TP Hồ Chí Minh đẩy mạnh cực tăng trưởng từ khối doanh nghiệp tư nhân

Thành phố Hồ Chí Minh cần thúc đẩy kinh tế tư nhân (Tân Cảng - Cát Lái). Ảnh: SNP

Doanh nghiệp tư nhân thành lập mới chỉ chiếm 0,8%

Theo Sở Tài chính thành phố Hồ Chí Minh, thành phố là địa phương có số lượng doanh nghiệp tư nhân lớn nhất cả nước. Hiện thành phố có khoảng 230.000 doanh nghiệp hoạt động thực tế, trong khi đó, có tới khoảng 400.000 hộ kinh doanh cá thể.

Tuy nhiên, trong 2 tháng đầu năm 2025, môi trường kinh doanh trên địa bàn thành phố chưa có chuyển biến tích cực khi số doanh nghiệp tham gia vào thị trường giảm gần 12% và số lượng doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường tăng 12% so với cùng kỳ.

Tính từ ngày 1-1 đến ngày 20-2, thành phố cấp phép 3.921 doanh nghiệp với vốn đăng ký đạt 29.596 tỷ đồng, giảm 37,6% về giấy phép và giảm 47,9% về vốn so với cùng kỳ. Phân theo loại hình doanh nghiệp, có đến 91,5% đăng ký thành lập mới là công ty TNHH; công ty cổ phần chiếm 7,7%. Đáng lưu ý, doanh nghiệp tư nhân chỉ chiếm 0,8% (chỉ 31 doanh nghiệp).

Tạo môi trường đầu tư, sản xuất, kinh doanh thân thiện, hấp dẫn để thu hút các doanh nghiệp (Công ty dệt may ở quận 7). Ảnh: NBC

Theo các chuyên gia, môi trường đầu tư, kinh doanh tại thành phố Hồ Chí Minh chưa thật sự chuyển biến tích cực là nguyên nhân chính dẫn đến việc doanh nghiệp tư nhân tham gia thị trường khiêm tốn.

Trong những năm qua, năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI) của thành phố Hồ Chí Minh thường xuyên bị tụt hạng. Cụ thể, PCI của thành phố năm 2022, 2023 đều xếp thứ 27. Hai chỉ số kém cạnh tranh nhất của thành phố là tiếp cận đất đai đứng cuối bảng và gia nhập thị trường xếp thứ 55. Trong khi đó, theo kết quả khảo sát để đánh giá PCI, trên 90% công ty cho biết phải trì hoãn hoặc hủy kế hoạch kinh doanh do gặp khó về thủ tục hành chính đất đai.

Đối với năng lực cạnh tranh cấp sở, ngành, địa phương (DDCI), báo cáo xếp hạng DDCI của thành phố Hồ Chí Minh năm 2024 cho thấy, các địa phương và sở, ngành xếp cuối bảng ở các cấu phần về hỗ trợ doanh nghiệp, chi phí không chính thức; cạnh tranh bình đẳng bị doanh nghiệp chấm điểm thấp.

Ông Dương Tuấn Tú, Tổng Giám đốc Công ty cổ phần đầu tư Anh Tuấn (huyện Nhà Bè) cho biết, hiện nay, ngoài áp lực chi phí tài chính, khối doanh nghiệp tư nhân còn gặp rất nhiều trở ngại về pháp lý, khó khăn trong tiếp cận đất đai, khiến doanh nghiệp khó chủ động được kế hoạch đầu tư, sản xuất, kinh doanh.

Sản xuất tại một công ty ở Khu công nghệ cao thành phố Hồ Chí Minh. Ảnh: SHTP

Tạo môi trường đầu tư hấp dẫn

Trước yêu cầu của Trung ương về phát triển kinh tế tư nhân, xem đây là động lực để đưa kinh tế cả nước tăng trưởng 2 con số sau năm 2025, thành phố Hồ Chí Minh cần có giải pháp hiệu quả tạo môi trường đầu tư, sản xuất, kinh doanh để khối doanh nghiệp này đóng góp mang tính quyết định hoàn thành mục tiêu tăng trưởng tổng sản phẩm trên địa bàn (GRDP) trên 10% năm 2025.

Theo các chuyên gia, để thúc đẩy kinh tế tư nhân, gia tăng số doanh nghiệp tham gia thị trường cần có chiến lược toàn diện. Thành phố cần xây dựng hệ sinh thái doanh nghiệp nội địa mạnh, nhất là khối doanh nghiệp tư nhân, đủ sức tạo ra một “thế lực” vững chắc làm bệ đỡ cho tăng trưởng kinh tế.

Tiến sĩ Trần Quang Thắng, Viện trưởng Viện Kinh tế và Quản lý thành phố Hồ Chí Minh cho rằng, thành phố Hồ Chí Minh cần tạo môi trường khuyến khích ý tưởng sáng tạo, xây dựng “xã hội kinh doanh”, truyền cảm hứng cho đội ngũ nhân lực trẻ, năng động tự tin bước vào thương trường thông qua các chương trình ươm tạo, tư vấn, hỗ trợ doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo.

Đối với vai trò của Nhà nước, cần làm bệ đỡ cho hoạt động khởi nghiệp thông qua cải cách mạnh mẽ, triệt để thủ tục hành chính, giảm chi phí tuân thủ pháp luật và tăng cường tính minh bạch trong các quy định kinh doanh.

Ngoài ra, thành phố cần cung cấp các chương trình ưu đãi tài chính như gói vay lãi suất thấp, tạo điều kiện để doanh nghiệp tiếp cận vốn đầu tư dễ dàng; đẩy mạnh việc đào tạo kỹ năng chuyên môn, kỹ năng quản lý cho người lao động và chủ doanh nghiệp tư nhân. Bên cạnh đó, cần xây dựng các mô hình hợp tác giữa chính phủ, chính quyền và khu vực tư nhân để cùng thực hiện các dự án lớn hoặc cải thiện các dịch vụ công; đồng thời, công nhận, khen thưởng xứng đáng các doanh nghiệp tư nhân có đóng góp lớn cho nền kinh tế.

Người dân làm thủ tục hành chính tại phường 1, quận Gò Vấp. Ảnh: SGGP

Còn theo PGS.TS Nguyễn Văn Trình, nguyên Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển thành phố Hồ Chí Minh, hai yếu tố cơ bản để thành phố Hồ Chí Minh thúc đẩy kinh tế tư nhân là đơn giản hóa thủ tục hành chính và mở rộng không gian trong hoạt động đầu tư, sản xuất, kinh doanh, để nhà đầu tư cảm thấy hấp dẫn và an toàn.

“Để tạo môi trường đầu tư thông thoáng, thân thiện và hấp dẫn, cần điều chỉnh các quy định pháp luật liên quan sao cho thống nhất, không bất nhất. Bên cạnh đó, đào tạo cán bộ thực thi luật mẫn cán, trong sạch”, PGS.TS Nguyễn Văn Trình cho hay.

Tại cuộc họp về kinh tế - xã hội tháng 2-2025 diễn ra mới đây, Chủ tịch UBND thành phố Hồ Chí Minh Nguyễn Văn Được đã đề nghị các ngành chức năng phân tích, nhìn thẳng vào nguyên nhân chủ quan khiến doanh nghiệp thành lập ít, rút lui tăng. Người đứng đầu chính quyền thành phố yêu cầu đánh giá lại thủ tục hành chính, thái độ phục vụ, qua đó có những giải pháp thiết thực, hiệu quả để nền công vụ có sự chuyển biến tích cực.

Nguyễn Lê