Bộ Giáo dục và Đào tạo sửa đổi quy định về dạy thêm, học thêm theo hướng nào?

Tại Hội nghị tổng kết năm học 2024-2025 và triển khai năm học 2025-2026 của Thành phố Hồ Chí Minh diễn ra ngày 27/8/2025, Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Phạm Ngọc Thưởng cho biết cơ quan này sẽ sửa đổi Thông tư 29/2024/TT-BGDĐT Quy định về dạy thêm, học thêm để quản lí hoạt động này hiệu quả hơn.

Mục tiêu là hạn chế tình trạng dạy thêm tràn lan, vì Bộ Giáo dục và Đào tạo cho rằng điều này có thể triệt tiêu phong trào tự học của học sinh.

Cần biết thêm, Thông tư 29/2024/TT-BGDĐT có hiệu lực thi hành từ ngày 14/2/2025, yêu cầu cá nhân, tổ chức dạy thêm ngoài trường phải đăng kí kinh doanh và công khai thông tin. Đồng thời, giáo viên không được thu tiền dạy thêm của học sinh mà mình đang dạy trên lớp. Các trường học chỉ được phép dạy thêm miễn phí cho ba nhóm học sinh: yếu kém, bồi dưỡng học sinh giỏi, và học sinh cuối cấp tự nguyện ôn thi.

Những bất cập của Thông tư 29/2024/TT-BGDĐT

Nhiều giáo viên chia sẻ, quy định hiện hành về dạy thêm, học thêm vẫn còn nhiều điểm chưa phù hợp với thực tiễn. Một trong những vấn đề lớn nhất là việc cấm giáo viên dạy thêm cho học sinh mình đang dạy chính khóa.

Mặc dù mục đích là để tránh các tiêu cực như ép buộc học sinh học thêm, nhưng quy định này lại vô tình gây ra sự bất tiện lớn. Nhiều học sinh có nhu cầu học thêm để củng cố kiến thức hoặc bồi dưỡng nâng cao với chính giáo viên đã hiểu rõ năng lực và điểm yếu của mình. Khi bị cấm, họ phải tìm đến các giáo viên khác, thậm chí là các trung tâm kém chất lượng, gây lãng phí thời gian và tiền bạc.

Hơn nữa, quy định hiện tại chưa phân biệt rõ ràng các hình thức dạy thêm khác nhau. Từ dạy kèm cá nhân, dạy nhóm nhỏ cho đến các trung tâm quy mô lớn, tất cả đều được quản lí chung chung, khiến cho việc kiểm soát trở nên khó khăn, thiếu hiệu quả.

Hoạt động dạy thêm không được quản lí chặt chẽ đã dẫn đến các hiện tượng tiêu cực như dạy chui, thu tiền ngầm, vừa ảnh hưởng đến chất lượng giáo dục vừa gây ra những vấn đề về đạo đức nghề nghiệp, tạo ra áp lực tài chính không nhỏ cho các gia đình.

Đề xuất hướng sửa đổi Thông tư 29/2024/TT-BGDĐT

Để giải quyết những những bất cập về dạy thêm, học thêm, nhiều giáo viên đề xuất Bộ Giáo dục và Đào tạo nên mạnh dạn thay đổi tư duy quản lí, từ việc cấm đoán sang việc công khai, minh bạch và quản lí chặt chẽ.

Thứ nhất, nên coi dạy thêm là một hoạt động có nhu cầu thực tế và hợp pháp hóa nó dưới sự kiểm soát của nhà nước. Cần phân loại rõ ràng các hình thức để có phương án quản lí phù hợp, trong đó phổ biến nhất là dạy kèm cá nhân và nhóm nhỏ.

Đây là hình thức phổ biến và thường mang lại hiệu quả cao. Vì vậy, thiết nghĩ Bộ Giáo dục và Đào tạo nên cho phép và khuyến khích hình thức này, miễn là giáo viên đăng kí thông tin với nhà trường hoặc cơ quan quản lí để đảm bảo tính minh bạch.

Thứ hai, cần xây dựng một hành lang pháp lí chặt chẽ, quy định cụ thể về việc giáo viên dạy thêm học sinh mình đang dạy chính khóa, có kiểm soát. Ví dụ, giáo viên phải cam kết không ép buộc học sinh học thêm, học phí phải được công khai, và phải đảm bảo chất lượng giảng dạy. Các trường học cũng cần đóng vai trò giám sát, lắng nghe ý kiến phản hồi từ phụ huynh và học sinh để kịp thời chấn chỉnh.

Thứ ba, các nhà trường cần tận dụng những tiến bộ của công nghệ để nâng cao khả năng tự học của học sinh, từ đó giảm bớt sự phụ thuộc vào việc học thêm. Việc hướng dẫn học sinh sử dụng công cụ AI một cách hợp lí có thể là một giải pháp đột phá.

Bởi vì, AI có thể đóng vai trò như một trợ giảng 24/7, giúp học sinh giải đáp thắc mắc, ôn tập kiến thức và luyện tập bài tập. Ví dụ, học sinh có thể dùng AI để hỏi về một khái niệm khó hiểu hoặc yêu cầu tạo ra các bài tập tương tự để rèn luyện.

Để làm được điều này, Bộ Giáo dục và Đào tạo nên bổ sung các nội dung về cách sử dụng AI một cách hiệu quả và có đạo đức vào chương trình giảng dạy. Điều này sẽ giúp học sinh biết cách khai thác tối đa lợi ích của công nghệ, nhưng đồng thời cũng nhận thức được giới hạn và không lạm dụng nó.

Nhìn chung, việc sửa đổi quy định về dạy thêm, học thêm không chỉ đơn thuần là thay đổi một vài điều khoản. Đó là một sự chuyển mình trong tư duy quản lí, từ cấm đoán sang quản lí hiệu quả. Hãy coi dạy thêm, học thêm như một nhu cầu xã hội tất yếu và quản lí nó một cách khoa học, thay vì để nó hoạt động ngầm.

Phan Anh