Tổng thống Trump thu hồi lệnh của ông Biden về AI và ô tô điện, công bố tình trạng khẩn cấp năng lượng quốc gia

Ông Trump cho thấy một lệnh hành pháp đã ký trong một cuộc mít tinh vào ngày nhậm chức Tổng thống Mỹ thứ 47 - Ảnh: Reuters

Các lệnh hành pháp này dự kiến sẽ đề cập đến nhiều vấn đề, từng được nhắc đến trong chiến dịch tranh cử của ông Trump như an ninh biên giới và cuộc chiến văn hóa, gồm cả chính sách DEI (đa dạng, công bằng và hòa nhập).

Nhập cư

Tổng thống Trump dự kiến sẽ tuyên bố tình trạng khẩn cấp quốc gia tại biên giới phía nam Mỹ, chỉ định các băng đảng tội phạm là nhóm khủng bố và chấm dứt quyền công dân theo nơi sinh với trẻ em sinh ra từ cha mẹ nhập cư không có tư cách pháp lý, các quan chức mới ở Nhà Trắng tiết lộ với báo chí.

Ông Trump cũng sẽ tái áp dụng chính sách Remain in Mexico (Ở lại Mexico), yêu cầu một số người xin tị nạn tại biên giới phía nam phải chờ ở Mexico để tham dự phiên tòa xét xử nhập cư tại tòa án Mỹ, các quan chức cho biết.

Đó là những điều nằm trong số 10 lệnh hành pháp toàn diện về an ninh biên giới mà quan chức mới ở Nhà Trắng cho biết ông Trump có kế hoạch ký hôm 20.1. Cụ thể gồm:

1. Tuyên bố tình trạng khẩn cấp quốc gia tại biên giới: Các quan chức nói rằng lệnh này sẽ cho phép những lực lượng vũ trang Mỹ hoàn thiện bức tường biên giới và Bộ trưởng Quốc phòng triển khai các thành viên lực lượng vũ trang cùng Vệ binh Quốc gia đến biên giới.

2. "Làm rõ" vai trò của quân đội trong an ninh biên giới: Lệnh này "chỉ đạo quân đội ưu tiên biên giới của Mỹ" và bảo vệ toàn vẹn lãnh thổ "bằng cách đẩy lùi các hình thức xâm lược, gồm cả di cư bất hợp pháp hàng loạt, buôn lậu ma túy, buôn người và các hoạt động tội phạm khác", các quan chức nói.

3. Chấm dứt "bắt rồi thả", tiếp tục xây dựng tường và tái áp dụng chính sách Remain in Mexico.

4. Chỉ định các băng đảng tội phạm là nhóm khủng bố: Lệnh này sẽ cho phép Mỹ dễ dàng hơn trong việc loại bỏ thành viên các tổ chức như Tren de Aragua (tổ chức tội phạm xuyên quốc gia từ Venezuela) và MS-13 (băng đảng tội phạm quốc tế khét tiếng, xuất phát từ thành phố Los Angeles, bang California, Mỹ).

5. Tạm ngừng tái định cư người tị nạn: Các quan chức nói rằng Mỹ sẽ tạm ngừng tái định cư người tị nạn trong ít nhất 4 tháng.

6. Chấm dứt quyền tị nạn và đóng cửa biên giới với những người không có tư cách pháp lý thông qua tuyên bố: Các quan chức cho biết họ dự định chấm dứt hoàn toàn quyền tị nạn và đóng cửa biên giới với những người không có tư cách pháp lý thông qua tuyên bố (có hiệu lực ngay lập tức, không cần thông qua Quốc hội), "tạo ra một quy trình trục xuất ngay lập tức mà không có khả năng xin tị nạn".

7. Chấm dứt quyền công dân theo nơi sinh: Các quan chức cho biết Nhà Trắng có kế hoạch chấm dứt quyền công dân theo nơi sinh, vốn được quy định trong Tu chính án thứ 14. Họ lập luận rằng tu chính án này không công nhận quyền công dân tự động với trẻ em sinh ra tại Mỹ từ cha mẹ không có tư cách pháp lý. Tuy nhiên, lệnh hành pháp này có khả năng sẽ bị thách thức pháp lý ngay lập tức.

8. Tăng cường kiểm tra và sàng lọc: Các quan chức cho biết sẽ "tăng cường kiểm tra và sàng lọc người nhập cư bất hợp pháp".

9. "Bảo vệ công dân Mỹ chống lại xâm lược": Các viên chức cho biết lệnh này "trang bị cho nhân viên và sĩ quan ICE (Cơ quan Thực thi Di trú và Hải quan Mỹ) cùng CBP (Cơ quan Hải quan và Bảo vệ Biên giới Mỹ) những thẩm quyền" mà họ cần để trục xuất người khỏi Mỹ.

