Tìm nguồn cung vật liệu cho các dự án trọng điểm

Thi công Dự án Đường cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu đoạn qua tỉnh Đồng Nai. Ảnh: B.Mai

Cần hàng triệu m3 đất, cát, đá

Các tỉnh, thành phố phía Nam đang triển khai nhiều dự án hạ tầng trọng điểm. Điển hình như dự án: Cảng hàng không quốc tế Long Thành, Đường cao tốc Bến Lức - Long Thành, Đường cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu, Đường vành đai 3 - Thành phố Hồ Chí Minh… Phần lớn các dự án có kế hoạch hoàn thành cuối năm nay và năm 2026. Vì thế, việc đảm bảo nguồn vật liệu là yếu tố quan trọng để dự án có thể về đích đúng kế hoạch.

Tại Đồng Nai, vấn đề vật liệu san lấp, còn gọi là đất đắp, tỉnh đã và đang hoàn tất thủ tục để cấp phép trực tiếp cho các chủ đầu tư tự khai thác theo thông tư mới về khai thác khoáng sản nhóm IV Bộ Nông nghiệp và môi trường mới ban hành. Về trữ lượng, thủ tục cơ bản không gặp khó khăn, vướng mắc. Tuy nhiên, cung ứng đá có gặp khó khăn.

Phó chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Thị Hoàng cho hay, qua thống kê sơ bộ của 3 chủ đầu tư dự án: Cảng hàng không quốc tế Long Thành, Đường cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu và Đường vành đai 3 - Thành phố Hồ Chí Minh thì tổng nhu cầu đá xây dựng khoảng 6 triệu m3. Trong năm nay, các mỏ đá trên địa bàn tỉnh có kế hoạch khai thác khoảng 22 triệu m3 (gấp 3,6 lần so với nhu cầu của các dự án trọng điểm). Tuy nhiên, do thời điểm các chủ đầu tư báo cáo nhu cầu sản lượng thì các mỏ đã ký hợp đồng cung cấp vật liệu cho nhiều công trình, dự án khác; một số mỏ đang vướng pháp lý về đất đai, đầu tư, giấy phép nên chỉ khai thác khoảng 30-50% công suất thiết kế; một số nhà thầu xây dựng chậm báo cáo nhu cầu về khối lượng, chủng loại, chất lượng, thời gian để chủ mỏ có kế hoạch khai thác phù hợp.

Mặc dù vậy, tỉnh đã làm việc với các chủ mỏ, chủ đầu tư dự án và dự kiến phân bổ hơn 7,1 triệu m3 đá đến các công trường. Trong số này, có gần 6 triệu m3 đá cung cấp trực tiếp cho các công trường dự án trọng điểm quốc gia theo nhu cầu từ chủ đầu tư và nhà thầu, hơn 1,1 triệu m3 còn lại là sản lượng tỉnh dự phòng cho các công trình, dự án này. Có 12 mỏ đá được tỉnh phân bố sản lượng, cân đối đá cung cấp cho các dự án.

Đối với Thành phố Hồ Chí Minh, Chủ tịch UBND thành phố Nguyễn Văn Được cho rằng, Thành phố Hồ Chí Minh đang cần các địa phương lân cận hỗ trợ khối lượng lớn đất, cát, đá. Chỉ tính riêng Dự án Thành phần 1 của Dự án Đường vành đai 3 - Thành phố Hồ Chí Minh đang thiếu hơn 4 triệu m3 cát. Vật liệu san lấp và đá xây dựng cũng thiếu hàng triệu m3. Đây là trở ngại lớn trong việc đẩy nhanh tiến độ thi công, hoàn thành các hạng mục theo kế hoạch.

Thứ trưởng Bộ Xây dựng Lê Anh Tuấn trong buổi làm việc tại Đồng Nai vào tháng 2-2025 thông tin, khu vực phía Nam đang triển khai 15 dự án giao thông trọng điểm với tiến độ hoàn thành chủ yếu năm 2025, một số dự án hoàn thành trong năm 2026. Nguồn cung vật liệu đang là vấn đề “nóng” bởi tăng ca kíp, tăng máy móc nhưng đất, cát, đá không đủ cung cấp thì dự án không thể về đích theo kế hoạch.

