Tiết kiệm điện từ lĩnh vực làm mát giúp giảm 9,91 triệu MWh vào năm 2030

Sự kiện do Cục Biến đổi khí hậu (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) cùng Đối tác chuyển dịch năng lượng Đông Nam Á (ETP, UNOPS) tổ chức trong khuôn khổ Hỗ trợ kỹ thuật “Xây dựng Chương trình hành động quốc gia về làm mát tại Việt Nam”.

Cuộc họp với sự tham dự của đại diện các bộ: Công Thương, Xây dựng, Giáo dục và Đào tạo và một số bộ ngành liên quan cùng các tổ chức quốc tế như UN ESCAP, UNEP, các hiệp hội, các trường đại học, viện nghiên cứu và các doanh nghiệp.

Giải pháp quan trọng trong giảm phát thải khí nhà kính

Trước tầm quan trọng ngày càng gia tăng của các giải pháp làm mát bền vững trong nỗ lực giảm nhẹ biến đổi khí hậu, nâng cao hiệu quả năng lượng và bảo vệ sức khở cộng đồng, Chính phủ Việt Nam với sự đồng hành của các đối tác quốc tế, đang thúc đẩy quá trình xây dựng các chính sách tổng thể và định hướng tương lai cho lĩnh vực làm mát.

Cục trưởng Cục Biến đổi khí hậu Tăng Thế Cường. Ảnh: Thu Hường

Phát biểu tại cuộc họp, ông Tăng Thế Cường- Cục trưởng Cục Biến đổi khí hậu cho biết: Nhiệt độ tăng cùng với đô thị hóa dẫn đến tăng mạnh nhu cầu sử dụng các thiết bị làm mát, tiêu thụ điện năng để làm mát vào khoảng 71,4 TWh (tương đương 71 400 000 MWh), chiếm 25,2% tổng tiêu thụ điện quốc gia; dự kiến sẽ tăng gấp ba lần vào năm 2050.

“Điều này dẫn đến gia tăng mạnh sử dụng các môi chất lạnh gây phá hủy tầng ô-dôn và làm nóng lên toàn cầu ngoài việc phát thải khí nhà kính do sử dụng nhiên liệu hóa thạch. Từ đó đặt ra yêu cầu cấp bách đối với Chính phủ trong việc quản lý phát thải khí nhà kính và bảo vệ tầng ô-dôn, thực hiện các mục tiêu ứng phó với biến đổi khí hậu toàn cầu”- ông Cường cho hay.

Việt Nam đã tham gia Sáng kiến quản lý vòng đời các chất Fluorocarbon và tham gia Liên minh Tăng cường hiệu quả làm mát năm 2020; tham gia Cam kết làm mát toàn cầu năm 2023, ban hành Kế hoạch quản lý, loại trừ các chất làm suy giảm tầng ô-dôn, chất gây hiệu ứng nhà kinh (QĐ 496/QĐ-TTg ngày 11/6/2024), trong đó đã đề gia nhiều nhiệm vụ, giải pháp làm mát ở khu vực đô thị và nông thôn và đề ra lộ trình triển khai các hành động làm mát bền vững. Lĩnh vực làm mát được xác định là ngành có đóng góp trực tiếp trong việc thực hiện mục tiêu giảm phát thải khí nhà kính theo Đóng góp do quốc gia tự quyết định (NDC).

Nhấn mạnh giảm phát thải, làm mát xanh góp phần vào mục tiêu giảm phát thải toàn cầu, ông John Robert Cotton, Phó Giám đốc Chương trình ETP nêu: Tác động của biến đổi khí hậu đang ngày càng hiện hữu. Rõ ràng chúng ta cần nhiều giải pháp làm mát đô thị, thành phố và cộng đồng dễ tổn thương ở nông thôn hay can thiệp chuỗi cung ứng thuốc, thực phẩm…

Ông John Robert Cotton khẳng định: "Ngành làm mát đóng vai trò quan trọng trong giảm phát thải. Điều này đòi hỏi Chính phủ Việt Nam cần có tầm nhìn dài hạn".

Ông John Robert Cotton, Phó giám đốc Chương trình ETP. Ảnh: Thu Hường

“ETP và các đối tác cùng nhau hỗ trợ Việt Nam trong quá trình chuyển dịch năng lượng. Công việc chúng tôi là thiết kế hỗ trợ kỹ thuật để thiết kế các giải pháp phù hợp. Huy động chuyên gia từ nhiều nguồn khác nhau, kết nối quốc gia xây dựng tầm nhìn để Việt Nam sử dụng năng lượng hiệu quả và tiết kiệm hơn”- ông John Robert Cotton nhấn mạnh.

Theo ông Robert Cotton, Việt Nam đang tiên phong trong nỗ lực chống biến đổi khí hậu với cam kết đạt phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050, cùng với các lộ trình hành động cụ thể. Trong đó, lĩnh vực làm mát đặt mục tiêu giảm tới 68% lượng phát thải. Để đạt được mục tiêu này, Việt Nam cần từng bước loại bỏ các chất làm suy giảm tầng ô-dôn và các chất làm lạnh có tiềm năng gây nóng lên toàn cầu cao.

