Tranh cãi quanh việc giảm tiết cho giáo viên Âm nhạc: Hiểu sao cho đúng?

Giảm trừ tiết dạy đối với giáo viên phụ trách các phòng bộ môn như thế nào thì đúng quy định? Minh họa: T.H

Đây được coi là bước điều chỉnh cần thiết nhằm ghi nhận khối lượng công việc ngoài giảng dạy mà giáo viên đang đảm nhận. Tuy nhiên, một số quy định lại đang tạo ra nhiều tranh luận trong đội ngũ nhà giáo, đặc biệt là việc giảm trừ tiết dạy đối với giáo viên phụ trách các phòng bộ môn.

Quy định đang gây tranh cãi

Khoản 6, Điều 9 Thông tư 05/2025/TT-BGDĐT nêu rõ: "Khi nhà trường không có viên chức thiết bị, thí nghiệm, giáo viên kiêm phụ trách phòng học bộ môn (trừ phòng Tin học) được giảm 03 tiết/môn/tuần." Tuy nhiên, cách hiểu về quy định này hiện nay còn chưa thống nhất.

Có hiệu trưởng cho rằng, cụm từ "không có viên chức thiết bị, thí nghiệm" đồng nghĩa với việc chỉ giáo viên phụ trách phòng thiết bị – thí nghiệm mới được giảm tiết, còn các phòng bộ môn khác không thuộc diện áp dụng.

Ngược lại, có ý kiến cho rằng, đã là phòng bộ môn thì bất cứ giáo viên nào được phân công phụ trách đều phải được giảm trừ, bởi đó là công việc kiêm nhiệm rõ ràng.

Một số ý kiến khác lại lo ngại, nếu tất cả phòng bộ môn đều được giảm 3 tiết thì sẽ nảy sinh bất hợp lý. Thực tế, nhiều trường được đầu tư xây dựng hàng chục phòng bộ môn như Hóa học, Vật lý, Sinh học, Công nghệ – Kỹ thuật, Âm nhạc, Mỹ thuật, Ngoại ngữ, Tin học…

Nếu tất cả đều được giảm trừ như nhau, số tiết dạy thực tế sẽ bị hụt lớn, trong khi có những phòng bộ môn khá đơn giản, công việc chủ yếu chỉ là mở cửa trước giờ học và khóa cửa sau giờ học.

Nhìn lại tính phù hợp giữa các phòng bộ môn

Trong danh mục các phòng bộ môn, có thể thấy một số trường hợp giảm trừ là phù hợp và cần thiết. Phòng Tin học được loại trừ là chính xác, bởi giáo viên Tin học trực tiếp quản lý, giảng dạy và thường xuyên túc trực trong phòng máy.

Phòng thiết bị – thí nghiệm (thường hợp nhất các dụng cụ, đồ dùng thí nghiệm của các môn Vật lý, Hóa học, Sinh học, Công nghệ – Kỹ thuật) cũng cần giảm tiết cho người phụ trách, bởi đây là nơi bảo quản nhiều dụng cụ, hóa chất, mô hình vừa dễ hỏng, vừa tiềm ẩn rủi ro về an toàn.

Phòng Âm nhạc cũng xứng đáng được ghi nhận, bởi ngoài việc quản lý nhạc cụ, thiết bị âm thanh, giáo viên còn phải dàn dựng, tập luyện cho các phong trào văn nghệ của nhà trường, thậm chí tham gia hỗ trợ hoạt động văn hóa ở địa phương. Đây là khối lượng công việc vượt xa phạm vi một tiết dạy thông thường.

Ngược lại, những phòng như Ngoại ngữ hiện nay chủ yếu được trang bị máy chiếu, loa, một số phần mềm cơ bản và sử dụng trực tiếp trong giờ học nên không phát sinh nhiều công việc quản lý ngoài giờ.

