Cận cảnh tàu sân bay Mỹ cập cảng Hàn Quốc

Theo thông báo của Hải quân Hàn Quốc, ngày 2/3, nhóm tác chiến tàu sân bay Mỹ gồm tàu sân bay USS Carl Vinson, tuần dương hạm USS Princeton và tàu khu trục USS Sterett, đã cập cảng tại căn cứ hải quân Busan, cách thủ đô Seoul của nước này khoảng 320 km về phía Đông Nam.

USS Carl Vinson, tàu sân bay chạy bằng năng lượng hạt nhân của Mỹ đã cập cảng căn cứ hải quân Hàn Quốc.

Trong một tuyên bố, Hải quân Hàn Quốc cho biết, việc tàu sân bay USS Carl Vinson và nhóm tác chiến của tàu này đến Hàn Quốc nhằm thể hiện liên minh quân sự vững chắc giữa Mỹ và Hàn Quốc trước các mối đe dọa dai dẳng từ Triều Tiên, đồng thời tăng cường khả năng tương tác giữa các lực lượng kết hợp của hai đồng minh. Đây là tàu sân bay đầu tiên của Mỹ đến Hàn Quốc kể từ tháng 6/2024, cũng là lần đầu tiên tàu sân bay Mỹ cập cảng Hàn Quốc sau khi Tổng thống Donald Trump nhậm chức hồi tháng 1/2025.

Triều Tiên hiện chưa lên tiếng về sự kiện này, tuy nhiên, việc triển khai tàu sân bay trước đây thường được Bình Nhưỡng coi là hành động khiêu khích và tiềm ẩn nhiều mối đe dọa. Triều Tiên đã đáp trả một số đợt triển khai tàu sân bay, máy bay ném bom tầm xa và tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân của Mỹ trước đây bằng các cuộc thử tên lửa.

Gần đây nhất, USS Carl Vinson đến Hàn Quốc vào tháng 11/2023, chỉ vài giờ trước khi Triều Tiên lần đầu phóng thành công vệ tinh trinh sát quân sự lên quỹ đạo.

Hồi tháng 6/2024, tàu sân bay chạy bằng năng lượng hạt nhân Theodore Roosevelt đã đến Busan để tham gia cuộc tập trận quân sự chung Freedom Edge giữa Hàn Quốc, Mỹ và Nhật Bản.

Kể từ lễ nhậm chức ngày 20/1, Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố sẽ tiếp cận nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong Un một lần nữa để khôi phục ngoại giao. Triều Tiên chưa trực tiếp phản hồi lời đề nghị của ông Trump. Đầu tuần trước, Triều Tiên cho biết đã thử tên lửa hành trình chiến lược để thông báo cho các đối thủ về khả năng phản công của quân đội và sự sẵn sàng của các hoạt động hạt nhân. Nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong Un cho biết, quân đội nước này phải tuyệt đối sẵn sàng sử dụng vũ khí hạt nhân của mình.

Các chuyên gia cho biết, ông Kim sẽ không sớm chấp nhận lời đề nghị của ông Trump, trong bối cảnh Bình Nhưỡng đang có sự hỗ trợ quân sự dành cho Nga.

Hai ông Kim và Trump đã gặp nhau ba lần từ năm 2018-2019 trong nhiệm kỳ đầu tiên của ông Trump để thảo luận về tương lai của chương trình hạt nhân Triều Tiên. Tuy nhiên, các nỗ lực ngoại giao của họ đã đổ vỡ do tranh cãi về lệnh trừng phạt kinh tế mà Mỹ dẫn đầu đối với Triều Tiên.

Hệ thống vũ khí, biên đội

USS Carl Vinson là siêu tàu sân bay thứ ba thuộc lớp Nimitz, được khởi đóng năm 1975 với chi phí 3,8 tỷ USD và được đưa vào biên chế hải quân Mỹ năm 1982. Tàu dài 333 m, rộng 77 m và lượng giãn nước đầy tải 106.000 tấn, là một trong những chiến hạm lớn nhất trong lịch sử hải quân Mỹ.

