Trang bị kiến thức, tạo 'lá chắn' bảo vệ học sinh

Đa dạng hình thức truyền thông

Câu lạc bộ tiền hôn nhân Trường Trung học cơ sở Ninh Sơn (thị xã Việt Yên) được thành lập từ năm 2014 với gần 50 thành viên là cán bộ, giáo viên và học sinh nhà trường. Định kỳ hằng quý, câu lạc bộ tổ chức sinh hoạt một lần với những nội dung về giáo dục giới tính, chăm sóc sức khỏe sinh sản.

Cán bộ dân số Trạm Y tế phường Ninh Sơn (thị xã Việt Yên) truyền thông về chăm sóc sức khỏe sinh sản cho học sinh Trường Trung học cơ sở Ninh Sơn.

Mới đây, trong buổi sinh hoạt định kỳ quý II năm 2025, câu lạc bộ lựa chọn chủ đề về chăm sóc sức khỏe sinh sản vị thành niên. Dưới hình thức trả lời câu hỏi trắc nghiệm, trả lời nhanh các câu hỏi đố và giải quyết tình huống, các em được viên chức dân số Trạm Y tế phường Ninh Sơn phổ biến những kiến thức cơ bản về lứa tuổi vị thành niên, biện pháp chăm sóc sức khỏe sinh sản và phòng tránh các bệnh lây truyền qua đường tình dục.

Em Nguyễn Hoàng T, học sinh lớp 8 chia sẻ: “Tham gia sinh hoạt câu lạc bộ, em và các bạn hiểu rõ hơn về cơ thể mình và được trang bị những kiến thức về giới tính, những biện pháp bảo vệ bản thân. Tại các buổi sinh hoạt, những băn khoăn về giới tính, tâm sinh lý tuổi học trò của chúng em đều được giải đáp”.

Tuổi vị thành niên là giai đoạn phát triển nhanh về thể chất, đòi hỏi phải có kiến thức để hiểu và đón nhận những thay đổi trong cơ thể, đặc biệt là về sức khỏe sinh sản. Để giúp các em không bị thiếu hụt kiến thức, các ngành, địa phương và nhà trường có nhiều hình thức tuyên truyền phù hợp.

Tại huyện Tân Yên, từ đầu năm đến nay, Trung tâm Y tế huyện phối hợp với Phòng Giáo dục và Đào tạo huyện tổ chức 10 hội nghị cung cấp thông tin kiến thức về bình đẳng giới, chăm sóc sức khỏe sinh sản cho vị thành niên, thanh niên tại các trường trung học cơ sở: Liên Sơn, Nguyên Hồng, Phúc Hòa, Ngọc Vân, Cao Thượng, Lam Cốt, Việt Ngọc, An Dương và Lan Giới. Các buổi truyền thông trực tiếp góp phần nâng cao sự hiểu biết về giới, chuẩn bị tốt hành trang cho các em ở tuổi trưởng thành.

Ban tổ chức trao giải Nhất cho thí sinh tại hội thi Rung chuông vàng Trường Trung học cơ sở Tiên Sơn (thị xã Việt Yên).

Với chức năng nhiệm vụ của mình, Phòng Dân số và Trẻ em (Sở Y tế) phối hợp tổ chức 3 cuộc thi Rung chuông vàng “Tìm hiểu kiến thức dân số, chăm sóc sức khỏe vị thành niên” cho học sinh các trường trung học cơ sở: Quang Châu, Tiên Sơn và Vân Hà (thị xã Việt Yên); phối hợp với Trường Trung học phổ thông Lạng Giang số 1 tổ chức ngoại khóa tìm hiểu kiến thức về dân số, bình đẳng giới, chăm sóc sức khỏe sinh sản vị thành niên, thanh niên với 150 học sinh tham gia.

Bà Nguyễn Thị Hằng, cán bộ Phòng Dân số và Trẻ em (Sở Y tế) cho biết: "Tại các cuộc thi, buổi sinh hoạt ngoại khóa, chúng tôi luôn lồng ghép giao lưu, hỏi đáp để các em được trao đổi, chia sẻ. Qua đó, các em nắm vững những kiến thức cơ bản về giới tính và kỹ năng tự phòng tránh những hành vi xâm hại tình dục về thể chất lẫn tinh thần".

