Tiêu dùng bền vững hướng đến kỷ nguyên xanh - Những vấn đề cấp thiết

Ngày 2/7/2025, Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia, Cục Đổi mới sáng tạo, Chuyển đổi xanh và Khuyến công (Bộ Công Thương) phối hợp với Báo Điện tử Tiếng nói Việt Nam (Đài Tiếng nói Việt Nam) tổ chức Diễn đàn Tiêu dùng bền vững 2025 với chủ đề "Tiêu dùng bền vững hướng đến kỷ nguyên xanh".

Diễn đàn nằm trong chuỗi sự kiện “Thúc đẩy sản xuất - Tiêu dùng bền vững năm 2025” thuộc Chương trình hành động quốc gia về sản xuất và tiêu dùng bền vững giai đoạn 2021-2030.

Trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng diễn biến phức tạp và nguồn tài nguyên thiên nhiên đang dần cạn kiệt, việc "xanh hóa" sản xuất và tiêu dùng không còn là một lựa chọn mà đã trở thành xu hướng tất yếu. Các chiến dịch trồng hàng trăm nghìn cây xanh, chuyển đổi năng lượng tái tạo, giảm thiểu rác thải nhựa... là minh chứng rõ nét cho nỗ lực của doanh nghiệp trên hành trình phát triển bền vững.

Ông Đỗ Tiến Sỹ - Ủy viên Trung ương Đảng, Tổng Giám đốc Đài Tiếng nói Việt Nam phát biểu tại sự kiện.

Phát biểu tại Diễn đàn, ông Đỗ Tiến Sỹ - Ủy viên Trung ương Đảng, Tổng Giám đốc Đài Tiếng nói Việt Nam cho rằng, thế giới đang bước vào một kỷ nguyên mới - kỷ nguyên xanh, nơi giá trị kinh tế không thể tách rời giá trị môi trường và xã hội. Trong bối cảnh đó, tiêu dùng bền vững không còn là lựa chọn mang tính đạo đức, mà đã trở thành một trụ cột chiến lược của phát triển quốc gia.

“Mỗi hành vi tiêu dùng dù nhỏ đều để lại dấu vết, dấu vết đó có thể là khí nhà kính, rác thải nhựa, lãng phí thực phẩm, hay suy giảm tài nguyên, nhưng nếu chúng ta hành động đúng là dấu vết của sự thay đổi tích cực, là những sản phẩm có vòng đời dài hơn, ít rác thải hơn, công bằng hơn, và mang theo trách nhiệm với cộng đồng” - ông Đỗ Tiến Sỹ chia sẻ.

Trong những năm gần đây, Việt Nam đã tham gia sâu rộng và cam kết mạnh mẽ với cộng đồng quốc tế về các chương trình hành động bảo vệ môi trường, đặc biệt là giải quyết bài toán vừa hướng tới một nền kinh tế carbon thấp đồng thời đạt tốc độ phát triển vượt bậc. Điều này góp phần thúc đẩy cam kết tại Hội nghị lần thứ 26 các bên tham gia Công ước khung Liên hợp quốc về biến đổi khí hậu (COP26) về việc đưa mức phát thải ròng về "0" vào năm 2050. Để hiện thực hóa các cam kết này, cần có sự chung tay hành động của mỗi cá nhân, tổ chức, doanh nghiệp, cùng với lộ trình thực hiện từ Chính phủ và cả hệ thống chính trị.

Để thúc đẩy sản xuất và tiêu dùng bền vững, Bộ Công Thương đã trình Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định 889/QĐ-TTg phê duyệt Chương trình hành động quốc gia về sản xuất và tiêu dùng bền vững giai đoạn 2021-2030. Chương trình này nhấn mạnh việc thúc đẩy quản lý, khai thác và sử dụng hiệu quả, bền vững tài nguyên, khuyến khích phát triển nguyên vật liệu và sản phẩm thân thiện môi trường, có thể tái tạo, tái sử dụng và tái chế; đồng thời thúc đẩy sản xuất và tiêu dùng bền vững trên nền tảng đổi mới và phát triển các mô hình sản xuất và tiêu dùng bền vững hướng đến phát triển nền kinh tế tuần hoàn ở Việt Nam.

