Tin thế giới 14/8: Tỉnh biên giới Nga ở tình trạng khẩn cấp, tín hiệu từ Iran, Thủ tướng Thái Lan bị bãi nhiệm, ông Donald Trump đòi bồi thường

Thủ tướng Thái Lan Srettha Thavisin chấp nhận phán quyết bãi nhiệm của Tòa án Hiến pháp ngày 14/8. (Getty Images)

Châu Âu

* Tỉnh Belgorod của Nga ban bố tình trạng khẩn cấp: Ngày 14/8, Thống đốc Belgorod Vyacheslav Gladkov đã ban bố tình trạng khẩn cấp trên toàn tỉnh biên giới này với lý do các cuộc tấn công liên tục của lực lượng Ukraine khiến tình hình khu vực Belgorod cực kỳ khó khăn và căng thẳng. (TASS)

* Hòa đàm Moscow-Kiev tạm dừng "trong thời gian dài", nguyên nhân là do Ukraine tiến hành chiến dịch tấn công tỉnh Kursk, miền Tây nước Nga, theo lời đặc phái viên của Bộ Ngoại giao Nga Rodion Miroshnik.

Trong khi đó, ngày 14/8, Ukraine tiếp tục sử dụng tên lửa và máy bay không người lái tấn công tỉnh Kursk. Quyền thống đốc tỉnh Kursk Alexei Smirnov cho biết, toàn bộ khu vực Kursk đã được đặt trong tình trạng báo động trong cả đêm 13/8.

Trước đó, Kiev cho biết họ đã kiểm soát được 74 khu định cư ở Kursk. Tổng thống Mỹ Joe Biden nói rằng, Washington đang liên lạc thường xuyên với Kiev về hoạt động này, mặc dù Nhà Trắng tuyên bố không tham gia vào việc lập kế hoạch hoặc chuẩn bị cho cuộc tấn công của Ukraine. (TASS, Reuters)

* Belarus thỉnh cầu HĐBA LHQ liên quan vụ phương tiện bay không người lái (UAV) của Ukraine xâm nhập lãnh thổ Belarus.

Theo cơ quan báo chí thuộc Bộ Ngoại giao Belarus, Minsk đã gửi đơn thỉnh cầu tới Chủ tịch Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc (HĐBA LHQ) để yêu cầu Kiev chấm dứt các hành động khiêu khích, đe dọa kéo Belarus vào xung đột vũ trang và khiến chiến tranh lan sang các nước khác trong khu vực.

Belarus cũng truyền đạt quan điểm của mình tới Tổ chức An ninh và Hợp tác châu Âu (OSCE), đồng thời khẳng định sẽ liên tục thu hút sự chú ý của các tổ chức quốc tế về tình hình đang phát triển. (TASS)

* Đức-Czech thực hiện sáng kiến “hoán đổi vòng” để cung cấp xe tăng cho Ukraine: Tập đoàn công nghiệp quốc phòng Rheinmetall của Đức đã giành được hợp đồng quan trọng, trong đó cung cấp cho Czech 14 xe tăng chiến đấu chủ lực Leopard 2A4 và 1 xe bọc thép chống mìn Buffalo.

Đây được xem như một phần của sáng kiến “hoán đổi vòng” đang diễn ra, theo đó, Prague sẽ tài trợ cho Kiev xe tăng chiến đấu từ thời Liên Xô trước đây.

Sáng kiến “hoán đổi vòng” là cách tiếp cận chiến lược được chính phủ Đức phối hợp với các đồng minh Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) phát triển để hỗ trợ Ukraine.

Thông qua giải pháp tạo điều kiện trao đổi các thiết bị hạng nặng từ thời Liên Xô với các hệ thống quân sự sẵn có của phương Tây, sáng kiến này đảm bảo Ukraine có thể tiếp tục bảo vệ chủ quyền bằng các loại vũ khí hiện đại và hiệu quả. (Defense Express)

* Căn cứ quân sự Đức gần sân bay Cologne đã bị phong tỏa và hàng nghìn binh sĩ làm việc tại đó nhận được khuyến cáo không nên uống nước máy.

