Tiêm kích Gripen hóa 'thần gió' trên đường cao tốc Thái Lan

Ngày 27/2, đường cao tốc 41 của Thái Lan, một dải nhựa đường ngập tràn ánh nắng cắt ngang những đồng bằng xanh tươi gần Surat Thani, tạm thời trút bỏ lớp áo dân sự để trở thành đường băng dã chiến cho máy bay tiêm kích JAS 39 Gripen của Không quân Hoàng gia Thái Lan. Ảnh cắt từ video

Trong một video lan truyền mạnh mẽ trên các nền tảng trực tuyến—đáng chú ý nhất là do người dùng @lfx160219 chia sẻ trên X—chiếc máy bay do Thụy Điển sản xuất lăn bánh đầy quyết tâm trên đoạn đường bốn làn, động cơ Volvo RM12 gầm rú khi nó lao vút lên bầu trời nhiệt đới mờ sương, chỉ để quay lại vài phút sau đó, hạ cánh với tiếng lốp xe rít và một làn bụi mỏng. Ảnh: X

Đây không chỉ là một màn trình diễn phô trương mà là một minh chứng có tính toán về khả năng hiếm có của tiêm kích Gripen khi hoạt động trên các đường băng dã chiến được ghi lại một cách sống động. Ảnh: X

Cảnh quay từ không trung cho thấy chiến đấu cơ cắt qua những dải mây, góc nhìn từ buồng lái với đôi tay vững vàng của phi công trên bảng điều khiển, và hình ảnh ở tầm thấp ghi lại khoảnh khắc các đội kỹ thuật Thái Lan nhanh chóng tiếp cận ngay sau khi máy bay hạ cánh. Ảnh: X

Đối với những người đam mê quân sự Mỹ, những người luôn thích so sánh chiến đấu cơ của Mỹ với các đối thủ toàn cầu, màn trình diễn này tạo ra một sự đối lập rõ rệt với các tiêm kích F-35 và F-22 vốn phụ thuộc vào đường băng, đồng thời làm nổi bật tính linh hoạt của Gripen—một đặc điểm được định hình bởi nhu cầu và trau chuốt qua thiết kế. Ảnh: Military Watch Magazine

Bên cạnh những màn nhào lộn ấn tượng của chiến đấu cơ, cuộc diễn tập còn nhấn mạnh đến những người hùng thầm lặng của bất kỳ lực lượng không quân nào: các đội kỹ thuật mặt đất, những người đảm bảo mọi chuyến bay cất cánh nhờ vào sự chính xác và nỗ lực không ngừng của họ. Ảnh: X

Hành trình của Thái Lan đến thời khắc này bắt đầu từ 20 năm trước, khi không quân Thái Lan đối mặt với thực tế khắc nghiệt: dàn chiến đấu cơ F-5 Tiger và những chiếc F-16 đời đầu đang dần trở nên lỗi thời trong bối cảnh căng thẳng khu vực gia tăng. Năm 2006, Bangkok khởi động chương trình hiện đại hóa, đặt Gripen của Thụy Điển vào cuộc cạnh tranh gay cấn với F-16 Block 50 của Mỹ và Su-30MK của Nga. Ảnh: forsvarsmakten.se

Tiêm kích Saab’s JAS 39C/D đã giành chiến thắng vào năm 2008, ký kết hợp đồng trị giá 600 triệu USD cho 6 máy bay—gồm bốn chiếc JAS 39C một chỗ ngồi và hai chiếc JAS 39D hai chỗ ngồi—với đơn hàng bổ sung thêm 6 chiếc vào năm 2010. Việc bàn giao diễn ra từ năm 2011 đến 2013, đưa toàn bộ 12 chiến đấu cơ vào biên chế tại Không đoàn 7 ở Surat Thani, căn cứ nhìn ra Vịnh Thái Lan. Ảnh: Reuters

Quyết định này không chỉ đơn thuần dựa trên yếu tố kỹ thuật mà còn bị ảnh hưởng bởi địa chính trị. Việc Washington do dự không cung cấp các biến thể F-16 tiên tiến, cùng với mong muốn của Thái Lan trong việc giảm sự phụ thuộc vào Mỹ, đã làm nghiêng cán cân về phía Gripen. Ảnh: Reuters

Khoản tài chính cho thương vụ này được thanh toán thông qua hình thức trả trực tiếp kết hợp với một thỏa thuận trao đổi, được cho là liên quan đến xuất khẩu gạo của Thái Lan—một minh chứng cho chính sách ngoại giao thực dụng của Bangkok. Ảnh: Không quân Thái Lan

Saab cũng đưa ra các ưu đãi hấp dẫn như chuyển giao công nghệ, đào tạo kỹ sư Thái Lan trong việc lắp ráp linh kiện và bảo trì đội bay, giúp nước này đạt được mức độ tự chủ công nghiệp nhất định. Ngày nay, những chiếc Gripen này tuần tra bầu trời Thái Lan, trở thành lá chắn đa năng trước các mối đe dọa an ninh. Ảnh: Flygvapnet

Màn trình diễn trên đường cao tốc vào ngày 27/2 không phải là lần đầu tiên Thái Lan thử nghiệm chiến thuật này—các cuộc tập trận chung với Thụy Điển vào năm 2012 đã thử nghiệm những khái niệm tương tự—nhưng thời điểm của nó vào năm 2025 mang một ý nghĩa đặc biệt. Ảnh: Wikipedia

Khi hy vọng sở hữu F-35 của Mỹ tan vỡ vào năm 2023 do chi phí và yêu cầu hạ tầng quá cao, Thái Lan càng tập trung vào phi đội Gripen, một nền tảng chiến đấu tỏ ra hiệu quả ở những điều kiện mà nhiều máy bay khác thất bại. Ảnh: USAF

Phước Hải (Theo Bulgarian Military)