Trong bối cảnh hiện nay, Việt Nam đang kiên định triển khai bốn trụ cột chiến lược thông qua một loạt các Nghị quyết then chốt, tạo đà mạnh mẽ cho sự phát triển bền vững và hội nhập quốc tế, bao gồm: Nghị quyết số 57-NQ/TW định hướng đột phá về khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia; Nghị quyết số 59-NQ/TW thúc đẩy hội nhập quốc tế trong tình hình mới; Nghị quyết số 66-NQ/TW tập trung đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật; và Nghị quyết số 68-NQ/TW tăng cường phát triển kinh tế tư nhân. Tuy nhiên, để các chiến lược này đi vào cuộc sống, chúng ta cần làm cho tiêu dùng bền vững trở nên dễ tiếp cận, dễ thực hiện và mang lại lợi ích thiết thực cho người dân; chuyển “tiêu dùng xanh” từ lý tưởng thành lối sống phổ biến, từ khẩu hiệu thành hành vi hằng ngày.

Ông Trịnh Anh Tuấn - Chủ tịch Ủy ban Cạnh tranh quốc gia phát biểu tại sự kiện.

Ông Trịnh Anh Tuấn - Chủ tịch Ủy ban Cạnh tranh quốc gia khẳng định, công nghệ không chỉ là "chiếc gậy phép" hỗ trợ doanh nghiệp tối ưu hóa hiệu quả sử dụng tài nguyên, giảm thiểu tác động môi trường, mà còn tăng cường minh bạch thông tin, khả năng truy xuất nguồn gốc sản phẩm, tiết kiệm chi phí vận hành, nâng cao năng suất và năng lực cạnh tranh.

Tuy nhiên, bài toán đặt ra hiện nay đối với doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp vừa và nhỏ, là làm thế nào để tiếp cận và ứng dụng hiệu quả công nghệ xanh. Điều này đòi hỏi các giải pháp hỗ trợ nhằm đảm bảo công nghệ được triển khai phù hợp với năng lực và quy mô của doanh nghiệp, đồng thời bắt kịp với xu hướng sản xuất và kinh doanh hiện đại.

Tại Diễn đàn, các nhà hoạch định chính sách, nhà quản lý, chuyên gia và doanh nghiệp cùng tập trung thảo luận về hai chủ đề mang tính chiến lược và thiết yếu trong bối cảnh phát triển hiện nay.

Thứ nhất là "Công nghệ xanh - Chìa khóa cho sản xuất và tiêu dùng bền vững". Khoa học, công nghệ xanh được xem là "chìa khóa" giúp doanh nghiệp mở rộng cánh cửa bước vào "kỷ nguyên xanh". Công nghệ không chỉ là "chiếc gậy phép" hỗ trợ doanh nghiệp tối ưu hóa hiệu quả sử dụng tài nguyên, giảm thiểu tác động môi trường, mà còn tăng cường minh bạch thông tin, khả năng truy xuất nguồn gốc sản phẩm, tiết kiệm chi phí vận hành, nâng cao năng suất và năng lực cạnh tranh.

Tuy nhiên, bài toán đặt ra hiện nay đối với doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp vừa và nhỏ, là làm thế nào để tiếp cận và ứng dụng hiệu quả công nghệ xanh. Điều này đòi hỏi các giải pháp hỗ trợ nhằm đảm bảo công nghệ được triển khai phù hợp với năng lực và quy mô của doanh nghiệp, đồng thời bắt kịp với xu hướng sản xuất và kinh doanh hiện đại.

Chủ đề thứ hai là "Minh bạch thông tin - Nền tảng bảo vệ người tiêu dùng". Trong một thị trường ngày càng đa dạng với vô số lựa chọn, việc trang bị đầy đủ thông tin là yếu tố then chốt giúp người tiêu dùng đưa ra các quyết định mua sắm có trách nhiệm và bền vững.

Chủ đề này được lựa chọn nhằm khẳng định quyền được thông tin của người tiêu dùng và từ đó xác định rõ trách nhiệm của doanh nghiệp trong việc cung cấp thông tin trung thực, góp phần xây dựng lòng tin và kiến tạo một thị trường công bằng, lành mạnh. Sự minh bạch về thông tin sản phẩm không chỉ bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng mà còn là công cụ hữu hiệu để phân biệt sản phẩm bền vững, từ đó định hướng và khuyến khích tiêu dùng có trách nhiệm.

Diễn đàn Tiêu dùng bền vững là sự kiện quan trọng để thống nhất tiếng nói và hành động chung giữa nhà quản lý, nhà sản xuất, nhà phân phối và người tiêu dùng, góp phần xây dựng nền kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, thân thiện với môi trường. Từ đó, định hướng và thay đổi hành vi tiêu dùng hướng đến tiêu dùng bền vững tại Việt Nam.

Lan Anh