Tổng thống Pháp đối mặt thách thức thuyết phục Mỹ không 'bỏ rơi' châu Âu

Theo Washington Post, chuyến thăm diễn ra đúng kỷ niệm 3 năm ngày Nga phát động cuộc chiến tại Ukraine và khi Washington dường như đang tái định hình lập trường đối với Moscow, khiến châu Âu lo ngại về mức độ cam kết của Mỹ đối với an ninh khu vực.

Sự dịch chuyển chính trị

Gần đây, chính quyền Trump đã có những động thái gây tranh cãi khi bỏ phiếu tại Liên Hợp Quốc theo hướng có lợi cho Nga, một dấu hiệu rõ ràng về sự khác biệt trong quan điểm giữa Mỹ và các đồng minh châu Âu. Đây được coi là một trong những chia rẽ lớn nhất giữa phương Tây kể từ cuộc chiến Iraq năm 2003, làm dấy lên câu hỏi liệu Mỹ có còn là đối tác đáng tin cậy của châu Âu trong việc đối phó với Nga hay không.

Tổng thống Pháp Emmanuel Macron gặp Tổng thống Donald Trump tại phòng Bầu dục ở Nhà Trắng vào ngày 24.2 - Ảnh: Washington Post

Ông Macron, người có mối quan hệ phức tạp với Tổng thống Trump từ nhiệm kỳ đầu, đang tìm cách duy trì sự hợp tác giữa hai bên, đồng thời chuẩn bị cho một kịch bản mà Mỹ có thể không còn đóng vai trò trụ cột trong chính sách an ninh châu Âu.

Tại cuộc gặp, Tổng thống Trump nhấn mạnh rằng chính quyền của ông đang thúc đẩy một thỏa thuận hòa bình cho Ukraine. “Chúng tôi đã có những cuộc đàm phán tốt với Nga và đang cố gắng chấm dứt cuộc chiến”, ông tuyên bố.

Tuy nhiên, lập trường của ông Trump không nhận được nhiều sự tin tưởng từ các đồng minh châu Âu, những người lo ngại rằng một thỏa thuận yếu kém có thể khiến Nga củng cố lực lượng và quay lại xung đột trong tương lai.

Tổng thống Macron đã tận dụng cuộc gặp để nhấn mạnh mối quan hệ lịch sử giữa Pháp và Mỹ. “Mỹ và Pháp luôn đứng về cùng một phía của lịch sử”, ông nói. Nhà lãnh đạo Pháp cũng bày tỏ sự cởi mở đối với việc triển khai lực lượng gìn giữ hòa bình châu Âu tại Ukraine như một phần trong thỏa thuận hòa bình. Điện Kremlin đã phản đối mạnh mẽ kế hoạch này, nhưng ông Trump cho biết Tổng thống Putin đã nói với ông rằng “ông ấy sẽ chấp nhận họ”.

Những động thái gần đây từ chính quyền Trump đã làm dấy lên lo ngại từ các nhà lãnh đạo châu Âu, những người cho rằng việc đặt niềm tin vào cam kết của Nga có thể là một bước đi rủi ro. Ông Macron cùng các đồng minh đang tìm cách đảm bảo rằng bất kỳ thỏa thuận hòa bình nào cũng phải đủ mạnh để ngăn Nga tái vũ trang và tiếp tục các chiến dịch quân sự khác.

Duy trì ảnh hưởng châu Âu

Trước chuyến thăm, ông Macron đã cam kết sẽ thuyết phục ông Trump rằng hợp tác với Nga không phải là lựa chọn tốt nhất cho Mỹ. “Tôi biết ông Trump. Tôi tôn trọng ông ấy và tin rằng ông ấy cũng tôn trọng tôi. Nhưng tôi sẽ nói với ông ấy rằng không thể mềm mỏng với Nga. Đó không phải là bản chất của ông ấy”, ông nói trong một phiên hỏi đáp trên mạng xã hội.

Ông Macron thừa nhận rằng nhiệm kỳ của Tổng thống Trump đã tạo ra sự bất ổn trong chính sách đối ngoại của Mỹ, nhưng ông cũng nhìn thấy cơ hội từ sự khó đoán này để tăng cường đàm phán với Moscow theo hướng có lợi cho châu Âu. “Ông Trump tạo ra sự bất ổn, nhưng điều đó cũng có thể gây áp lực lên Nga”, ông nhận định.

Ngoài việc thảo luận về Ukraine, ông Macron còn thúc đẩy kế hoạch tăng cường năng lực quân sự của châu Âu, một động thái phản ánh sự thay đổi trong tư duy chiến lược của các nước EU. Nhiều lãnh đạo châu Âu tin rằng họ không thể tiếp tục phụ thuộc hoàn toàn vào Mỹ trong vấn đề an ninh.

Tổng thống Pháp Macron đã triệu tập hai cuộc họp khẩn cấp với các nhà lãnh đạo châu Âu trước chuyến đi Washington, nhằm củng cố quan điểm chung trước cuộc gặp với ông Trump. Ông đã điện đàm với Thủ tướng Anh Keir Starmer, người cũng dự kiến sẽ gặp Trump vào cuối tuần này, để thống nhất chiến lược đàm phán.

Pháp và Anh đã đề xuất một kế hoạch triển khai lực lượng “trấn an” tại Ukraine nếu đạt được thỏa thuận ngừng bắn. Kế hoạch này bao gồm một lực lượng châu Âu dưới 30.000 quân, không đóng tại tiền tuyến nhưng có nhiệm vụ bảo vệ các cơ sở hạ tầng quan trọng và ngăn chặn Nga tái khởi động chiến sự. Các lực lượng này có thể nhận được sự hỗ trợ từ các đơn vị đóng quân bên ngoài Ukraine.

Ông Trump và các quan chức của ông đã loại trừ khả năng Mỹ triển khai quân tại Ukraine, nhưng không bác bỏ hoàn toàn việc hỗ trợ một lực lượng do châu Âu lãnh đạo. Đây là điểm then chốt mà ông Macron và các nhà lãnh đạo EU muốn tận dụng để duy trì sự gắn kết chiến lược với Washington.

Chuyến thăm Mỹ của ông Macron là một phần trong nỗ lực rộng lớn hơn của châu Âu nhằm duy trì mối quan hệ với Washington trong bối cảnh ông Trump tổ chức các cuộc đàm phán với Nga mà không có sự tham gia của châu Âu và Ukraine đã làm gia tăng lo ngại về sự thay đổi trật tự quyền lực. Mặc dù ông Macron có thể không đạt được cam kết chắc chắn từ Tổng thống Trump, nhưng chuyến thăm này đánh dấu một bước quan trọng trong việc đảm bảo rằng châu Âu không bị gạt ra ngoài trong các quyết định chiến lược về Ukraine.

Hoàng Vũ