Tàu sân bay USS Carl Vinson được ví như một "thành phố nổi" trên đại dương với thủy thủ đoàn hơn 6.000 người, gồm khoảng 3.500 thủy thủ thường trực và gần 2.500 quân nhân thuộc biên chế không đoàn tàu sân bay. Tàu cần tới hai lò phản ứng hạt nhân A4W cùng bốn tuabin hơi nước để hoạt động. Vận tốc tàu có thể đạt 56 km/h. Tuy nhiên, điều làm nên sức mạnh của USS Carl Vinson lại nằm ở số lượng máy bay nó có thể mang theo, khi khoang thân trong của tàu có thể chứa tới 90 tiêm kích và trực thăng các loại.

Do tác chiến trên biển nên USS Carl Vinson được trang bị nhiều loại radar phòng không tầm xa hay radar dò mục tiêu tầm gần, qua đó phát hiện những phương tiện của đối phương trên mặt nước hoặc trên không.

Chẳng hạn, radar AN/SPS-48 được trang bị trên tàu có thể phát hiện máy bay đối phương ở khoảng cách 460km, hoặc radar AN/SPQ-9 có thể phát hiện và theo dõi hướng bay của những mục tiêu như tên lửa hành trình diệt hạm hoặc máy bay không người lái (UAV) nhỏ hoạt động tầm thấp ở khoảng cách 37km.

Ngoài ra, USS Carl Vinson còn được lắp đặt hệ thống AN/SLQ-25A Nixie để chống lại mối đe dọa tới từ ngư lôi của đối phương.

Hệ thống vũ khí phòng thủ được lắp đặt trên USS Carl Vinson khá đa dạng, với nhiều loại vũ khí như ba hệ thống Phalanx CIWS bao gồm pháo sáu nòng M61A1 Vulcan cùng radar điều khiển hỏa lực; hai hệ thống Mk 57 Mod3 chứa các tên lửa tầm ngắn Sea Sparrow và hai hệ thống tên lửa phòng không RIM-116.

Các loại máy bay được trang bị trên tàu USS Carl Vinson bao gồm: máy bay tiêm kích F/A-18E/F Super Hornet, máy bay cảnh báo sớm và chỉ huy trên không E-2 Hawkeye, máy bay trực thăng hải quân đa nhiệm SH-60S/MH-60S Seahawk, thậm chí là máy bay tác chiến điện tử EA-18G Growler.

Máy bay tiêm kích F/A-18E/F Super Hornet là dòng máy tiêm kích đa nhiệm xương sống của Hải quân, cũng như của các tàu sân bay Mỹ. Được trang bị hai động cơ phản lực, khả năng hoạt động đa nhiệm, F/A-18E/F xứng đáng là dòng máy bay chiến đấu hải quân hiện đại và uy lực hàng đầu thế giới.

Với hỏa lực cơ bản là pháo hàng không 20mm M61 và các loại bom, tên lửa có điều khiển, F/A-18E/F vừa đảm nhiệm vai trò phòng không hạm đội, bảo vệ nhóm tàu sân bay, cũng như cung cấp hỏa lực không đối đất hỗ trợ lực lượng tác chiến trên bộ của Quân đội Mỹ.

Trong khi đó, được phát triển trên cơ sở máy bay chiến đấu F/A-18E/F, EA-18G Growler có đặc điểm giống tới 90% với máy bay Super Hornet. Điểm khác biệt chính là EA-18G Growler được trang bị khối khí tài đối kháng điện tử phục vụ các nhiệm vụ trinh sát và chế áp điện tử. EA-18G Growler được trang bị hệ thống nhận diện sóng vô tuyến AN/ALQ-218, hệ thống gây nhiễu vô tuyến chiến thuật ALQ-99 tạo là uy lực áp chế đối phó với các mối nguy cơ mặt đất đe dọa máy bay chiến đấu hải quân của Mỹ.

EA-18G Growler được thiết kế thay thế nhiệm vụ của máy bay E-6B Mercury. Với hình dáng và khả năng cơ động tương tự như máy bay chiến đấu Super Hornet, EA-18G có khả năng ngụy trang và sống sót tốt hơn nhiều so với “người tiền nhiệm”.