Theo một nguồn tin, nước máy tại căn cứ có 4.300 binh sĩ và 1.200 nhân viên dân sự này có thể đã bị ô nhiễm sau khi có người đột nhập vào khuôn viên giáp ranh sân bay Cologne. Hiện cảnh sát, cảnh sát quân sự và cơ quan tình báo quân sự đang tiến hành điều tra vụ việc.

Căn cứ ở Cologne-Wahn là nơi bố trí phi đội máy bay quân sự chuyên chở Thủ tướng Olaf Scholz và các bộ trưởng trong nội các Đức.

Hiện Bộ quốc phòng Đức và MAD chưa đưa ra phản hồi khi được đề nghị bình luận về thông tin trên. Cảnh sát ở Cologne cũng có động thái tương tự. (Spiegel)

Trung Đông

* Iran sẽ từ bỏ kế hoạch trả đũa Isarel nếu đạt được thỏa thuận ngừng bắn ở Gaza, theo lời 3 quan chức cấp cao của Iran tiết lộ ngày 13/8.

Các cuộc đàm phán ngừng bắn và trao trả con tin do Mỹ thúc đẩy sẽ diễn ra từ ngày 15/8, tuy nhiên, phong trào Hamas từ chối tham gia. Nếu đàm phán thành công, thỏa thuận có thể ngăn Iran tấn công trực tiếp Israel nhằm trả đũa vụ ám sát thủ lĩnh Hamas Ismail Haniyeh ở Tehran hồi cuối tháng 7.

Một trong những nguồn tin cho biết, Iran cùng với các đồng minh như phong trào Hezbollah ở Lebanon sẽ phát động một cuộc tấn công trực tiếp nếu những cuộc đàm phán về lệnh ngừng bắn và thỏa thuận trao trả con tin giữa Israel và Hamas thất bại hoặc họ nhận thấy Israel đang kéo dài tiến trình thương lượng.

Trong khi đó, Phái đoàn thường trực của Iran tại LHQ tuyên bố, Tehran sẽ không tham gia những cuộc đàm phán gián tiếp về thỏa thuận ngừng bắn ở Dải Gaza. (Reuters)

* Tổng thống Palestine Mahmoud Abbas thăm Nga và đã có cuộc hội đàm với người đồng cấp nước chủ nhà Vladimir Putin trong ngày 13/8. Tại hội đàm, ông Abbas đánh giá cao sự hợp tác lâu dài giữa hai nước, cho rằng, Palestine đã được hưởng lợi từ chính sách hỗ trợ của Nga trong nhiều thập kỷ.

Tổng thống Palestine trích dẫn phán quyết của Tòa án Công lý quốc tế hồi tháng trước tuyên bố hành vi chiếm đóng của Israel đối với đất đai của người Palestine là “bất hợp pháp”, kêu gọi Israel chấm dứt các hành động vi phạm luật pháp quốc tế.

Nhà lãnh đạo cũng lên án tình trạng khủng hoảng nhân đạo đang diễn ra ở Gaza, khẳng định người dân Palestine vẫn kiên định trong cuộc đấu tranh, kiên nhẫn chịu đựng khó khăn và dựa vào nguồn hỗ trợ nhân đạo.

Về phần mình, Tổng thống Putin cho hay. mặc dù Moscow đang bận rộn với chiến dịch quân sự đặc biệt ở Ukraine nhưng vẫn chú ý đến những diễn biến ở các vùng lãnh thổ của Palestine.

Theo ông, Nga coi trọng cũng như có mối quan hệ lâu dài và vững chắc với thế giới Arab nói chung và với Palestine nói riêng. Đặc biệt, Nga luôn ủng hộ giải quyết hòa bình cuộc xung đột Israel-Palestine.

