Tiêm vắc xin: Giải pháp tối ưu ngăn ngừa gia tăng ca sởi

Thế nhưng, không ít phụ huynh lại do dự, từ chối đưa con em mình đi tiêm vắc xin phòng bệnh, vô tình đẩy trẻ phải đối mặt với những biến chứng nguy hiểm khi nhiễm bệnh...

Tiêm vắc xin phòng, chống bệnh sởi cho trẻ từ 6 tháng đến dưới 9 tháng tuổi tại Trung tâm Y tế quận Hai Bà Trưng.

Hậu quả đau lòng…

Theo báo cáo của Trung tâm Kiểm soát bệnh tật (CDC) Hà Nội, trung bình 2 tuần gần đây, trên địa bàn thành phố Hà Nội ghi nhận từ 130 đến 180 ca sởi/tuần.

Số ca mắc sởi chủ yếu ở người chưa được tiêm hoặc chưa tiêm đầy đủ vắc xin phòng bệnh, trong đó đã ghi nhận bé gái 4 tuổi ở quận Nam Từ Liêm tử vong. Bé gái này sau hơn 1 tuần phát bệnh được gia đình đưa đến Bệnh viện Nhi trung ương. Khi nhập viện, tình trạng bệnh của trẻ diễn biến rất nặng. Dù đã được điều trị tích cực nhưng tình trạng bệnh không cải thiện, bệnh nhi tử vong chỉ sau 1 ngày vào viện với chẩn đoán sốc không hồi phục, suy đa tạng, viêm phổi ARDS - bão cytokine trên nền bệnh sởi.

Đề cập đến ca bệnh này, Giám đốc CDC Hà Nội Bùi Văn Hào cho biết, bé gái 4 tuổi chưa được tiêm vắc xin sởi. Trước đó, Trạm y tế phường đã mời bé đến tiêm vắc xin sởi theo chiến dịch tiêm bổ sung của thành phố nhưng gia đình do dự, chưa đưa trẻ đi tiêm. Theo điều tra dịch tễ, hai anh chị ruột của bé cũng chưa được tiêm vắc xin phòng bệnh sởi.

“Sự việc đau lòng nói trên là lời cảnh báo để các gia đình chú ý, quan tâm hơn nữa trong việc cho trẻ tiêm vắc xin theo đúng lịch”, ông Bùi Văn Hào cảnh báo.

Sau đại dịch Covid-19, một số bộ phận người dân cho rằng “tiêm vắc xin hay không tiêm đều như nhau” nên không đưa trẻ đi tiêm phòng. Hệ quả từ trào lưu “quay lưng” với vắc xin, theo Tiến sĩ, bác sĩ Lê Kiến Ngãi, Trưởng khoa Dự phòng và Kiểm soát nhiễm khuẩn (Bệnh viện Nhi trung ương), khi không được tiếp nhận vắc xin mà đáng ra cần phải có thì bản thân cá thể đó phải đối mặt với nguy cơ nhiễm bệnh cao. Thậm chí, bệnh có thể diễn biến nặng nề, điều trị khó khăn, ảnh hưởng đến tính mạng, nhất là khi gặp tác nhân gây bệnh nguy hiểm. Hơn nữa, đối với cộng đồng, khi do dự tiêm vắc xin sẽ làm giảm tỷ lệ bao phủ vắc xin trong cộng đồng và làm tăng nguy cơ bùng phát dịch bệnh.

Đồng quan điểm trên, bác sĩ chuyên khoa I Bạch Thị Chính, Giám đốc Y khoa, Hệ thống tiêm chủng VNVC cho rằng, vắc xin sởi được nhiều quốc gia đưa vào chương trình tiêm chủng cho người dân nhiều năm qua. Nhờ có vắc xin đã hỗ trợ kiểm soát dịch bệnh, kích thích hệ miễn dịch tạo ra kháng thể chống lại vi rút, ngăn ngừa mắc bệnh, giảm biến chứng nặng do sởi trên người bệnh. Khi tỷ lệ tiêm chủng cao, vi rút sởi không có cơ hội lây lan, đồng thời bảo vệ nhóm người không thể tiêm vắc xin như: Trẻ sơ sinh, thai phụ, người suy giảm miễn dịch. Ngược lại, khi tỷ lệ tiêm chủng thấp, dịch sởi có nguy cơ bùng phát.

“Qua nghiên cứu cho thấy, tiêm đầy đủ vắc xin sởi có hiệu quả phòng bệnh lên đến 98%. Có thể nói, những tác dụng phụ của vắc xin rất thấp, không đáng kể, trong khi đó lợi ích của việc tiêm vắc xin rất lớn, giảm biến chứng khi trẻ bị sởi. Vì vậy, phụ huynh không nên lo lắng về những phản ứng của vắc xin mà không cho trẻ đi tiêm phòng”, bác sĩ Bạch Thị Chính nhấn mạnh.

Nên tiêm phòng càng sớm càng tốt

Trong bối cảnh toàn quốc đang ghi nhận số ca mắc sởi gia tăng nhanh, nhiều trường hợp trẻ bị biến chứng, trong khi sởi chưa có thuốc điều trị đặc hiệu, Bộ Y tế nhận định, tiêm vắc xin là biện pháp hữu hiệu để phòng bệnh. Bởi theo nguyên tắc, dịch sởi chỉ có thể chặn đứng chuỗi lây nhiễm khi tỷ lệ tiêm chủng vắc xin sởi trong cộng đồng đạt từ 95% trở lên.

Hiện thành phố Hà Nội đang tổ chức tiêm vắc xin phòng bệnh sởi liên tục tất cả các ngày trong tuần, kể cả thứ bảy và chủ nhật, phấn đấu đến hết ngày 31-3 đạt tỷ lệ trên 95% số trẻ trong độ tuổi được tiêm vắc xin phòng sởi theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ và Bộ Y tế.

Theo Phó Giám đốc Sở Y tế Hà Nội Vũ Cao Cương, trong số các ca mắc sởi có tới 87% trẻ chưa tiêm hoặc chưa tiêm đủ 2 mũi vắc xin phòng bệnh. Điều đó cho thấy, một số phụ huynh còn chưa tin tưởng vào vắc xin, do vậy, cần tăng cường hơn nữa truyền thông thay đổi nhận thức của người dân.

Trước thực tế từ đầu năm đến nay, cả nước đã có 6 trẻ tử vong liên quan đến bệnh sởi và gần 43.000 ca nghi sởi tại 63 tỉnh, thành phố, bác sĩ Bạch Thị Chính khuyến cáo, các bậc phụ huynh cần chủ động phòng bệnh cho con bằng cách tiêm vắc xin sởi càng sớm càng tốt, đồng thời rà soát lịch tiêm chủng của cả gia đình để tránh trở thành nguồn lây.

Thậm chí, người lớn chưa tiêm hoặc không nhớ lịch sử tiêm chủng cần tiêm đủ ít nhất 2 mũi vắc xin, phác đồ cách nhau 1 tháng. Ngoài ra, phụ nữ cũng cần tiêm vắc xin sởi trước khi có kế hoạch mang thai 3 tháng, bảo vệ thai kỳ, truyền kháng thể thụ động cho con trong những tháng đầu đời.

Thu Trang