Tổng Bí thư Tô Lâm: Xây dựng pháp luật phải đi trước một bước, định hướng cho một xã hội tương lai

Tiếp tục chương trình kỳ họp thứ 9, chiều 17/05, Quốc hội thảo luận ở Tổ về: Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quốc tịch Việt Nam; Dự án Luật Ngân sách nhà nước (sửa đổi); Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đấu thầu; Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư; Luật Hải quan; Luật Thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu; Luật Đầu tư; Luật Đầu tư công; Luật Quản lý, sử dụng tài sản công…

Toàn cảnh phiên thảo luận tại Tổ 1 - Đoàn ĐBQH thành phố Hà Nội

Đổi mới căn bản tư duy pháp luật, chuyển từ tư duy quản lý sang phục vụ, từ bị động sang chủ động, kiến tạo

Phát biểu tại Tổ 1 - Đoàn đại biểu Quốc hội thành phố Hà Nội, Tổng Bí thư Tô Lâm nêu rõ: hệ thống pháp luật hiện nay có quá nhiều điều chồng chéo, mâu thuẫn, sửa điều này lại vướng điều kia. Quốc hội dù làm việc rất tích cực nhưng vẫn chủ yếu mới sửa đổi một số điều, chưa thể giải quyết tổng thể vì luật nọ liên quan đến luật kia, "rất phức tạp”; “hệ thống luật pháp như một đội hình chạy mà chưa thẳng hàng, người nọ phải chờ người kia. Nếu chờ cho chỉnh tề mới chạy thì thiên hạ đã đi trước mình rất xa". Tổng Bí thư nhấn mạnh, Nghị quyết 66 của Bộ Chính trị về đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới được ban hành mới đây là để kiến tạo một hệ thống pháp luật đồng bộ, khả thi, minh bạch, tạo một môi trường ổn định cho sản xuất, kinh doanh, thúc đẩy đổi mới sáng tạo, nâng cao năng lực hội nhập quốc tế, loại bỏ triệt để các rào cản do những chồng chéo, mâu thuẫn trong hệ thống luật pháp gây ra.

Tổng Bí thư Tô Lâm phát biểu thảo luận tại tổ chiều 17/5

Tống Bí thư tiếp tục khẳng định quan điểm phải đổi mới căn bản tư duy pháp luật, chuyển từ tư duy quản lý sang phục vụ, từ bị động sang chủ động, kiến tạo cho sự phát triển. Đó là tư duy rất mới. Nếu chúng ta không có tư duy đó, rất khó để đồng bộ, rất khó để thống nhất, rất khó để thông qua được vì đấy là mạch rất quan trọng. Việc xây dựng pháp luật, phải đi trước một bước, phải đảm bảo tính dự báo cao sự phù hợp với thực tiễn và yêu cầu sự phát triển một cách nhanh chóng, phục vụ cho yêu cầu phát triển. Thi hành pháp luật phải nghiêm minh, công bằng, thực chất, gắn liền với công khai, minh bạch, thuận tiện tối đa cho người dân, cho doanh nghiệp, cho toàn xã hội. Cùng với đó là phải phân cấp, phân quyền rõ ràng, gắn với trách nhiệm, xóa bỏ cơ chế xin cho, triệt tiêu các lợi ích cục bộ và các đặc quyền nhóm.

