Trách nhiệm vụ dân xây tường chắn lòng đường ở Hải Dương?

Mới đây, hộ gia đình ông Nguyễn Văn Úy và bà Nguyễn Thị Nghị (KDC Vĩnh Long, phường Văn Đức, TP Chí Linh, Hải Dương) đã cho người xây tường rào chắn phần lớn lòng đường giao thông từ Văn Đức đi KCN Cộng Hòa đoạn đầu ngã tư khu Vĩnh Long.

Nguyên nhân do một phần diện tích trong sổ đỏ của gia đình ông Úy và bà Nghị đã được giải phóng mặt bằng để làm đường giao thông trên từ năm 2019 nhưng đến nay, gia đình chưa được chi trả tiền đền bù, dù đã nhiều lần đề nghị được bồi thường, hỗ trợ.

Đến trưa ngày 7/3, tường rào chắn đường đã được giải tỏa. UBND TP Chí Linh đã giao cho các phòng ban chức năng đẩy nhanh tiến độ, đưa vào kế hoạch đầu tư công để sớm giải quyết quyền lợi của người dân. Thành phố sẽ khởi động lại dự án, Hội đồng giải phóng mặt bằng sẽ làm việc để giải quyết đề nghị bồi thường, hỗ trợ của người dân.

Hình ảnh tường rào chắn lòng đường ở ngã tư Vĩnh Long.

Tiến sĩ, luật sư Đặng Văn Cường, Trưởng Văn phòng Luật sư Chính Pháp nêu góc nhìn pháp lý về sự việc trên cho rằng, quy trình bồi thường có vấn đề.

Theo luật sư Cường, thông thường quyết định thu hồi đất và quyết định phê duyệt phương án bồi thường giải phóng mặt bằng sẽ được ban hành đồng thời. Khi mặt bằng đã bàn giao thì phải có quyết định thu hồi đất. Việc chính quyền chậm trả tiền theo phương án, người dân có quyền khiếu nại hoặc khởi kiện để đòi tiền.

“Đất đã bàn giao, dự án đã triển khai từ năm 2019 mà đến nay vẫn chưa chi trả tiền đền bù, hỗ trợ giải phóng mặt bằng thì chính quyền địa phương cũng có sự tắc trách”, luật sư Cường nói.

Theo quy định của pháp luật, khi thu hồi đất chính quyền địa phương sẽ ra thông báo về việc thu hồi đất, tiến hành đo đạc kiểm điểm, lấy ý kiến của người bị thu hồi đất về dự thảo phương án.

Sau khi tổng hợp ý kiến của người sử dụng đất, kết quả xác minh về nguồn gốc đất và các dữ liệu đo đạc, cơ quan chức năng sẽ trình phương án cho người có thẩm quyền ký quyết định thu hồi đất và quyết định phê duyệt phương án bồi thường hỗ trợ.

Thông thường quyết định thu hồi đất sẽ được ban hành đồng thời với quyết định phê duyệt phương án bồi thường. Nghĩa là khi nhà nước thu hồi đất, lấy đất của các chủ thể khác để sử dụng vào mục đích an ninh, quốc phòng, phát triển kinh tế xã hội vì lợi ích quốc gia, lợi ích công cộng, đồng thời sẽ có quyết định phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư. Người sử dụng đất có trách nhiệm bàn giao đất và có quyền được nhận quyền lợi bồi thường, hỗ trợ, tái định cư theo quy định của pháp luật.

Trong dự án làm đường giao thông trên, người sử dụng đất đã bàn giao, đất đã được đưa vào sử dụng nhưng người dân vẫn chưa được nhận tiền bồi thường, đó là chuyện bất thường. Do đó, cần xem lại quy trình thủ tục thu hồi đất trong vụ việc này có đúng pháp luật hay không, nếu không đúng, trách nhiệm thuộc về ai.

Trong trường hợp đã có quyết định thu hồi đất, quyết định phê duyệt phương án bồi thường và phương án bồi thường chi tiết nhưng cơ quan chức năng lại không tiến hành chi trả tiền bồi thường theo phương án, cần xem xét kỷ luật đối với cán bộ có liên quan. Người có đất bị thu hồi cũng có thể khiếu nại, tố cáo hoặc khởi kiện vụ án hành chính về hành vi không chi trả tiền bồi thường theo quy định của pháp luật.

Để xảy ra việc người sử dụng đất xây dựng tường rào lấn chiếm lòng đường, chiếm lại đất đã thu hồi, có phần trách nhiệm của cơ quan có thẩm quyền. Trong trường hợp chưa có quyết định thu hồi, việc tự ý lấy đất của hộ gia đình cá nhân mà chưa bồi thường cũng sai thủ tục. Kể cả trường hợp có quyết định thu hồi đất rồi, người sử dụng đất tự nguyện bàn giao đất cho dự án nhưng chính quyền địa phương lại chưa ban hành quyết định phê duyệt phương án, chưa có phương án chi tiết hoặc có phương án rồi nhưng vẫn chưa chi trả, có trách nhiệm của cơ quan chức năng, việc khiếu nại, tố cáo, khởi kiện trong trường hợp như vậy là có cơ sở.

Nếu chính quyền địa phương đã có quyết định thu hồi đất, đã có quyết định phê duyệt phương án bồi thường hỗ trợ tái định cư, có phương án chi tiết rồi mà người sử dụng đất không đồng ý nhưng lại không khiếu nại hoặc khởi kiện theo quy định pháp luật mà lại tự ý chiếm lại đất, cản trở giao thông thì đó mới là hành vi vi phạm và cần phải bị xử lý.

Còn trường hợp quy trình thủ tục thu hồi đất không đúng quy định, chưa đảm bảo quyền lợi của người dân dẫn đến sự việc người dân không chấp hành và có những phản ứng tiêu cực, chính quyền cần phải vận động người dân chấp hành, không cản trở giao thông, không gây mất an ninh trật tự và phải có giải pháp tích cực để giải quyết thủ tục hành chính, chi trả tiền bồi thường, đảm bảo quyền lợi của người sử dụng đất theo quy định của pháp luật.

Hải Ninh