Việc áp dụng giảm tiết cho các phòng này chưa thật sự cần thiết. Nhìn từ thực tế đó, có thể thấy, giáo viên Âm nhạc là đối tượng chịu nhiều áp lực nhất: ngoài giảng dạy còn gánh vác cả phần "hồn văn hóa" của nhà trường, nhưng lại thường bị bỏ quên trong chính sách giảm trừ tiết dạy.

Công việc thầm lặng của giáo viên Âm nhạc

Để thấy rõ tính hợp lý của việc giảm tiết, cần nhìn vào khối lượng công việc thực tế của giáo viên Âm nhạc. Họ vẫn phải đảm bảo dạy chính khóa theo chương trình, đồng thời quản lý, bảo quản các loại nhạc cụ và thiết bị âm thanh, vốn dễ hư hỏng và cần sự theo dõi thường xuyên.

Giáo viên Âm nhạc cũng là người trực tiếp phụ trách phòng bộ môn như việc sắp xếp, ghi sổ, trông coi đàn, trống, micro, loa… tất cả đều đòi hỏi sự tỉ mỉ và trách nhiệm.

Ngoài ra, họ còn gánh vác toàn bộ phong trào văn nghệ của nhà trường, từ sinh hoạt theo chủ điểm, ngoại khóa đến các dịp lễ hội lớn như khai giảng, 20/11, bế giảng, ngày hội Đội.

Không ít lần, giáo viên Âm nhạc còn được huy động tham gia phục vụ văn nghệ cho xã, phường khi cần. Thời gian tập luyện hầu hết rơi vào giờ nghỉ, buổi tối hoặc ngày cuối tuần. Rõ ràng, giáo viên Âm nhạc không chỉ "trông coi một căn phòng", mà còn gánh trên vai cả phần "hồn văn hóa" của trường học.

Không ít giáo viên đã lên tiếng về sự bất cập này. Cô Nguyễn Nga chia sẻ: "Thông tư đã là văn bản của Bộ thì đương nhiên phải áp dụng thống nhất. Không thể trường này áp dụng, trường kia không áp dụng."

Cô giáo Thu Vân cũng bày tỏ: "Giáo viên Âm nhạc một năm phải xây dựng rất nhiều chương trình văn nghệ, phải đi cả thứ Bảy, Chủ nhật, tranh thủ ngoài giờ tập luyện cho học sinh.

Vậy mà bao năm nay vẫn không được giảm giờ. Mỗi lần đến dịp văn nghệ lại thấy nản vì công sức bỏ ra chẳng được quan tâm. Công văn thì quy định rõ, nhưng cuối cùng lại tùy hiệu trưởng có cho áp dụng hay không."

Những chia sẻ này cho thấy, vấn đề không phải là "xin – cho" từ phía ban giám hiệu, mà là quyền đương nhiên giáo viên được hưởng theo quy định của Thông tư 05. Nếu nơi này thực hiện, nơi khác không, thì rõ ràng đang tồn tại sự thiếu thống nhất trong cùng một ngành giáo dục.

Cần hướng dẫn thống nhất

Chính vì những cách hiểu khác nhau nên việc áp dụng quy định hiện nay chưa thống nhất, nơi giảm trừ cho tất cả các phòng bộ môn, nơi chỉ áp dụng cho phòng thiết bị – thí nghiệm.

Điều này không chỉ gây tranh luận trong đội ngũ giáo viên mà còn dễ tạo ra sự so bì giữa các trường. Do đó, rất cần có hướng dẫn chi tiết từ Bộ hoặc Sở GD-ĐT để làm rõ danh mục phòng bộ môn nào được tính giảm tiết, tránh tình trạng "mạnh ai nấy hiểu, mạnh ai nấy làm", đồng thời đảm bảo tính công bằng và thống nhất trong toàn ngành.

Một ngôi trường không thể thiếu tiếng hát, điệu múa; và một quy định đúng đắn sẽ càng nâng bước những người "giữ lửa" cho phong trào văn nghệ. Việc giảm 3 tiết/tuần cho giáo viên Âm nhạc không chỉ phù hợp với tinh thần Thông tư 05, mà còn là sự công bằng cần được thực thi trong mỗi nhà trường.

Phan Huyền