Máy bay E-2 Hawkeye có thể coi là tai mắt nối dài của tàu sân bay Mỹ. Trong học thuyết tác chiến không quân và hải quân Mỹ, với hệ thống radar mạnh mẽ máy bay này sẽ giúp tăng cường năng lực giám sát, phát hiện và tác chiến của các đơn vị máy bay chiến đấu. Trong nhóm tác chiến tàu sân bay, máy bay E-2 đáp ứng khả năng cảnh báo sớm các mối nguy cơ, chỉ thị mục tiêu, cũng như đóng vai trò là trung tâm chỉ huy trên không điều phối hoạt động các nhóm máy bay tiêm kích trên khoang ở khoảng cách hàng trăm ki-lô-mét.

Con dấu của USS Carl Vinson cho thấy một con đại bàng, đôi cánh dang rộng và móng xòe rộng, mang một cái biểu ngữ trong mỏ của nó. Con đại bàng là biểu tượng của quốc gia và phương châm của tàu, và cũng đại diện cho sức mạnh nằm trong máy bay của tàu. Con đại bàng bay theo hình chữ "V", chữ cái đầu của tên tàu, Nghị sĩ Carl Vinson. Chữ "V" cũng tượng trưng cho thân tàu khi được ngắm. Được ghi trên ngọn cờ mà con đại bàng mang theo là cụm từ Latin "Vis Per Mare" (tạm dịch: "Sức mạnh thông qua biển cả").

Lịch sử tham chiến và những lần hiện diện mang tính răn đe chiến lược

Sau khi được triển khai ở Tây Thái Bình Dương vào năm 2017, nhóm tàu sân bay tác chiến USS Carl Vinson rời San Diego (Mỹ) ngày 5/1/2018 để thực hiện kế hoạch triển khai định kỳ đến Tây Thái Bình Dương; hoạt động ngoài khơi bờ biển Nam California để triển khai hoạt động của Không đoàn trên boong trước khi chuyển sang bờ Tây. Công tác huấn luyện và hoạt động định kỳ được tiến hành ngoài khơi bờ biển Hawaii.

Ngoài các đợt triển khai trong chiến dịch oanh kích sa mạc, chiến dịch tự do Iraq, chiến dịch Southern Watch, chiến dịch duy trì tự do, Carl Vinson đã tham gia vào một số sự kiện đáng chú ý, trong đó có việc thi thể của Osama bin Laden đã bị ném xuống biển trong năm 2011 từ bong tàu Carl Vinson.

Vai trò của USS Carl Vinson trong các học thuyết quân sự của Mỹ

Tàu sân bay có nhiệm vụ bảo vệ các lợi ích của Mỹ trên khắp thế giới cũng như các tàu thương mại và tàu thân thiện với quân đội, bảo vệ các tuyến đường hàng không, đường biển; hỗ trợ nhân đạo, cứu trợ thảm họa và thể hiện sự quyết tâm của Mỹ thông qua sự hiện diện của tàu ở bất kỳ thời điểm, bất kỳ nơi nào.

Hoạt động của tàu sân bay USS Carl Vinson đang thể hiện vai trò ngày càng lớn của siêu tàu sân bay lớp Nimitz trong những hoạch định quốc phòng của Mỹ, đặc biệt tại khu vực châu Á-Thái Bình Dương.

Năm 2017, Hải quân Mỹ đã ghi nhận hàng loạt vụ tai nạn của các tàu chiến trực thuộc Hạm đội 7 chuyên trách vùng biển phía Tây Thái Bình Dương. Những điều này cho thấy việc quản lý, duy trì và cải thiện năng lực hải quân của Mỹ ở khu vực đang đối diện với gánh nặng ngày một lớn.

Tăng cường sự tham gia của Hạm đội 3, “người anh em” phía Đông cùng biên chế Hạm đội Thái Bình Dương, là một trong những giải pháp mà giới lãnh đạo quốc phòng Mỹ tính đến từ năm 2016. Tàu USS Carl Vinson là một ví dụ cụ thể cho chiến lược này của Mỹ.

Châu Anh