Lập trường của Moscow về vấn đề này vẫn không thay đổi, “để mang lại hòa bình lâu dài, đáng tin cậy và ổn định trong khu vực, cần phải thực hiện tất cả các quyết định của LHQ và trước hết là thành lập Nhà nước Palestine hoàn chỉnh”. (Global Times, TASS)

* HĐBA họp khẩn vì căng thẳng leo thang ở Trung Đông theo đề xuất của Algeria ngày 13/8. Tại đây, Phó Tổng thư ký LHQ phụ trách chính trị Rosemary Di Carlo cũng như các đại diện của các quốc gia thành viên đã bày tỏ lo ngại về căng thẳng ngày càng gia tăng ở Trung Đông.

HĐBA kêu gọi các bên liên quan xung đột tại Gaza cần phải kiềm chế những tuyên bố và hành động làm leo thang tình hình, đồng thời hoan nghênh sáng kiến của Ai Cập, Qatar và Mỹ nhằm đưa cả hai bên tiến tới lệnh ngừng bắn, trả tự do cho các con tin và tạo điều kiện tiếp cận cứu trợ nhân đạo. (UN)

* Quốc tế phẫn nộ vì quan chức Israel thăn Nhà thờ Al-Aqsa: Ngày 13/8, Bộ trưởng An ninh quốc gia Israel Itamar Ben Gvir đã cùng hàng nghìn người Israel đến cầu nguyện tại Nhà thờ Al-Aqsa, đi ngược lại chính sách của chính phủ Israel nước này về việc hạn chế các tín đồ Do Thái cầu nguyện tại điểm nóng trên.

Phản ứng với động thái này, Bộ Ngoại giao và Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken kêu gọi giữ nguyên trạng lịch sử liên quan những địa điểm linh thiêng ở Jerusalem, không có những hành động đơn phương "khiêu khích" và "không thể chấp nhận được" tương tự.

Liên LHQ cũng tuyên bố phản đối mọi nỗ lực hòng thay đổi nguyên trạng bên trong các địa điểm linh thiêng.

Các nước như Pháp, Thổ Nhĩ Kỳ, Ai Cập và Qatar cũng ra tuyên bố phản đối chuyến thăm của ông Ben Gvir. (AFP)

Châu Á-Thái Bình Dương

* Thủ tướng Thái Lan bị bãi nhiệm, chấp nhận phán quyết: Chiều 14/8, Tòa án Hiến pháp Thái Lan đã ra phán quyết bãi nhiệm Thủ tướng Srettha Thavisin vì vi phạm Hiến pháp trong việc bổ nhiệm nhân sự nội các. Tòa cũng nêu rõ ông Srettha đã vi phạm các quy tắc đạo đức.

Sau phán quyết trên, ông Srettha Thavisin cho biết, ông buồn vì cáo buộc nhưng chấp nhận quyết định này.

Theo ông Srettha, thủ tướng tạm quyền đang trên đường từ nước ngoài trở về Thái Lan. Nội các cũng sẽ phải từ chức, nhưng vẫn đảm nhiệm công việc cho đến khi có nội các mới. (Bangkok Post)

* Thủ tướng Nhật Bản Kishida Fumio sẽ không tái tranh cử vị trí chủ tịch đảng Dân chủ tự do (LDP) cầm quyền trong cuộc bỏ phiếu vào tháng 9 tới, đồng nghĩa với việc khi đảng này chọn ra tân lãnh đạo, ông Kishida sẽ từ chức để người mới lên thay thế.

Sau tuyên bố này, cựu Bộ trưởng Quốc phòng Nhật Bản Ishiba Shigeru đã tái khẳng định ý định tham gia tranh cử vị trí lãnh đạo LDP. Ông Ishiba là ứng cử viên được công chúng ủng hộ cho vị trí thủ tướng tiếp theo. (Kyodo)

* Mỹ-Hàn Quốc tập trận chung bắn đạn thật và cơ động kết hợp từ ngày 9-15/8 tại Trường huấn luyện cứu hỏa Seungjin ở Pocheon, cách biên giới liên Triều khoảng 30 km về phía Nam.

Cuộc tập trận có khảng 320 binh sĩ tham gia. (Yonhap)

* Ấn Độ khẳng định tiếp tục hợp tác với Mỹ bất kể kết quả bầu cử tổng thống Mỹ 2024 ra sao, theo lờiNgoại trưởng quốc gia tỷ dân Subrahmanyam Jaishanka.

