Tổng thống Trump sẽ trừng phạt công tố viên của Tòa án Hình sự Quốc tế

Công tố viên ICC Karim Khan. Ảnh: Getty.

Hãng tin Reuters trích dẫn các nguồn quen thuộc với vấn đề này cho hay, Công tố viên Tòa án Hình sự Quốc tế (ICC) Karim Khan sẽ trở thành cá nhân đầu tiên bị Mỹ trừng phạt theo lệnh hành pháp của Tổng thống Donald Trump nhắm vào tòa án này.

Ông Trump đã ký một sắc lệnh hành pháp cho phép trừng phạt kinh tế và du lịch đối với các quan chức ICC đang điều tra cáo buộc tội ác chiến tranh của công dân Mỹ và các đồng minh như Israel.

Lệnh này bao gồm đóng băng tài sản và cấm nhập cảnh vào Mỹ đối với những người bị ảnh hưởng và các thành viên gia đình trực tiếp của họ. Sắc lệnh này cũng chỉ đạo Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent, với sự tham khảo ý kiến của Ngoại trưởng Marco Rubio, nộp báo cáo trong vòng 60 ngày nêu tên những người sẽ bị xử phạt.

“Ông Khan, người Anh, đã được nêu tên trong một phụ lục – nhưng chưa được công khai”, một quan chức cấp cao của ICC và một nguồn tin khác nói với Reuters với điều kiện giấu tên.

Ông Khan được bầu làm công tố viên ICC vào năm 2021 và trước đó từng là trưởng Nhóm điều tra của Liên hợp quốc về tội ác Daesh/ISIL ở Iraq. Ông đã làm việc tại nhiều tòa án quốc tế và đại diện cho các nạn nhân vi phạm nhân quyền ở châu Phi và châu Á.

Theo thỏa thuận giữa Liên hợp quốc và Washington, ông Khan có thể thường xuyên đến Mỹ để trình bày với Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc về các vụ việc được đưa ra tòa án ở The Hague. Hội đồng Bảo an đã chuyển các cuộc điều tra về khu vực Darfur của Libya và Sudan cho ICC. Gần đây nhất, ông đã đến New York vào tuần trước để tham dự một cuộc họp ngắn về Sudan.

Phó phát ngôn viên Liên hợp quốc Farhan Haq cho biết hôm 8/2: “Chúng tôi tin tưởng rằng mọi hạn chế áp dụng đối với các cá nhân sẽ được thực hiện nhất quán với nghĩa vụ của nước sở tại theo Thỏa thuận tại trụ sở Liên hợp quốc”.

Được thành lập vào năm 2002, Tòa án Hình sự Quốc tế có thẩm quyền truy tố tội diệt chủng, tội ác chống lại loài người và tội ác chiến tranh ở các quốc gia thành viên hoặc khi Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc đưa ra một vụ án.

Tuy nhiên, Washington lập luận rằng tòa án không có thẩm quyền đối với Mỹ hoặc Israel, vì cả hai nước đều không ký kết Quy chế Rome. Nỗ lực điều tra cáo buộc tội ác chiến tranh của Mỹ ở Afghanistan vào năm 2020 đã dẫn đến các lệnh trừng phạt của Mỹ đối với công tố viên ICC lúc bấy giờ là Fatou Bensouda.

Diễn biến mới nhất trùng hợp với chuyến thăm Washington của Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu, trong đó ông ca ngợi các lệnh trừng phạt của Mỹ đối với tòa án. Ông Khan trước đó đã ban hành lệnh bắt giữ ông Netanyahu và cựu Bộ trưởng Quốc phòng Yoav Gallant vì “tội ác chiến tranh khi cố tình chỉ đạo một cuộc tấn công chống lại dân thường” ở Gaza.

ICC đã lên án các lệnh trừng phạt của Mỹ và cam kết tiếp tục mang lại công lý cho các nạn nhân của tội ác tàn bạo.

Người phát ngôn ICC nói: “Luật hình sự quốc tế là một yếu tố thiết yếu để chống lại sự miễn trừ, điều không may lại trở nên phổ biến. Tòa án Hình sự Quốc tế là thành phần thiết yếu của nó và nó phải được phép hoạt động hoàn toàn độc lập”.

Huyền Chi