Toàn cảnh đại dự án hơn 5.500 tỷ đồng chậm tiến độ khiến nhiều quan chức dính lao lý

Kênh tưới tiêu Châu Bình là một trong những hợp phần nằm của Dự án Hồ chứa nước Bản Mồng. Tuyến kênh dài gần 10km, đi qua hai xã Châu Bình (huyện Quỳ Châu) và Yên Hợp (huyện Quỳ Hợp) của tỉnh Nghệ An.

Những ngày giữa tháng 11/2024, PV Báo Giao thông ghi nhận lòng kênh cạn nước, thay vào đó là cây cối, cỏ bụi mọc um tùm. Nhiều vị trí của mái ta luy hai bên bờ kênh bị sạt lở nghiêm trọng.

Ngay gần QL48, một khu tái định cư của Dự án Hồ chứa nước Bản Mồng đã được thi công xong phần san nền, hệ thống đường giao thông, điện chiếu sáng…. Hiện hệ thống kênh mương trong khu tái định cư đã bị hư hỏng nhiều vị trí, phần đất để người dân xây nhà cũng bị xói lở nghiêm trọng.

Dự án Hồ chứa nước Bản Mồng có 2 khu tái định cư tại xã Châu Bình. Hiện, khu số 1 đã hoàn thành công tác xây dựng nhưng độ dốc san nền lớn (12%) nên cần điều chỉnh lại. Khu tái định cư còn lại phải chờ ngăn đập phụ xong mới thi công.

Trong khi đó, tại bản Bình Quang, xã Châu Bình, huyện Quỳ Châu (nơi bị ngập nước sau khi hồ Bản Mồng tích nước), vẫn còn 30 hộ dân đang phải sống trong cảnh dở khóc dở cười vì đi không được, ở không xong.

Bà Phạm Thị Loan (SN 1970) bức xúc: Kể từ khi có dự án, dân bản Bình Quang chúng tôi luôn phải sống trong cảnh không điện, không đường, không trường, không trạm y tế, không có sóng điện thoại.

“15 năm qua, chúng tôi đi không được, ở không xong do chưa nhận được tiền đền bù để đến nơi ở mới. Mỗi lần lũ lụt ập đến, bản Bình Quang bị cô lập hoàn toàn, nhà cửa bị hư hỏng nặng nề… Rất mong Nhà nước sớm giải quyết, để người dân chuyển đến nơi ở mới, ổn định cuộc sống”, bà Loan mong mỏi.

Ông Lô Văn Bình. Phó chủ tịch UBND xã Châu Bình cho hay: Bản Bình Quang có 143 hộ dân, trước đây bà con sinh sống ổn định. Từ khi có Dự án Hồ chứa nước Bản Mồng, nhiều hộ dân đã di dời, hiện tại còn lại hơn 30 hộ dân bám trụ lại bản.

“Chúng tôi mong muốn các cấp ngành quan tâm, sớm triển khai công tác đền bù cho các hộ gia đình còn lại để bà con di dời tái định cư, yên tâm sinh sống”, ông Bình đề nghị.

Tại Dự án Hồ chứa nước Bản Mồng (ở xã Liên Hợp, huyện Quỳ Hợp, tỉnh Nghệ An) nhiều hạng mục như: Nhà điều hành, thân đập, đường ống, trạm bơm… đã cơ bản hoàn thành.

Hiện công trình vẫn chưa thể vận hành gây lãng phí nghiêm trọng. Đặc biệt, có một số công trình như nhà vận hành trạm bơm đã bị hư hỏng nặng.

Được biết, hồ chứa nước Bản Mồng có tổng dung tích 225 triệu m3 nước, được triển khai từ năm 2009, với tổng mức đầu tư sau khi điều chỉnh lên đến 5.550 tỷ đồng.

Khi đi vào hoạt động, dự án sẽ phục vụ tưới tiêu cho gần 20.000ha đất nông nghiệp ở các huyện Quỳ Hợp, Nghĩa Đàn, Tân Kỳ, thị xã Thái Hòa và 3 xã của huyện Anh Sơn. Ngoài ra, cấp nước về sông Cả vào mùa hạn với lưu lượng 23m3/s, cắt giảm lũ vào mùa mưa.

Trong hợp phần Dự án Hồ chứa nước Bản Mồng có dự án thủy điện Bản Mồng có tổng mức đầu tư 1.200 tỷ đồng. Hiện, công trình đã hoàn thành theo tiến độ, và kế hoạch sẽ phát điện quý I năm 2021. Tuy nhiên, do hồ thủy lợi chưa tích nước nên chưa phát điện.

Đến nay, 15 năm trôi qua, dự án hồ chứa nước Bản Mồng vẫn chưa thể đi vào vận hành, gây lãng phí.. Đầu tháng 11/2024, Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an đã khởi tố vụ án và khởi tố 8 bị can liên quan đến những sai phạm tại đại dự án này.

Mới đây, Bộ NN&PTNT yêu cầu các đơn vị tập trung cao độ, hoàn thành các bước công việc theo chức năng nhiệm vụ của mình để dự án đúng tiến trình và phát huy hiệu quả đầu tư; quyết tâm hoàn thành giải phóng mặt bằng trước ngày 31/7/2025; đảm bảo hoàn thành giai đoạn 1 trước ngày 31/12/2025.

Sỹ Hòa