10. Khôi phục án tử hình: Lệnh hành pháp này đặc biệt chỉ đạo Bộ trưởng Tư pháp tìm kiếm hình phạt tử hình với tội giết nhân viên thực thi pháp luật và các tội ác nghiêm trọng do người nhập cư bất hợp pháp thực hiện. Nó khuyến khích các cơ quan tiểu bang và công tố viên quận đưa ra cáo buộc tử hình ở cấp tiểu bang với những tội ác này.

Định nghĩa giới tính và chấm dứt các chương trình DEI

Ông Trump sẽ ký một lệnh hành pháp tuyên bố rằng chính sách của Mỹ là công nhận hai giới tính sinh học khác biệt là nam và nữ, theo một quan chức mới của Nhà Trắng.

"Đây là những giới tính không thể thay đổi. Chúng được dựa trên thực tế cơ bản và không thể tranh cãi", quan chức này nói.

Thay đổi này sẽ yêu cầu các cơ quan chính phủ sử dụng định nghĩa này trên tài liệu như hộ chiếu, thị thực và hồ sơ nhân viên. Quan chức cho biết tiền thuế của người dân sẽ không được phép sử dụng cho các "dịch vụ chuyển đổi giới tính".

Một lệnh hành pháp thứ hai sẽ chấm dứt các chương trình đa dạng, công bằng và hòa nhập trong chính phủ liên bang, quan chức này nói, lấy ví dụ về các chương trình công bằng môi trường tại Bộ Nông nghiệp Mỹ, cũng như các khóa đào tạo đa dạng.

Lạm phát

Ông Trump sẽ ký một bản ghi nhớ của Tổng thống Mỹ về vấn đề lạm phát hôm 20.1, theo một quan chức từ chính quyền sắp tới. Quan chức này không cung cấp thêm chi tiết nào khác.

Công bố tình trạng khẩn cấp năng lượng quốc gia, bỏ "quy định bắt buộc về ô tô điện"

Ông Trump dự định công bố tình trạng khẩn cấp năng lượng quốc gia hôm 20.1, nhằm cắt giảm thủ tục và các quy định với ngành năng lượng, cùng một tình trạng khẩn cấp thứ hai dành riêng cho nguồn tài nguyên tại bang Alaska, theo một quan chức mới ở Nhà Trắng.

"Tình trạng khẩn cấp năng lượng quốc gia này sẽ mở ra nhiều quyền hạn khác nhau, cho phép Mỹ nhanh chóng xây dựng lại, khai thác than và các tài nguyên thiên nhiên, tạo việc làm, thúc đẩy thịnh vượng và tăng cường an ninh quốc gia", quan chức này cho biết, nói thêm rằng giá năng lượng hiện quá cao nhưng từ chối nêu một mức giá mục tiêu thấp hơn.

Lệnh hành pháp đó sẽ chấm dứt cái mà các quan chức trong chính quyền Trump sắp tới gọi là "quy định bắt buộc về ô tô điện và chấm dứt nỗ lực hạn chế sự lựa chọn của người tiêu dùng với những thứ mà họ sử dụng hàng ngày, dù là vòi hoa sen, bếp gas, máy rửa bát và các thiết bị tương tự".

Trump từ lâu đã chỉ trích các tiêu chuẩn tiết kiệm năng lượng khi vận động tranh cử, đặc biệt là nhắm vào "quy định bắt buộc về ô tô điện" – một thuật ngữ dùng để chỉ tất cả chính sách khuyến khích chuyển đổi sang xe chạy bằng pin. Thực tế, các quy định yêu cầu 100% xe phải chạy pin không tồn tại ở cấp độ liên bang.

Một trong những tuyên bố gây chú ý nhất hôm 20.1 của Tổng thống Trump là quyết định chấm dứt các sáng kiến năng lượng sạch, gồm cả Kế hoạch Xanh Mới (Green New Deal) và bãi bỏ quy định bắt buộc sử dụng ô tô điện.

“Hôm nay, tôi sẽ ký sắc lệnh chấm dứt Kế hoạch Xanh Mới và hủy bỏ lệnh bắt buộc sử dụng ô tô điện. Chúng ta sẽ cứu ngành công nghiệp ô tô của Mỹ và đưa nó trở lại vị trí dẫn đầu thế giới”, ông khẳng định.