Niềm tự hào dòng máu Việt phải dược tôn vinh

Tổng Bí thư Tô Lâm cho rằng việc sửa đổi một số điều của các dự án luật được thảo luận chiều nay cũng nằm trong kế hoạch thực hiện mục tiêu đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật trong một bối cảnh đổi mới, “vừa chạy, vừa xếp hàng”, “trong quá trình chay, người nọ đợi người kia cho thẳng hàng”. Góp ý về những nội dung cụ thể, liên quan đến Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quốc tịch Việt Nam, Tổng Bí thư bày tỏ đồng tình khi dự thảo luật tập trung vào hai chính sách lớn. Trong đó nới lỏng điều kiện liên quan đến nhập quốc tịch Việt Nam, nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho các trường hợp có cha đẻ, mẹ đẻ, ông nội, bà nội, ông ngoại và bà ngoại là công dân Việt Nam, nhà đầu tư, nhà khoa học, chuyên gia nước ngoài... được nhập quốc tịch Việt Nam. Cùng với đó, nới lỏng điều kiện liên quan đến việc trở lại quốc tịch Việt Nam cũng nhằm tạo điều kiện cho các trường hợp đã mất quốc tịch được trở lại quốc tịch Việt Nam. Theo Tổng Bí thư Tô Lâm, việc khuyến khích những Việt kiều yêu nước và chuyên gia nước ngoài nhập quốc tịch Việt Nam cũng là để niềm tự hào dòng máu Việt được tôn vinh, nâng cao tinh thần đoàn kết dân tộc, đoàn kết quốc tế.

Thể chế cần gỡ nút thắt trong lĩnh vực đấu thầu, giải ngân

Phát biểu ý kiến về Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đấu thầu; Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư; Luật Hải quan; Luật Thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu; Luật Đầu tư; Luật Đầu tư công; Luật Quản lý, sử dụng tài sản công… Tổng Bí thư Tô Lâm chỉ rõ: "Luật Đấu thầu hiện tại đang mang trong mình “bốn tội rất nặng” – những “tội” không chỉ là lỗi kỹ thuật lập pháp mà là những hệ lụy thực tiễn ảnh hưởng sâu sắc đến sự phát triển của đất nước. Đó là: làm chậm tiến độ phát triển nội lực; kéo theo sản phẩm, công trình kém chất lượng; lãng phí nguồn lực và làm hỏng, làm mất cán bộ". Thẳng thắn chỉ ra thực trạng nhiều năm liền "có tiền mà không tiêu được hết, trong khi đất nước rất cần phát triển, phải đi vay nước ngoài"; người bệnh không tiếp cận được thuốc tốt, công nghệ y tế hiện đại bị cản trở vì đấu thầu; máy móc, thuốc men phải mua ngoài, xách tay, tạo điều kiện cho buôn lậu, thuốc giả… Tổng Bí thư cũng đề cập sự thiếu linh hoạt trong đầu tư công và hợp tác công – tư (PPP) - vốn là xu thế toàn cầu và rất cần thiết với Việt Nam. Tuy nhiên, cơ chế hiện hành lại khiến nó thành hình thức. Nhà nước có tiền, địa phương có nhu cầu, nhưng lại không thể phối hợp làm chung một dự án. Rõ ràng, thể chế hiện hành và cả quá trình thực thi đã không tạo điều kiện cho các mô hình hợp tác đa dạng như BOT, BT, dẫn đến tình trạng "chết" chính sách.

Chính vì vậy, Tổng Bí thư Tô Lâm cho rằng, việc sửa đổi Luật Đấu thầu và các luật liên quan là yêu cầu cấp bách để tháo gỡ những điểm trũng về giải ngân đầu tư công và hợp tác công - tư, tránh lãng phí nguồn lực. Tuy nhiên, theo Tổng Bí thư, muốn sửa Luật Đấu thầu thì phải tổng kết xem đấu thầu đã gây ra những gì. Tổng Bí thư khẳng định, việc sửa đổi luật không phải làm theo phong trào hay lý thuyết, mà xuất phát từ yêu cầu thực tiễn. Làm luật là để phục vụ công cuộc đổi mới đất nước, không phục vụ lợi ích nhóm hay cục bộ. Để thực hiện thành công cuộc cách mạng tinh gọn bộ máy và phát triển kinh tế bền vững, cần phải xem xét lại toàn diện hệ thống luật pháp mà trong đó Luật Đấu thầu là một trong những điểm nghẽn lớn cần tháo gỡ kịp thời để khơi thông nguồn lực, giải ngân đầu tư công nhanh, hợp tác công tư minh bạch, và đặc biệt là phải làm sao để ngăn chặn tiêu cực trong đấu thầu./.

Một số hình ảnh tại buổi thảo luận Tổ 1- Đoàn ĐBQH thành phố Hà Nội:

Thu Quỳnh - Phạm Thắng - Nghĩa Đức