TPHCM xây dựng y tế thông minh: Đưa trí tuệ nhân tạo vào bệnh viện

BS Luân Thanh Trường - Trưởng Trạm Y tế xã Thạnh An cùng các bác sĩ đọc kết quả chụp máy X-quang có tích hợp AI. Ảnh: L.N

Việc đẩy mạnh ứng dụng AI trong y tế không chỉ giúp nâng cao hiệu quả chẩn đoán và điều trị, mà còn mở ra nhiều cơ hội cải thiện chất lượng chăm sóc sức khỏe cho người dân.

Từ bệnh viện thành phố…

Rung nhĩ là một dạng rối loạn nhịp tim phổ biến, trong đó các xung điện trong tim hoạt động không đều, dẫn đến việc tim không co bóp hiệu quả, làm tăng nguy cơ đột quỵ, suy tim và tử vong. Đặc biệt đối với bệnh nhân sau đột quỵ, nguy cơ mắc rung nhĩ rất cao và nếu không phát hiện sớm, có thể dẫn đến đột quỵ tái phát và các biến chứng nguy hiểm khác.

Trước tình hình đó, Bệnh viện Nguyễn Trãi (Quận 5, TPHCM) phát triển mô hình ứng dụng trí tuệ nhân tạo tầm soát rung nhĩ (AI Afib) - giúp phát hiện sớm bệnh lý nguy hiểm và cải thiện chất lượng chăm sóc sức khỏe. Mô hình này là bước đầu trong việc ứng dụng công nghệ AI vào việc tầm soát các bệnh lý tim mạch.

Đang điều trị tại phòng khám tim mạch, Bệnh viện Nguyễn Trãi, anh N.Q.H. (45 tuổi, quận Bình Thạnh), cho biết trước đây từng bị đột quỵ và nghi ngờ liên quan đến rung nhĩ. Theo các bác sĩ, nếu đột quỵ lần 2 sẽ nguy hiểm đến tính mạng.

Sau khi được giải thích về cách thức hoạt động, thiết bị nhỏ, gọn, nhẹ, chỉ cần đeo vào tai, mọi tín hiệu điện tâm đồ sẽ tự động gửi đến hệ thống để phân tích và theo dõi, bệnh nhân không cần phải thao tác phức tạp nên anh H. đồng ý thực hiện.

“Đeo máy tôi có thể theo dõi nhịp tim mà không phải đến bệnh viện quá nhiều để kiểm tra. Nhờ thiết bị này, bác sĩ cũng phát hiện sớm thông qua hệ thống trí tuệ nhân tạo. Từ đó, tôi cảm thấy yên tâm và sống thoải mái hơn, chất lượng cuộc sống cũng cải thiện”, anh H. chia sẻ.

TS.BS Nguyễn Văn Sĩ - giảng viên chính Trung tâm Bác sĩ gia đình, Đại học Y Dược TPHCM, đồng thời là bác sĩ điều trị tại Phòng khám Y học gia đình, Bệnh viện Nguyễn Trãi, Trưởng nhóm nghiên cứu AI Afib, cho biết: “Mô hình AI được xây dựng dựa trên dữ liệu điện tâm đồ phong phú, với gần 400.000 băng nhịp từ nhiều bệnh nhân khác nhau, giúp nhận diện chính xác các trường hợp rung nhĩ. Nhóm nghiên cứu cũng liên tục huấn luyện và cải tiến thuật toán để nâng cao chất lượng chẩn đoán rung nhĩ, đảm bảo tính ứng dụng cao trong thực tế”.

GS.TS.BS Phạm Lê An - Chủ tịch Hội Bác sĩ gia đình Việt Nam, nguyên Trưởng Trung tâm Bác sĩ gia đình, Đại học Y Dược TPHCM, cố vấn cao cấp nhóm nghiên cứu AI Afib, nhận định, mô hình không chỉ hỗ trợ giảm tải công việc cho các bác sĩ tại bệnh viện lớn, mà còn mở ra hướng tiếp cận chủ động trong chăm sóc sức khỏe cộng đồng.

Nhờ năng lực tầm soát tốt, thiết bị đeo nhỏ gọn cùng hệ thống cảnh báo rung nhĩ trực tuyến 24/7, giải pháp này đặc biệt phù hợp để triển khai tại tuyến y tế cơ sở, nơi vẫn còn thiếu hụt nhân lực y tế.