Green New Deal (kế hoạch nhằm giảm phát thải CO2) từng bị ông Trump phàn nàn rằng thỏa thuận khiến chính phủ can thiệp quá sâu vào hoạt động kinh tế và đe dọa ngành năng lượng truyền thống Mỹ.

Ông Trump nhấn mạnh rằng các chính sách năng lượng sạch đã khiến chi phí sản xuất tăng cao và làm suy yếu ngành công nghiệp ô tô nội địa. Với quyết định mới này, người Mỹ có thể tự do lựa chọn phương tiện họ mong muốn, trong khi ngành công nghiệp ôtô sẽ được "tái sinh" với tốc độ chưa từng thấy.

“Chúng ta sẽ xây dựng những chiếc ô tô tại Mỹ với tốc độ mà trước đây không ai có thể tưởng tượng được. Người lao động ngành ô tô sẽ có việc làm và nước Mỹ sẽ sản xuất nhiều hơn bao giờ hết”, ông Trump tuyên bố.

Tổng thống Mỹ cũng dành lời cảm ơn đặc biệt đến những người lao động trong ngành ô tô, lực lượng mà ông mô tả là “huyết mạch” của nền kinh tế Mỹ: “Các bạn đã truyền cảm hứng và đặt niềm tin vào tôi. Chúng ta đã làm rất tốt với sự ủng hộ to lớn của các bạn trong cuộc bầu cử vừa qua. Tôi sẽ không bao giờ quên điều đó”.

“Hôm nay, chúng ta không chỉ tuyên bố một chính sách mới. Chúng ta tuyên bố sự trở lại của nước Mỹ - một nước Mỹ thịnh vượng, một nước Mỹ sản xuất, và một nước Mỹ mạnh mẽ”, ông Trump nói.

Thu hồi lệnh hành pháp của ông Biden về giải quyết rủi ro AI

Hôm 20.1, Tổng thống Trump đã thu hồi lệnh hành pháp năm 2023 do ông Joe Biden ký nhằm mục đích giảm thiểu rủi ro mà trí tuệ nhân tạo (AI) gây ra cho người tiêu dùng, người lao động và an ninh quốc gia.

Hôm 20.1, Tổng thống Trump đã thu hồi lệnh hành pháp năm 2023 do ông Joe Biden ký nhằm mục đích giảm thiểu rủi ro mà trí tuệ nhân tạo (AI) gây ra cho người tiêu dùng, người lao động và an ninh quốc gia.

Lệnh của ông Biden yêu cầu các nhà phát triển hệ thống AI gây ra rủi ro cho an ninh quốc gia, nền kinh tế, sức khỏe cộng đồng hoặc sự an toàn của Mỹ phải chia sẻ kết quả thử nghiệm an toàn với chính phủ, theo Đạo luật Sản xuất Quốc phòng, trước khi công bố cho công chúng.

Lệnh này cũng chỉ đạo các cơ quan thiết lập các tiêu chuẩn cho thử nghiệm đó và giải quyết các rủi ro liên quan đến hóa chất, sinh học, phóng xạ, hạt nhân, an ninh mạng. Lệnh của ông Biden được đưa ra khi các nhà làm luật Mỹ không thông qua được luật thiết lập các rào cản cho sự phát triển của AI.

Cương lĩnh của Đảng Cộng hòa năm 2024 tuyên bố sẽ bãi bỏ lệnh mà họ cho là cản trở sự đổi mới của AI và nói thêm rằng: "Đảng Cộng hòa ủng hộ sự phát triển của AI bắt nguồn từ quyền tự do ngôn luận và sự phát triển của con người".

AI tạo sinh, có thể tạo ra văn bản, ảnh và video để phản hồi các lời nhắc, đã thúc đẩy sự phấn khích nhưng cũng gây lo ngại rằng nó có thể khiến một số công việc trở nên lỗi thời hoặc gây ra các hậu quả tiêu cực khác.

Tuần trước, Bộ Thương mại Mỹ dưới thời ông Biden đã ban hành các hạn chế mới với xuất khẩu chip và công nghệ AI toàn cầu, dẫn đến sự chỉ trích từ nhiều ngành công nghiệp, gồm cả các công ty như Nvidia (hãng chip AI số 1 thế giới).

Ông Biden đã ban hành một lệnh hành pháp riêng vào tuần trước để cung cấp hỗ trợ liên bang nhằm giải quyết nhu cầu năng lượng lớn cho các trung tâm dữ liệu AI tiên tiến đang phát triển nhanh chóng, kêu gọi cho thuê các địa điểm liên bang do Bộ Quốc phòng và Bộ Năng lượng sở hữu. Ông Trump đã không bãi bỏ lệnh đó.

Sơn Vân