Thêm kênh bảo vệ trẻ em

Ngày 25/4/2022, Bộ Y tế, Tổ chức Y tế thế giới công bố báo cáo “Khảo sát hành vi sức khỏe học sinh tại Việt Nam năm 2019” do Tổ chức Y tế thế giới thực hiện khảo sát tại 81 trường thuộc 21 tỉnh, thành phố với hơn 7,7 nghìn học sinh tham gia. Theo kết quả khảo sát, tỷ lệ quan hệ tình dục lần đầu trước 14 tuổi ở Việt Nam tăng từ 1,48% năm 2013 lên 3,51% năm 2019.

Tại Bắc Giang, tuy chưa có con số khảo sát chính thức về nội dung này nhưng qua số liệu thống kê của cơ quan chức năng, các vụ xâm hại trẻ em vẫn xảy ra. 5 tháng đầu năm 2025, toàn tỉnh xảy ra 1 vụ gây thương tích và 6 vụ xâm hại liên quan tới trẻ em; trong đó 6/7 vụ việc liên quan đến học sinh tiểu học và trung học cơ sở. Qua xác minh, điều tra các vụ việc trên, lực lượng chức năng xác định, nguyên nhân có phần do người bị hại thiếu sự quan tâm, chăm sóc, quản lý của cha mẹ, gia đình, nhà trường; nhận thức pháp luật còn hạn chế, dễ tiếp cận và bị ảnh hưởng bởi các thông tin độc hại trên môi trường mạng xã hội.

Nhằm nâng cao nhận thức cho các em, tạo “lá chắn” bảo vệ học sinh, năm nay, Sở Y tế phối hợp với Sở Giáo dục và Đào tạo triển khai công tác truyền thông dân số và phát triển, chăm sóc sức khỏe sinh sản cho vị thành niên, thanh niên và phòng, chống bạo lực, xâm hại trẻ em, phòng tránh tai nạn thương tích trong trường học trên địa bàn tỉnh.

Theo đó, cơ quan chuyên môn hai Sở phối hợp tổ chức 4 cuộc thi tìm hiểu kiến thức về dân số, bình đẳng giới và sức khỏe sinh sản vị thành niên tại 4 trường trung học phổ thông: Lạng Giang số 1, Hiệp Hòa số 4, Tân Yên số 2 và Phương Sơn (thị xã Chũ). Đối với lĩnh vực trẻ em, tổ chức 6 hội nghị tập huấn tuyên truyền về Luật Trẻ em; phòng, chống bạo lực, xâm hại trẻ em, phòng tránh tai nạn thương tích, đuối nước trẻ em tại 3 trường khối trung học cơ sở: Dĩnh Kế, Nham Biền số 1 và Yên Lư (thành phố Bắc Giang).

Cùng đó, Sở Y tế phối hợp với Sở Giáo dục và Đào tạo tổ chức 1 lớp tập huấn về bình đẳng giới, chăm sóc sức khỏe sinh sản vị thành niên, kỹ năng sống… cho giáo viên các trường; thí điểm, mở rộng mô hình cung cấp dịch vụ sức khỏe sinh sản, kế hoạch hóa gia đình cho vị thành niên, thanh niên tại các nhà trường. “Các chương trình phối hợp tuyên truyền nhằm trang bị kiến thức cơ bản về dân số, bình đẳng giới và chăm sóc sức khỏe vị thành niên trong nhà trường. Qua đó góp phần nâng cao nhận thức, trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức, gia đình và bản thân trẻ em về thực hiện quyền trẻ em, phòng, chống bạo lực, xâm hại trẻ em tại các nhà trường, từ đó giảm tình trạng mang thai ngoài ý muốn ở lứa tuổi học đường và nâng cao chất lượng dân số”, bà Hà Minh Thu, Phó trưởng Phòng Dân số và Trẻ em (Sở Y tế) cho biết.

Bài, ảnh: Sỹ Quyết