Theo ông Jaishankar, Ấn Độ không muốn đưa ra bình luận liên quan cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ và hy vọng cũng được ứng xử như vậy trong các vấn đề liên quan quốc gia châu Á này. (PTI)

Châu Mỹ

* Ông Donald Trump đòi Bộ Tư pháp bồi thường 100 triệu USD cho vụ lục soát tư dinh, khu nghỉ dưỡng Mar-a-Lago ở Palm Beach, bang Florida.

Đây là diễn biến mới nhất trong hàng loạt vụ kiện liên quan việc thu hồi hồ sơ tuyệt mật tại tư gia của ông Trump sau khi rời nhiệm sở.

Tư dinh của cựu Tổng thống Trump tại Florida bị lục soát hôm 8/8/2022 sau khi chính phủ nhiều lần yêu cầu ông giao nộp hồ sơ tuyệt mật cất giấu trong nhà, nhưng ông không chấp hành. Các nhà điều tra đã tìm được hơn 300 hồ sơ đánh dấu tuyệt mật trong lúc kiểm tra tư dinh.

Ông Trump nhiều lần kháng cáo trát lục soát tư dinh nhưng bất thành, vốn được đưa ra theo lệnh của một thẩm phán liên bang tại Florida vào năm 2022. (The Hill)

* Mỹ-Brunei tăng cường hợp tác quốc phòng: Ngày 13/8, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin đã hội đàm với người đồng cấp Brunei II Pehin Halbi tại Lầu Năm Góc, thảo luận về quan hệ quốc phòng song phương, bao gồm hợp tác an ninh, nhận thức về lĩnh vực hàng hải và chia sẻ thông tin.

Hai bên hoan nghênh việc ký kết Thỏa thuận dịch vụ mua sắm chéo và Thỏa thuận Mục 505 nhằm tăng cường hợp tác hậu cần và hỗ trợ an ninh song phương.

Mỹ và Brunei bên thống nhất tiếp tục thúc đẩy quan hệ quốc phòng nhằm ủng hộ tầm nhìn chung về một khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương tự do và mở. (Defense.gov)

* Mỹ thông qua các thương vụ cung cấp vũ khí mới cho Israel với tổng giá trị lên đến hơn 20 tỷ USD, bao gồm thỏa thuận bán 50 máy bay chiến đấu F-15 cho Israel với giá 18,82 tỷ USD. Israel cũng sẽ mua gần 33.000 đạn xe tăng, tối đa 50.000 đạn súng cối và xe chở hàng quân sự mới. (Reuters)

Châu Phi

* Đàm phán ngừng bắn ở Sudan bắt đầu tại Thụy Sỹ trong ngày 14/8, do Mỹ làm trung gian. Các cuộc đàm phán, có thể kéo dài tới 10 ngày, do Saudi Arabia và Thụy Sỹ đồng chủ trì. Liên minh châu Phi, Ai Cập, Các tiểu vương quốc Arab thống nhất (UAE) và LHQ trong vai trò quan sát viên.

Trong khi Lực lượng Hỗ trợ nhanh bán quân sự (RSF) nhanh chóng chấp nhận lời mời của Mỹ, chính phủ Sudan đã lên tiếng bày tỏ lo ngại về cách tiếp cận của Washington và không đưa ra xác nhận nào về việc họ có tham gia hay không. (AFP)

* Quốc hội Libya bỏ phiếu chấm dứt nhiệm kỳ của chính phủ thống nhất quốc gia do Thủ tướng Abdul Hamid Dbeibeh đứng đầu đóng ở thủ đô Tripoli, đồng thời tuyên bố chính phủ ổn định quốc gia Libya (GNS) của Thủ tướng Osama Hamad là chính phủ hợp pháp cho đến khi chính quyền thống nhất được bầu ra.

Quốc hội Libya cũng đã bầu Chủ tịch Quốc hội Aguila Saleh làm Tổng Tư lệnh quân đội Libya theo tuyên bố hiến pháp và các nghị quyết liên quan. (Anadolu)

Hoàng Hà