Tiến tới miễn viện phí toàn dân: Thay đổi tư duy về y tế

Khám bệnh cho người dân tại Bệnh viện Bạch Mai. Ảnh: TTXVN

Ông đánh giá thế nào về chủ trương miễn viện phí toàn dân mà Tổng Bí thư Tô Lâm đã đưa ra trong bối cảnh ngành y tế hiện nay của Việt Nam?

Tôi hoàn toàn ủng hộ chủ trương này. Đây là một chủ trương lớn, mang tính nhân văn vô cùng sâu sắc, nhằm đảm bảo mọi người dân đều có quyền tiếp cận dịch vụ y tế mà không phải lo lắng về chi phí. Thực hiện được điều này sẽ là một bước tiến lớn trong công tác an sinh xã hội của đất nước.

Tổng Bí thư đã chỉ đạo rất rõ ràng về lộ trình, trước hết là ưu tiên cho các nhóm yếu thế như người nghèo, người có công, trẻ em, người cao tuổi… Sau đó, sẽ tiến tới mục tiêu khám sức khỏe định kỳ và miễn viện phí cho toàn dân, có thể là vào giai đoạn 2030 - 2035, trong đó việc khám sức khỏe định kỳ ít nhất mỗi năm một lần có thể thực hiện từ năm 2026.

Để đạt được mục tiêu này, cần sự đồng bộ của các cơ quan chức năng, ngành y tế và đặc biệt là toàn xã hội phải cùng vào cuộc chứ không chỉ riêng ngành y.

Là một người làm bác sĩ gần 30 năm, từng chứng kiến rất nhiều hoàn cảnh bệnh nhân khó khăn, đặc biệt là những bệnh nhân nặng, nguy kịch từ vùng sâu, vùng xa, khi về đến Bạch Mai thì nhiều gia đình đã khánh kiệt. Thậm chí có những hộ vừa thoát nghèo lại tái nghèo sau một đợt chữa bệnh cho người thân. Vì vậy, khi Tổng Bí thư đưa ra chủ trương này, tôi thấy đây không chỉ là một mệnh lệnh hành chính mà là một chiến lược phát triển đất nước, lấy con người làm trung tâm, thể hiện tính nhân văn sâu sắc của chế độ ta.

Chủ trương miễn học phí, rồi đến miễn viện phí, cùng với việc mỗi người dân được khám sức khỏe định kỳ ít nhất một lần/năm, đó là một "tuyên ngôn" về chiến lược chăm sóc sức khỏe nhân dân. Chúng ta chuyển từ bị động chữa bệnh sang chủ động phòng bệnh, phát hiện bệnh sớm. Điều này có ý nghĩa vô cùng to lớn.

Tôi tin rằng, với sự quyết tâm của toàn Đảng, toàn dân, sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị và lộ trình bài bản, chúng ta sẽ thực hiện thành công chủ trương này, mang lại lợi ích thiết thực cho mọi người dân.

PGS.TS Đào Xuân Cơ, Giám đốc Bệnh viện Bạch Mai.

Theo ông, để thực hiện được mục tiêu lớn này, vấn đề nguồn lực tài chính cần được huy động ra sao, thưa ông?

Nguồn lực tài chính là yếu tố then chốt. Theo quan điểm của tôi, chúng ta cần có ba nguồn chính gồm: Bảo hiểm y tế, phải phát triển bảo hiểm y tế toàn dân, toàn diện và đa dạng các hình thức bảo hiểm; ngân sách Nhà nước cần có nguồn lực tài chính để đầu tư, đặc biệt cho vùng sâu, vùng xa, vùng khó khăn và cho y tế chuyên sâu; đặc biệt nguồn lực xã hội hóa là nguồn rất quan trọng, chúng ta cần có chiến lược huy động từ các doanh nghiệp, các nhà hảo tâm, các quỹ xã hội. Ở các nước phát triển, nhiều bệnh viện phi lợi nhuận hoạt động hiệu quả nhờ nguồn vốn từ xã hội hóa, từ các doanh nghiệp đầu tư vào quỹ an sinh. Đảng, Nhà nước, Chính phủ cần có cơ chế để huy động mạnh mẽ nguồn lực này tham gia vào công tác chăm sóc sức khỏe nhân dân.

