Tiếng nói của y bác sĩ có 'sức nặng' trong việc cai thuốc lá

Đây là một trong những nội dung quan trọng được thảo luận tại hội thảo khoa học và chia sẻ kinh nghiệm trong công tác tư vấn, điều trị nghiện thuốc lá do Bệnh viện Bạch Mai phối hợp với Quỹ Phòng chống tác hại của Thuốc lá (Bộ Y tế) tổ chức ngày 22.5 tại Hà Nội.

Đây cũng là sự kiện hưởng ứng ngày Thế giới không khói thuốc lá 31.5.

PGS.TS Vũ Văn Giáp - Phó Giám đốc Bệnh viện Bạch Mai phát biểu

Phát biểu tại hội thảo, PGS.TS Vũ Văn Giáp - Phó Giám đốc Bệnh viện Bạch Mai cho biết, với sự nỗ lực của Bộ Y tế, các chuyên gia, sự hỗ trợ của các tổ chức quốc tế trong đó có Tổ chức Y tế thế giới (WHO) tại Việt Nam, Nghị quyết 173/2024/QH15 đã được Quốc hội thông qua và thống nhất cấm sản xuất, kinh doanh, nhập khẩu, vận chuyển, sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng từ năm 2025.

Góp phần làm nên thành công này, cán bộ bộ y tế Bệnh viện Bạch Mai đã cung cấp những bằng chứng, dữ liệu khoa học, ca bệnh bị ảnh hưởng nghiêm trọng do thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng và các loại thuốc lá gây ảo giác vì pha trộn ma túy tổng hợp, gây tổn thương phổi cấp, tổn thương thần kinh không hồi phục...

Theo PGS.TS Vũ Văn Giáp, cán bộ y tế với sứ mệnh của mình có trách nhiệm bảo vệ thế hệ trẻ tránh xa thuốc lá và các loại thuốc lá mới. Vì nếu đã thử hút thuốc nguy cơ nghiện ở thế hệ thệ trẻ sẽ rất cao.

Đặc biệt đối với những người đang mắc các bệnh có liên quan đến thuốc lá hoặc không liên quan đến thuốc lá, nếu hút thuốc lá và bị ảnh hưởng của thuốc lá thụ động sẽ khiến việc tiên lượng bệnh khó khăn, chi phí điều trị tốn kém, kèm theo nguy cơ kháng với thuốc điều trị...

Các đại biểu và y bác sĩ Bệnh viện Bạch Mai tham dự hội thảo

PGS.TS Vũ Văn Giáp nêu ví dụ: Một người vừa đặt stent mạch vành tốn mấy chục triệu nếu vẫn tiếp tục hút thuốc sẽ có nguy cơ tắc lại, tắc mạch vành khác, hiệu quả điều trị không, gánh nặng bệnh tật không được giải quyết.

Bên cạnh đó, nhóm bệnh nhân ung thư phổi sẽ kháng hóa chất hoặc mắc ung thư mới; nhóm bệnh nhân COPD nếu vẫn hút thuốc sẽ tái phát, các thuốc điều trị cắt cơn không hiệu quả; nhóm phụ nữ mang thai và trong độ tuổi sinh sản nếu hút thuốc lá hoặc thuốc lá thụ động sẽ ảnh hưởng đến chất lượng giống nòi…

Theo Phó Giám đốc Bệnh viện Bạch Mai, hiện Bệnh viện đang triển khai hỗ trợ đào tạo, tư vấn và chỉ đạo tuyến cho nhiều cơ sở y tế trong tư vấn cai nghiện thuốc lá, xây dựng Tổng đài tư vấn….

“Tuy nhiên, quan trọng hơn cả là các cán bộ, nhân viên y tế cần cố gắng bằng những câu hỏi đơn giản, những trao đổi thông thường phát hiện người nghiện thuốc lá rồi tư vấn, tác động, thay đổi hành vi nhằm phòng ngừa và bảo vệ sức khỏe của người bệnh”, PGS.TS Vũ Văn Giám nhấn mạnh.

Nhiều người cai được thuốc lá nhờ sự tư vấn và chỉ định thuốc của y bác sĩ

Nói về vai trò của ngành y tế, TS Jennifer Houston - Phó trưởng đại diện WHO tại Việt Nam khẳng định, tư vấn và chỉ định thuốc hỗ trợ có thể tăng gấp đôi cơ hội cai thuốc lá thành công của người sử dụng. Có bằng chứng cho thấy nhân viên y tế có tiềm năng lớn nhất so với bất kỳ nhóm nào trong xã hội để hỗ trợ người dân bỏ thuốc lá.

“Lời khuyên ngắn gọn từ các chuyên gia y tế có thể làm tăng tỉ lệ cai thuốc thành công lên đến 30%, trong khi lời khuyên chuyên sâu làm tăng cơ hội bỏ thuốc lá lên 84%. Đa số những người hút thuốc nhận thức được sự nguy hiểm của thuốc lá đều muốn bỏ thuốc”, TS.Jennifer Houston nhận định.

Bổ sung thêm, PGS.TS. Phan Thu Phương - Giám đốc Trung tâm Hô hấp (Bệnh viện Bạch Mai) chia sẻ về kết quả các nghiên cứu cho thấy vai trò của nhân viên y tế mang lại tỉ lệ thành công khá cao trong việc tư vấn cai thuốc lá.

Thậm chí, các y bác sĩ nói một vài câu tư vấn ngắn cũng làm tăng tỉ lệ bỏ thuốc thành công thêm 5 -10%. Nếu thời gian tư vấn càng dài, lời khuyên nhiều lần càng làm tăng hiệu quả cai thuốc.

Như vậy, các bác sĩ có thể giúp bệnh nhân bỏ thuốc bằng cách: Khuyên họ bỏ thuốc lá, tư vấn ngắn gọn, kê đơn thuốc cai nghiện, cung cấp thêm dịch vụ giúp cai thuốc như tổng đài tư vấn, theo dõi và hỗ trợ liên tục để giúp tránh tái nghiện... Mọi thành viên của nhóm chăm sóc đều có thể giúp đỡ giúp nâng cao hiệu quả và hỗ trợ phối hợp...

Năm 2024, 7.443 lượt bệnh nhân trong số bệnh nhân có hút thuốc đến khám, điều trị tại Bệnh viện Bạch Mai được tư vấn ngắn về cai nghiện thuốc lá. Trong đó, có 1.816 bệnh nhân được Tư vấn chuyên sâu sau khi tư vấn ngắn.

Trong nghiên cứu với 300 người hút thuốc, ở thời điểm đánh giá, sau khi nhận tư vấn trực tiếp của bác sĩ, có 48,4% đối tượng đã bỏ thuốc, trong đó số người bỏ thuốc từ 12 tháng trở lên là 20,7%, bỏ thuốc từ 6-dưới 12 tháng là 15%, từ 1-dưới 6 tháng là 11% và 1,7% người bỏ thuốc dưới 1 tháng.

Theo PGS.TS Phan Thu Phương trong thời gian tới Bệnh viện tiếp tục phối hợp với các phòng khám Ngoại trú và Khoa điều trị nội trú thực hiện quy trình tư vấn cai nghiện thuốc để các cán bộ y tế luôn nhớ, và dành thời gian tư vấn cho người bệnh, góp phần vào cai nghiện thuốc lá thành công cho người bệnh.

Q.HOA