Thời gian qua, hàng loạt bệnh viện tại TPHCM đã đẩy mạnh ứng dụng AI trong chẩn đoán và điều trị, góp phần nâng cao hiệu quả khám chữa bệnh. Bệnh viện Đại học Y Dược TPHCM tiên phong nghiên cứu và triển khai AI trong siêu âm tim, trở thành đơn vị đầu tiên tại Việt Nam áp dụng công nghệ này. Nhờ đó, bệnh viện có thể chẩn đoán bổ sung 20% số ca suy tim phân suất tống máu bảo tồn từng bị bỏ sót trước đây.

Ngoài ra, AI còn được ứng dụng rộng rãi trong chẩn đoán hình ảnh tại nhiều bệnh viện trên địa bàn thành phố, giúp cải thiện chất lượng hình ảnh, tăng tốc độ chụp và hỗ trợ phát hiện bệnh sớm. Bệnh viện Ung bướu TPHCM sử dụng AI trong lập kế hoạch xạ trị, tối ưu hóa liệu trình điều trị ung thư.

Bệnh viện Mắt TPHCM áp dụng phần mềm AI EyeDr để tầm soát bệnh glôcôm bằng chụp ảnh màu gai thị, hỗ trợ phát hiện sớm các bệnh lý về mắt. Trong khi đó, Bệnh viện Nhân dân 115 ứng dụng phần mềm RAPID để chỉ định can thiệp lấy huyết khối, điều trị nhồi máu não cho bệnh nhân đến sau 6 giờ...

Bệnh nhân được các bác sĩ Bệnh viện Nguyễn Trãi hướng dẫn đeo thiết bị phân tích dữ liệu lớn điện tâm đồ lưu động, tầm soát rung nhĩ trên ngực. Ảnh: A.T

Đến trạm y tế xã đảo

Thực tế, ứng dụng AI trong chẩn đoán và điều trị bệnh không chỉ giới hạn tại các bệnh viện lớn, mà còn được triển khai tại tuyến y tế cơ sở. Cuối năm 2022, Trạm Y tế xã Thạnh An (xã đảo duy nhất của TPHCM, thuộc huyện Cần Giờ) đưa vào hoạt động máy chụp X-quang tích hợp AI, trở thành trạm y tế đầu tiên trên cả nước ứng dụng AI trong chẩn đoán và theo dõi bệnh từ xa qua công nghệ Telemedicine.

Hệ thống này giúp bác sĩ tại trạm có thể hội chẩn trực tiếp với các chuyên gia đầu ngành tại TPHCM, đưa ra phác đồ điều trị chính xác, kịp thời, qua đó giảm tải cho các bệnh viện tuyến trên và nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe cho người dân vùng xa.

BS Luân Thanh Trường - Trưởng Trạm Y tế xã đảo Thạnh An cho biết: “Từ khi triển khai đến nay, hơn 400 trường hợp được chụp X-quang và phát hiện sớm tổn thương để điều trị kịp thời. Hệ thống giúp nhận diện cả những tổn thương rất nhỏ, khó quan sát bằng mắt thường, hình ảnh chụp có độ nét cao khi chuyển lên tuyến trên.

Đây là món quà vô giá cho bà con trên xã đảo, đặc biệt với người nghèo không có điều kiện di chuyển lên trung tâm thành phố để khám bệnh. Nhờ máy móc hiện đại, bệnh nhân được phát hiện bệnh sớm, có hướng điều trị kịp thời, tăng hiệu quả chăm sóc sức khỏe”.

Ông Tăng Chí Thượng - Giám đốc Sở Y tế TPHCM cho biết, không chỉ riêng hệ thống chụp X-quang ngực, hệ thống soi cổ tử cung nhờ có AI cũng được bác sĩ Bệnh viện Hùng Vương đem đến Trạm Y tế xã Thạnh An để tầm soát ung thư cổ tử cung cho phụ nữ sinh sống tại đây.

“Sự kiện triển khai máy chụp X-quang có tích hợp AI tại Trạm Y tế xã Thạnh An được xem là dấu ấn đầu tiên về ứng dụng AI tại TPHCM. Ứng dụng AI vào máy chụp X-quang giúp tầm soát dễ dàng đối với 95 biểu hiện bất thường trong người bệnh. Đồng thời, máy truyền tải hình ảnh và kết quả đến các bác sĩ chuyên khoa chẩn đoán hình ảnh của các bệnh viện tuyến cuối khi bác sĩ trạm y tế cần tư vấn. Như vậy, người dân không phải di chuyển xa vẫn được các bác sĩ có chuyên môn kết hợp với AI chẩn bệnh với độ chính xác cao”, Giám đốc Sở Y tế TPHCM cho biết.

_________

Bài cuối: Sẵn sàng trước thách thức

Lâm Ngọc