Tổng thống Hàn Quốc trước nguy cơ bị bắt khẩn cấp – điều chưa từng có tiền lệ

150 nhân viên điều tra và an ninh tham gia vụ bắt giữ

Rạng sáng ngày 3.1, các điều tra viên thuộc Văn phòng Điều tra tham nhũng cán bộ cấp cao (CIO) đã triển khai lệnh bắt giữ Tổng thống Yoon Suk-yeo. Đội thực hiện lệnh bắt giữ gồm 30 người từ CIO và 120 cảnh sát, trong đó 70 người ban đầu chờ bên ngoài khu nhà ở. Một số người sau đó được đưa vào bên trong để hỗ trợ nỗ lực này. CIO đã yêu cầu lệnh bắt giữ sau khi Yoon phớt lờ cả ba lệnh triệu tập để thẩm vấn. Cơ quan này cũng đã có được lệnh khám xét dinh thự của tổng thống.

Các điều tra viên thuộc CIO tập trung bên ngoài tư dinh của Tổng thống để tiến hành lệnh bắt giữ nhưng chưa thành công. Ảnh: AP

CIO đã hợp tác với cảnh sát và đơn vị điều tra của Bộ Quốc phòng để tiến hành cuộc điều tra chung về nỗ lực áp đặt lệnh thiết quân luật của ông Yoon.

Trước đó, hôm 31.12, Tòa án quận phía Tây Seoul đã ban hành lệnh bắt giữ đối với ông Yoon với các cáo buộc ông Yoon nổi loạn và lạm dụng quyền lực liên quan đến lệnh thiết quân luật mà ông ban bố trong thời gian ngắn vào ngày 3.12. Lệnh bắt này có hiệu lực ngày 6.1.

Trong trường hợp Tổng thống Yoon bị bắt, các nhà điều tra có kế hoạch đưa ông đến trụ sở CIO ở Gwacheon, ngay phía nam Seoul, để thẩm vấn trước khi giam giữ tại Trại giam Seoul ở Uiwang gần đó. Sau khi giam giữ, CIO sẽ có 48 giờ để xin lệnh bắt giữ chính thức khác hoặc phải cho ông tại ngoại.

Việc bắt giữ một tổng thống đương nhiệm là điều chưa từng có tiền lệ trong lịch sử Hàn Quốc. Tuy nhiên, các cuộc biểu tình của những người ủng hộ ông Yoon bên ngoài dinh thự tổng thống đã làm phức tạp nỗ lực của CIO. Hàng nghìn người ủng hộ đã tụ tập gần nơi cư trú trong những ngày gần đây để phản đối việc luận tội Yoon và ngăn chặn việc bắt giữ ông. Một số người đã bị cảnh sát giải tán và cưỡng chế đưa đi.

Bên cạnh đó, các điều tra viên của CIA cũng xảy ra xung đột với Cơ quan An ninh Tổng thống (PSS). Giám đốc PSS Park Chong-jun đã từ chối cho họ vào, với lý do Tổng thống vẫn được hưởng chế độ bảo vệ đặc biệt.

CIO không trả lời ngay lập tức câu hỏi về việc liệu các nhà điều tra có đột nhập thành công vào tư dinh của ông Yoon hay không, nhưng đài truyền hình YTN của Hàn Quốc đã đưa tin về vụ ẩu đả khi các nhà điều tra và cảnh sát đối đầu với lực lượng an ninh của tổng thống.

Bộ Quốc phòng Hàn Quốc xác nhận rằng các điều tra viên và cảnh sát đã vượt qua một đơn vị quân đội bảo vệ khuôn viên dinh thự trước khi đến tòa nhà. PSS, đơn vị kiểm soát chính dinh thự, từ chối bình luận về việc liệu các thành viên của mình có đối đầu với các điều tra viên hay không và liệu họ có dự định ngăn chặn nỗ lực bắt giữ hay không.

Lệnh bắt giữ có hợp pháp hay không?

Nhóm luật sư bào chữa cho ông Yoon đã gọi lệnh bắt giữ này là "bất hợp pháp và không có giá trị"; đồng thời tuyên bố "sẽ có hành động pháp lý" chống lại nỗ lực của CIO. Nhóm luật sư lập luận rằng cơ quan chống tham nhũng không có thẩm quyền pháp lý để điều tra các cáo buộc nổi loạn. Họ cũng cáo buộc Tòa án phía quận Seoul đã vi phạm luật khi phê chuẩn lệnh bắt giữ và khám xét các địa điểm có khả năng liên quan đến bí mật quân sự không thể bị tịch thu hoặc khám xét mà không có sự đồng ý của người phụ trách.

Các luật sư cho biết cảnh sát sẽ vượt quá thẩm quyền pháp lý của họ nếu họ hỗ trợ bắt giữ Yoon và có thể bị Cơ quan An ninh tổng thống bắt giữ.

Luật pháp Hàn Quốc cho phép cơ quan an ninh và cơ quan điều tra thực lệnh bắt giữ để điều tra nghi phạm. Tuy nhiên, Tổng thống được hưởng quyền miễn trừ tư pháp trừ phi Tổng thống bị Tòa án Hiến pháp khẳng định là có tội hoặc bị cáo buộc tội nổi loạn. Tuy nhiên, nỗ lực của phe đối lập Hàn Quốc nhằm thông qua đạo luật cáo buộc ông Yoon tội nổi loạn đã không thành công sau khi Tổng thống tạm quyền Han Duck-soo từ chối ký ban hành luật này.

Quỳnh Vũ (Theo Yonhap, AP)