Tòa án Hình sự Quốc tế bị Mỹ 'trừng phạt' vì lệnh bắt giữ các lãnh đạo Israel

Dự luật mang tên "Đạo luật Phản đối Tòa án Phi pháp" (Illegitimate Court Counteraction Act) đã được thông qua với 243 phiếu thuận và 140 phiếu chống. Dự luật này áp dụng trừng phạt đối với bất kỳ cá nhân nước ngoài nào điều tra, bắt giữ, giam giữ hoặc truy tố công dân Mỹ hay công dân của các nước đồng minh không phải thành viên ICC, bao gồm cả Israel.

Bên ngoài Tòa án Hình sự Quốc tế ICC. Ảnh: Matthias Fuchs

Trong số các phiếu ủng hộ, có 45 nghị sĩ Đảng Dân chủ cùng 198 nghị sĩ Đảng Cộng hòa. Không có thành viên Đảng Cộng hòa nào phản đối dự luật.

"Nước Mỹ thông qua đạo luật này vì một tòa án bất công đang tìm cách bắt giữ Thủ tướng của đồng minh vĩ đại của chúng ta, Israel", Hạ nghị sĩ Brian Mast, Chủ tịch Ủy ban Đối ngoại Hạ viện thuộc Đảng Cộng hòa, phát biểu trước cuộc bỏ phiếu.

Cuộc bỏ phiếu lần này nhấn mạnh sự ủng hộ mạnh mẽ của Đảng Cộng hòa, đồng minh của Tổng thống đắc cử Donald Trump, đối với Israel, đặc biệt khi họ đang kiểm soát cả Hạ viện và Thượng viện.

Lãnh đạo mới của Thượng viện thuộc Đảng Cộng hòa, ông John Thune, cam kết sẽ nhanh chóng đưa dự luật này ra thảo luận và thông qua để Tổng thống Trump có thể ký ban hành ngay sau khi nhậm chức vào ngày 20/1 tới.

ICC là tòa án thường trực có thẩm quyền truy tố các cá nhân phạm tội ác chiến tranh, tội ác chống lại loài người, tội diệt chủng và tội xâm lược đối với các quốc gia thành viên hoặc công dân của các nước đó.

Tòa án này cho biết quyết định phát lệnh bắt Thủ tướng Netanyahu và cựu Bộ trưởng Quốc phòng Yoav Gallant hoàn toàn tuân theo quy trình điều tra thông thường, dựa trên đánh giá của công tố viên rằng có đủ bằng chứng để tiến hành và việc phát lệnh bắt ngay lập tức có thể ngăn chặn các tội ác đang diễn ra.

Tuy nhiên, Đảng Cộng hòa đã liên tục lên án ICC kể từ khi cơ quan này phát lệnh bắt giữ các quan chức cấp cao của Israel, cáo buộc họ phạm tội ác chiến tranh và tội ác chống lại loài người trong cuộc xung đột kéo dài 15 tháng tại Gaza. Israel kiên quyết bác bỏ các cáo buộc này.

Trước đó vào tháng 6/2024, Hạ viện do Đảng Cộng hòa kiểm soát đã thông qua dự luật trừng phạt ICC, nhưng Thượng viện khi đó do Đảng Dân chủ nắm quyền đã không đưa dự luật này ra thảo luận.

Giờ đây, với việc kiểm soát cả hai viện, Đảng Cộng hòa có cơ hội hiện thực hóa các biện pháp trừng phạt nhằm bảo vệ Israel khỏi những hành động pháp lý từ ICC.

Việc Mỹ chuẩn bị trừng phạt ICC đã làm dấy lên nhiều lo ngại từ cộng đồng quốc tế về việc Mỹ can thiệp vào các cơ chế pháp lý toàn cầu.

Cao Phong (theo NBC, CBS, CNN)