Tìm động lực phát triển cho kinh tế tư nhân

Doanh nghiệp luôn mong muốn tiếp cận vốn vay lãi suất thấp. Ảnh: Quang Vinh.

Gần 7 triệu tỷ đồng hỗ trợ cho kinh tế tư nhân

Thông tin mới nhất được Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Đào Minh Tú cho biết, ngành ngân hàng đã có hàng trăm tổ chức tín dụng (TCTD) hỗ trợ vốn cho kinh tế tư nhân với dư nợ gần 7 triệu tỷ đồng trong tổng dư nợ của toàn nền kinh tế 15,8 triệu tỷ đồng (chiếm gần 44%). Chỉ riêng trong năm 2024, doanh số cho vay đạt khoảng 23 triệu tỷ đồng, doanh số thu nợ khoảng gần 21 triệu tỷ đồng.

Ông Nguyễn Kim Hùng - Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Kim Nam cho hay, hiện nay, cầu vốn của DN tư nhân hầu hết đều dựa vào ngân hàng. Nói cách khác, ngân hàng là "phao cứu sinh" về vốn cho bất kỳ DN nào. Để DN bứt phá, ông Hùng đề nghị ngành ngân hàng có chính sách, thể chế hỗ trợ cho vay đổi mới sáng tạo của DN. Vì nếu không đầu tư vào công nghệ, DN rất khó đột phá.

"DN cần ít nhất chục năm từ khởi nghiệp cho đến phát triển, song nếu áp dụng công nghệ, quá trình này có thể rút ngắn bớt một nửa, thậm chí còn nhanh hơn. Trong khi đó, ngân hàng hiện chưa có gói vay nào hỗ trợ đổi mới sáng tạo, ví dụ như cho vay đầu tư nền tảng, cho vay phát triển AI....” - ông Hùng cho hay.

Trong bối cảnh đó, Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Kim Nam đề xuất Chính phủ cho DN vay lãi suất 0% để đầu tư công nghệ, phần cấp bù lãi suất hoàn toàn có thể bù đắp bằng thuế thu nhập DN. “Lãi suất cho vay trung, dài hạn hiện nay đang ở mức 8-10%/năm, hoàn toàn không hấp dẫn với DN muốn đầu tư đổi mới, sáng tạo" - ông Hùng cho biết.

Với các DN nhỏ và vừa (DNNVV), việc tiếp cận vốn càng không dễ dàng. Theo ông Nguyễn Văn Thân - Chủ tịch Hiệp hội DNNVV Việt Nam, thời gian qua, ngành ngân hàng đã luôn đồng hành cùng DNNVV. Tỷ lệ dư nợ của DN tư nhân lên tới 44%, có thể nói rất là cao.

Tuy nhiên, ông Thân nêu thực tế: Có hiện tượng là các ngân hàng đang tập trung cho vay DN lớn. Thống kê của NHNN, dư nợ tín dụng đối với DNNVV đạt 2.746.308 tỷ đồng, tăng 10,7% so với cuối năm 2023, chiếm 17,6% dư nợ nền kinh tế. Hiện, có 208.992 DNNVV còn dư nợ.

Ông Nguyễn Thanh Khiết - Chủ tịch Hãng kiểm toán ASCO cho biết DNNVV đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế Việt Nam, chiếm khoảng 97% tổng số DN, tạo ra hơn 60% việc làm và đóng góp đáng kể vào GDP.

"Tuy nhiên, một trong những thách thức lớn nhất mà DNNVV gặp phải là khó khăn trong tiếp cận nguồn vốn từ ngân hàng. Những nguyên nhân chính bao gồm thiếu tài sản đảm bảo, hồ sơ tài chính chưa minh bạch… Để giải quyết vấn đề này, chúng ta cần triển khai các giải pháp đồng bộ từ phía ngân hàng, DN và cơ quan quản lý nhà nước" - ông Khiết nói.

Phát triển hệ sinh thái hỗ trợ doanh nghiệp

Chủ tịch Hiệp hội DNNVV Việt Nam Nguyễn Văn Thân cho rằng, để DNNVV có thể tiếp cận vốn ngân hàng dễ dàng hơn, cần có sự liên kết chặt chẽ giữa DN và các tổ chức tài chính.

Việc phát triển các mô hình tài chính thay thế như tín dụng chuỗi cung ứng, thuê tài chính, cho vay ngang hang, cũng là giải pháp hữu hiệu giúp DN huy động vốn mà không phụ thuộc hoàn toàn vào ngân hàng.

"Hiệp hội có thể đóng vai trò trung gian, giúp kết nối DN với ngân hàng, tạo điều kiện để họ được đánh giá tín dụng một cách thuận lợi hơn" - ông Thân đề xuất.

Ở góc độ ngân hàng bà Phùng Thị Bình - Phó Tổng giám đốc Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam (Agribank) cho rằng, Agribank mong muốn sẽ cấp vốn cho DNNVV để có được các phương án kinh doanh hiệu quả, có nguồn trả lại ngân hàng.

Trong bối cảnh hiện tại, với mục tiêu tăng trưởng kinh tế 8% năm 2025 và giai đoạn tiếp theo tăng trưởng hai con số thì áp lực huy động vốn rất là lớn. Với thực tế Agribank là ngân hàng có vốn 100% nhà nước thì vốn để tăng vốn điều lệ là từ ngân sách nhà nước cấp. Agribank đã có các đề xuất lên Quốc hội được giữ lại lợi nhuận nộp về ngân sách nhà nước để tăng vốn.

"Sau các cuộc khủng hoảng, dịch bệnh, thiên tai, cộng đồng DN gặp khó khăn, càng khó khăn hơn trong huy động vốn nên Agribank tập trung vào 3 đối tượng: nguồn vốn huy động từ dân cư (chiếm 80%), nguồn vốn không kỳ hạn, phát hành trái phiếu" - lãnh đạo Agribank cho hay.

Xác định rõ vai trò quan trọng của kinh tế tư nhân, Chính phủ đã có những chỉ đạo quyết liệt nhằm tháo gỡ khó khăn cho khu vực này. Thủ tướng Phạm Minh Chính đã ký Quyết định số 526/QĐ-TTg ngày 6/3/2025 về việc thành lập Ban Chỉ đạo xây dựng Đề án Phát triển kinh tế tư nhân, với mục tiêu đưa khu vực này trở thành động lực quan trọng của nền kinh tế.

Theo đó, Chính phủ sẽ tập trung vào ba nhóm giải pháp chính. Cụ thể, thứ nhất, cải thiện môi trường kinh doanh: Đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, đơn giản hóa quy định pháp lý, tạo điều kiện thuận lợi cho DN khởi nghiệp và mở rộng sản xuất. Thứ hai, hỗ trợ tài chính và tín dụng bằng cách mở rộng các chương trình cho vay ưu đãi, phát triển quỹ bảo lãnh tín dụng, khuyến khích các tổ chức tài chính triển khai các sản phẩm tín dụng linh hoạt hơn. Thứ ba, tăng cường ứng dụng công nghệ qua khuyến khích DN áp dụng công nghệ vào quản trị tài chính, sử dụng dữ liệu lớn (Big Data) và trí tuệ nhân tạo (AI) để nâng cao năng suất và khả năng cạnh tranh.

Thúy Hằng