Nếu chúng ta làm tốt việc huy động từ cả ba nguồn này, cùng với tốc độ phát triển kinh tế hiện tại và quyết tâm của toàn xã hội, tôi tin rằng mục tiêu miễn viện phí vào năm 2030 - 2035 là hoàn toàn khả thi.

Là Bệnh viện đa khoa hạng đặc biệt chuyên sâu hàng đầu cả nước, bệnh viện Bạch Mai đã có những định hướng và lộ trình như thế nào để thực hiện chủ trương này và phát triển xứng tầm, thưa ông?

Bệnh viện Bạch Mai đang thực hiện theo chỉ đạo của Chính phủ, Bộ Y tế, của Đảng để phát triển thành một trung tâm y tế chuyên sâu của cả nước. Chúng tôi xác định 3 nhiệm vụ trọng tâm: Tiếp nhận, cấp cứu và điều trị bệnh nhân nặng, bệnh nhân khó, bệnh nhân hiếm. Là tuyến cuối, chúng tôi không được từ chối bất kỳ trường hợp nào thuộc nhóm này; phải đảm đương những ca bệnh phức tạp nhất.

Bên cạnh đó, Bệnh viện cũng là trung tâm đào tạo nguồn nhân lực y tế chất lượng cao: Đào tạo cả cơ bản và chuyên sâu, đồng thời chuyển giao kỹ thuật cho các cơ sở y tế tuyến dưới. Đây là nhiệm vụ hết sức quan trọng.

Bệnh viện cũng đảm nhiệm vấn đề nghiên cứu y học chuyên sâu, bao gồm cả nghiên cứu ứng dụng, áp dụng tiến bộ của thế giới, đồng thời phải phát minh, tìm ra các phương pháp chẩn đoán, điều trị mới, thuốc mới.

Đây cũng chính là chiến lược của Bệnh viện Bạch Mai trong tương lai, để xứng đáng với vị thế là một bệnh viện đa khoa quốc tế hạng đặc biệt chuyên sâu.

Để y tế đến gần hơn với người dân, cần chú trọng chất lượng y tế từ tuyến cơ sở, theo ông đâu là giải pháp cho vấn đề này khi tiến tới miễn viện phí toàn dân?

Theo tôi, vấn đề đào tạo nguồn nhân lực y tế, đặc biệt cho y tế cơ sở, là hết sức quan trọng và cần có chiến lược thay đổi.

Về chiến lược đào tạo, chúng ta không thể chỉ dựa vào điểm số cao để tuyển sinh vào các trường y rồi kỳ vọng họ sẽ về cơ sở. Thực tế là nhiều em điểm cao sau khi học xong sẽ tìm cách ở lại các đô thị lớn. Cần có cơ chế tuyển dụng người địa phương, đào tạo họ rồi đưa họ trở về phục vụ chính quê hương mình. Chương trình đào tạo cho y tế cơ sở cũng cần điều chỉnh. Bác sĩ ở cơ sở phải là người đa di năng như: Vừa biết đỡ đẻ, vừa biết cấp cứu gãy xương đùi, nhồi máu cơ tim, biết tiêm phòng, chăm sóc răng miệng cơ bản, xử lý các bệnh thông thường... Họ không cần quá chuyên sâu như ở tuyến trung ương nhưng phải giỏi về nhiều mặt để đáp ứng nhu cầu ban đầu của người dân.

Về chính sách đãi ngộ và điều kiện làm việc, phải có chính sách phù hợp để bác sĩ yên tâm công tác tại cơ sở; điều kiện làm việc, trang thiết bị thiết yếu, thuốc men cũng phải được đảm bảo.

Về ứng dụng chuyển đổi số, cần xây dựng hồ sơ sức khỏe điện tử, bệnh án điện tử liên thông từ xã lên huyện, tỉnh, trung ương. Điều này giúp tuyến trên có thể hội chẩn, chỉ đạo tuyến, hướng dẫn điều trị từ xa, giảm tải cho tuyến trên và người dân được hưởng dịch vụ tốt hơn ngay tại địa phương.

Khi y tế cơ sở mạnh, người dân sẽ được chăm sóc sức khỏe ban đầu tốt, phòng bệnh tốt, nhiều bệnh lý được giải quyết ngay tại tuyến dưới, giảm đáng kể chi phí và gánh nặng cho cả người dân và hệ thống y tế.

Xin cảm ơn ông!

Tạ Nguyên-Diệu Hiền