó, đòi hỏi cần có sự nỗ lực, quyết tâm chính trị cao nhất.
Các đại biểu nhìn nhận thực tế bộ máy hiện nay còn cồng kềnh, còn nhiều bộ phận hoạt động không hiệu quả, gây ra lãng phí, do vậy, đây là thời điểm chín muồi để thực thiện chủ trương này.
Đại biểu Tạ Văn Hạ (đoàn Quảng Nam) cho rằng, đây là chủ trương lớn đã được thực hiện ở nhiều nhiệm kỳ Đại hội Đảng gần đây và đang làm rất quyết liệt.
"Đây là thời điểm phù hợp để thực hiện. Bởi chúng ta đã có thời gian dài thử nghiệm, áp dụng, sơ tổng kết và rút ra được những kinh nghiệm. Đặc biệt, đại dịch COVID-19 là phép thử cho việc tinh gọn bộ máy, ứng dụng công nghệ", ông Hạ nói.
Đại biểu đoàn Quảng Nam nhấn mạnh, để tinh gọn bộ máy không phải chỉ cắt gọt, "sáp nhập cơ học", "xóa bỏ một cách cơ học" mà cần phải tính đến một cách tổng thể và toàn diện. Cùng với tinh gọn bộ máy thì phải được thực hiện đồng bộ trong cải cách đổi mới xây dựng thể chế pháp luật và hoàn thiện chính sách pháp luật.
Song song với đó, trong công tác cán bộ thì con người là quan trọng nhất. Do vậy, theo Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục cũng cần phải đổi mới cả tuyển chọn con người: "Làm sao có cơ chế "tinh, gọn" nhưng phải "chủ động, linh hoạt". Cần tránh câu chuyện "người được làm việc và người làm được việc", cần khuyến khích những người làm được việc.
Bên hành lang Quốc hội, các đại biểu cũng thẳng thắn nhìn nhận, thời gian qua, có một số nơi đã tinh giản cơ học theo kiểu cán bộ nghỉ hưu và không tuyển dụng mới. Vì vậy, để thực hiện theo tinh thần chỉ đạo của Tổng Bí thư, cần rà soát và cơ chế phù hợp đối với đối tượng thuộc diện tinh giản. Đồng thời, có tiêu chí cụ thể đánh giá cán bộ, làm cơ sở thực hiện tinh giản đúng đối tượng, đảm bảo tinh gọn cả bộ máy và nhân lực.
Để thực hiện được kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình, Tổng Bí thư Tô Lâm đã đề cập một chuỗi 7 nhóm vấn đề liên quan chặt chẽ với nhau và cần phải giải quyết đồng bộ. Trước nhất là nhóm vấn đề thể chế hóa để xây dựng hệ thống chính trị "Tinh - Gọn - Mạnh - Hiệu năng - Hiệu lực - Hiệu quả".
Tổng Bí thư cho rằng, đây là "nút thắt của nút thắt" và để thể chế hóa thực chất trước hết phải thực hiện một bước rất quan trọng là tinh gọn lại tổ chức bộ máy của Đảng, Nhà nước, khối Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị-xã hội.
Đại biểu Hoàng Anh Công (đoàn Thái Nguyên) bày tỏ tâm đắc và đồng tình cho rằng, đây là cuộc "cách mạng" đổi mới tương đối toàn diện, quyết liệt và mang ý nghĩa rất lớn trong đổi mới bộ máy, đổi mới đất nước.
Đại biểu nêu thực tế có tình trạng một việc lại quá nhiều cơ quan làm, cuối cùng không biết đâu là đơn vị chủ trì, dẫn đến "chuyện công thì ai cũng nhận nhưng lỗi thì không ai nhận cả".
"Hiện, bộ máy đang quá cồng kềnh nên đầu tiên là phải tháo gỡ được sự cồng kềnh của bộ máy. Hiện nay, ngân sách chi cho bộ máy quá lớn, thêm nữa bộ máy cồng kềnh dẫn đến các bộ phận, các cấu thành trong bộ máy lại triệt tiêu lẫn nhau, cản trở sự phát triển", đại biểu đoàn Thái Nguyên nói.
Theo đại biểu Hoàng Anh Công, muốn phát triển thì cần có hành trang gọn nhẹ "Mạnh - Tinh", nếu không thì bản thân các cỗ máy đó tự ngăn cản nhau không phát triển được. Do vậy, cần tiếp tục đổi mới tư duy quản lý, sắp xếp lại bộ máy đảm bảo không có sự chồng chéo, mâu thuẫn gây cản trở. Ông rất đồng tình việc phải xây dựng, tinh gọn bộ máy, đầu tiên là từ các cơ quan Trung ương.
Khi tinh gọn bộ máy thì bài toán về sắp xếp cán bộ dôi dư cũng là vấn đề nhận được nhiều sự quan tâm, ông Hoàng Anh Công cho rằng đây là bài toán khó vì động chạm đến quyền lợi của con người, nhất là cán bộ đã làm lâu năm có quá trình cống hiến.
"Tôi nghĩ rằng mọi thứ đều có thể làm được. Đầu tiên là xuất phát từ yêu cầu đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp cho họ; hai là phải sắp xếp lại khoa học; ba là phải có những chính sách vận động, tạo điều kiện cho những cán bộ sắp nghỉ. Hiện nay thị trường lao động rộng không phải chỉ trong khối Nhà nước, vì vậy, với quyết tâm và tinh thần nhân văn thì sẽ làm được", theo vị đại biểu Quốc hội đoàn Thái Nguyên.