Lộ trình Kigali về làm mát bền vững đã được Việt Nam xây dựng với nhiều hợp phần cụ thể. Chương trình Đối tác Chuyển dịch Năng lượng (ETP) đã hỗ trợ kỹ thuật cho quá trình xây dựng và triển khai lộ trình này, nhằm thúc đẩy sự phát triển của một ngành làm mát thân thiện với môi trường và có khả năng thích ứng cao.

“Điều quan trọng cần nhấn mạnh là Chính phủ Việt Nam và các cơ quan chức năng giữ vai trò trung tâm trong toàn bộ quá trình chuyển đổi này. Chúng tôi kỳ vọng hội thảo hôm nay sẽ mang lại những kết quả thiết thực, góp phần định hình một ngành làm mát bền vững trong tương lai”- ông Robert Cotton bày tỏ.

Làm mát chủ động sẽ giúp giảm 9,91 triệu MWh vào năm 2030

Kế hoạch hành động quốc gia về làm mát (NCAP) đã được xây dựng nhằm đưa ra định hướng chiến lược, thúc đẩy các giải pháp làm mát hiệu quả năng lượng, phát thải thấp và có khả năng thích ứng với biến đổi khí hậu trên phạm vi toàn quốc.

Quá trình xây dựng NCAP do Công ty Cổ phầnTư vấn Năng lượng và Môi trường (VNEEC) điều phối, trên cơ sở tổng hợp những kết quả và bài học kinh nghiệm quan trọng từ hai sáng kiến hỗ trợ kỹ thuật: Hỗ trợ kỹ thuật ETP/UNOPS và hỗ trợ từ UN ESCAP bà UNEP về làm mát thụ động và chuỗi lạnh.

Bà Đặng Thị Hồng Hạnh- Giám đốc điều hành VNEEC. Ảnh: Thu Hường

NCAP được phát triển dựa trên Bộ phương pháp toàn cầu về NCAP áp dụng cách tiếp cận toàn diện. Bằng phương pháp tích hợp các giải pháp làm mát chủ động và thụ động, NCAP hướng tới việc triển khai hiệu quả các công nghệ làm mát hiện đại, đồng thời thúc đẩy các giải pháp thiết kế nhằm giảm thiểu nhu cầu làm mát cơ học ngay từ đầu.

Theo báo cáo của VNEEC, lĩnh vực làm mát đang đóng góp đáng kể vào tiêu thụ điện năng toàn cầu, ước tính khoảng 20% và phát thải nhiều khí nhà kính.

Tại Việt Nam, nhu cầu làm mát gia tăng nhanh chóng do quá trình đô thị hóa, thu nhập tăng và các đợt nắng nóng ngày càng thường xuyên, gay gắt.

“Ước tính lĩnh vực làm mát sẽ chiếm gần 10% tổng lượng phát thải khí nhà kính quốc gia vào năm 2030 nếu không có biện pháp kiểm sóat”- bà Đặng Thị Hồng Hạnh - Giám đốc điều hành VNEEC cho biết.

Các đại biểu tham dự cuộc họp. Ảnh: Thu Hường

Theo bà Hạnh, mục đích của NCAP nhằm cung cấp lộ trình toàn diện cho quá trình chuyển đổi của Việt Nam sang hệ thống làm mát bền vững và thích ứng với khí hậu. Đồng thời, nâng cao hiệu quả sử dụng năng lượng của các công nghệ làm mát chủ động và tăng cường quản lý môi chất lạnh.

NCAP bao gồm cả giải pháp làm mát thụ động và làm mát chủ động (gồm 7 tiểu lĩnh vực) gồm: Điều hòa không khí dân dụng; Điều hoàn không khí trung tâm và chiller; Điều hòa không khí di động; Làm lạnh dân dụng; Làm lạnh công nghiệp và làm lạnh vận tải.

Dự thảo NCAP chỉ rõ, với các giải pháp làm mát chủ động, dự kiến đến năm 2030 tiết kiệm được 9,91 TWh (tương đương 9.91 triệu MWh) và 69,37 TWh (tương đương 69,37 triệu MWh) vào năm 2050, trong đó điều khòa không khí dân dụng và thương mại đóng góp lần lượt 66,12% và 55,97%.

Tại cuộc họp, các nhà hoạch định chính sách và chuyên gia đến từ các tổ chức trong nước và quốc tế đã trình bày và thảo luận về những nội dung liên quan đến lĩnh vực làm mát và các chiến lược quốc gia về làm mát bền vững gồm: Chính sách mới liên quan đến lĩnh vực làm mát; Tổng quan dự thảo NCAP, dự báo nhu cầu làm mát quốc gia và các rào cản chính; lộ trình đề xuất thực hiện NCAP.

Cuộc họp đã thu nhận các ý kiến đóng góp từ các bên liên quan nhằm hoàn thiện và hoàn tất NCAP. Đồng thời, đây cũng là cơ hội để các bên thảo luận, đối thoại trong khu vực công và tư nhằm thúc đẩy hợp tác cho quá trình triển khai NCAP.