Về khối lượng, Thứ trưởng Bộ Xây dựng cho biết, tổng nhu cầu đá cho các dự án là gần 22 triệu m3, hiện đã đưa về công trường được gần 5 triệu m3, còn lại cần huy động gần 17 triệu m3. Trong đó, các dự án có nhu cầu nhiều là: Cảng hàng không quốc tế Long Thành, Đường cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu, Đường vành đai 3 - Thành phố Hồ Chí Minh. Khó khăn hiện nay là tất cả các dự án đều trong giai đoạn cao điểm về tiến độ nên nhu cầu tăng đột biến, trong khi các mỏ phải cung cấp đồng thời cho nhiều dự án.

Về đất đắp, Dự án Thành phần 1 và 2 của Dự án Đường cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu đã xác định tổng nhu cầu là 5,2 triệu m3, mới đưa về công trường được khoảng 0,7 triệu m3, khối lượng còn lại Đồng Nai đã xác định được vị trí và đang chờ hoàn tất thủ tục để cấp phép khai thác.

Ưu tiên cho dự án trọng điểm

Tại cuộc họp trực tuyến với các địa phương ngày 6-3, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và môi trường Trần Quý Kiên cho biết, bộ mới có thông tư tháo gỡ vướng mắc cho khai thác khoáng sản nhóm IV. Theo thông tư này, chủ đầu tư không phải làm dự án đầu tư, không phải làm báo cáo đánh giá tác động môi trường, mà chỉ cần phương án bảo vệ môi trường và thực hiện nghĩa vụ tài chính, các địa phương khẩn trương áp dụng.

Cũng theo Thứ trưởng Kiên, Dự án Cảng hàng không quốc tế Long Thành chưa có trong danh mục dự án được hưởng cơ chế đặc thù nên các mỏ cung ứng đá cho dự án chưa được nâng 50% công suất, UBND tỉnh cần khẩn trương xử lý vi phạm để các mỏ hoàn thiện thủ tục, tiếp tục khai thác.

Vào ngày 10-3, Văn phòng Chính phủ có thông báo ý kiến chỉ đạo của Phó thủ tướng Trần Hồng Hà về đảm bảo cung ứng vật liệu cho các dự án trọng điểm. Tại thông báo này, Phó thủ tướng yêu cầu UBND các tỉnh có giải pháp xử lý ngay tại cơ sở đối với các vướng mắc phát sinh, không để chậm trễ, gây ảnh hưởng đến tiến độ các dự án trọng điểm trên địa bàn.

Chế biến đá xây dựng tại cụm mỏ Phước Tân - Tam Phước (thành phố Biên Hòa).

Đối với Đồng Nai, Phó thủ tướng giao trước ngày 15-3, UBND tỉnh hoàn thiện thủ tục cấp phép, gia hạn, nâng công suất khai thác các mỏ đá, đất và phân bổ nguồn vật liệu cho các dự án. Tỉnh căn cứ nhu cầu và tiến độ cần cung ứng theo đăng ký của các chủ đầu tư, nhà thầu, khẩn trương hoàn thiện thủ tục cấp phép, gia hạn, nâng công suất các mỏ và phân bổ chỉ tiêu cung ứng đến từng mỏ để cấp cho các dự án.

Cùng với đó, tỉnh rà soát các mỏ vật liệu cấp theo cơ chế đặc thù và hoàn thành thủ tục điều chỉnh bản xác nhận mỏ vật liệu cấp theo cơ chế đặc thù trước ngày 15-3. Lưu ý, không quy định cụ thể công suất khai thác theo ngày, tuần, tháng; cho phép kéo dài thời gian khai thác vật liệu cho đến khi hoàn thành dự án; điều chỉnh thời gian khai thác vật liệu trong ngày từ 7-17h thành từ 5-19h. Đôn đốc, kiểm tra, giám sát việc triển khai thủ tục cấp phép khai thác mỏ vật liệu của từng sở, ngành, đơn vị; kịp thời phát hiện vướng mắc để tháo gỡ, không để chậm trễ việc cấp phép khai thác mỏ vật liệu theo tiến độ đã cam kết với lãnh đạo Chính phủ.

Ngoài ra, Phó thủ tướng chỉ đạo Bộ Nông nghiệp và môi trường tiếp tục phối hợp, hỗ trợ, hướng dẫn UBND các địa phương (đặc biệt tỉnh Đồng Nai) xử lý khó khăn, vướng mắc để bảo đảm hoạt động cấp phép khai thác mỏ và cung ứng vật liệu cho các dự án theo đúng tiến độ.

Ban Mai