Thụy Điển đang giành được ưu thế tại Canada với tiêm kích JAS 39 Gripen

Ông Micael Johansson, giám đốc điều hành của Saab, bày tỏ sự lạc quan về việc hoàn tất một thỏa thuận trị giá hàng tỷ đô la với Colombia, đồng thời xác nhận các cuộc đàm phán đang diễn ra với Canada và Bồ Đào Nha về tiêm kích JAS 39 Gripen.

Đối với Canada, diễn biến này đặt ra câu hỏi về các ưu tiên quốc phòng của nước này trong bối cảnh quan hệ thương mại căng thẳng với Mỹ và những lo ngại chiến lược ngày càng gia tăng ở Bắc Cực.

Canada đã ký hợp đồng trị giá 19 tỷ đô la Mỹ vào năm 2023 để mua 88 máy bay F-35, với nguồn quỹ đã được phân bổ cho 16 máy bay đầu tiên.

Khả năng tích hợp tiêm kích JAS 39 Gripen vào lực lượng không quân của nước này báo hiệu sự thay đổi tiềm tàng trong cách tiếp cận của Ottawa đối với an ninh quốc gia.

Tin tức về các cuộc đàm phán mới với Saab xuất hiện vào thời điểm Canada đang phải đối mặt với những thách thức kinh tế và địa chính trị phức tạp.

Căng thẳng thương mại với Mỹ, đặc biệt là các mối đe dọa về thuế quan, đã thúc đẩy Ottawa đánh giá lại sự phụ thuộc của mình vào các nhà cung cấp quốc phòng Mỹ.

Những căng thẳng này không chỉ đơn thuần là về kinh tế; chúng phản ánh mối quan ngại rộng hơn về sự ổn định của chính sách đối ngoại của Mỹ và những tác động của nó đối với vai trò của Canada trong Bộ Tư lệnh Phòng thủ Hàng không Vũ trụ Bắc Mỹ (NORAD).

Là một đối tác quan trọng trong NORAD, Canada chia sẻ trách nhiệm bảo vệ không phận Bắc Mỹ, một nhiệm vụ ngày càng tập trung vào Bắc Cực, nơi Nga và Trung Quốc đang mở rộng sự hiện diện quân sự của họ.

JAS 39 Gripen, một máy bay chiến đấu nhẹ, tiết kiệm chi phí được thiết kế cho các hoạt động trong môi trường khắc nghiệt, là một sự thay thế hấp dẫn cho F-35, một máy bay phản lực tàng hình được thiết kế cho chiến tranh tập trung vào mạng lưới.

Tuy nhiên, quyết định cân nhắc lời đề nghị của Saab cho thấy Canada đang tìm cách khẳng định quyền tự chủ lớn hơn trong chiến lược phòng thủ của mình mà không gây nguy hiểm cho liên minh với Washington.

Để hiểu được tầm quan trọng của các cuộc đàm phán này, chúng ta nên xem xét chi tiết JAS 39 Gripen.

JAS 39 Gripen, được Saab phát triển vào những năm 1980 và liên tục được nâng cấp kể từ đó, là máy bay chiến đấu đa năng một động cơ được thiết kế cho các nhiệm vụ không đối không và không đối đất.

Các biến thể mới nhất, Gripen E và F, đại diện cho một bước tiến vượt bậc về khả năng.

Gripen E, một mẫu máy bay một chỗ ngồi, và Gripen F, một phiên bản hai chỗ ngồi, được trang bị động cơ General Electric F414, cung cấp lực đẩy 22.000 pound, cho phép đạt tốc độ tối đa Mach 2 và bán kính chiến đấu khoảng 500 dặm với bình nhiên liệu ngoài.

JAS-39 có chiều dài 14,1 m, sải cánh 8,4 m, chiều cao 4,5 m. Khối lượng cất cánh rỗng 6,6 tấn, khối lượng cất cánh tối đa 14 tấn.

Để chiến đấu, JAS-39 có thể mang theo nhiều loại vũ khí khác nhau, từ pháo, tên lửa, rocket và bom.

Khi cận chiến, Saab JAS 39 Gripen sử dụng súng máy 27mm Mauser BK 27.

JAS 39 Gripen có 6 giá treo vũ khí có thể trang bị nhiều loại tên lửa và bom gồm tên lửa không đối không, tên lửa diệt radar, tên lửa không đối đất, bom thông minh, tên lửa diệt hạm và bom thông thường.

Một tính năng chiến đấu độc đáo là JAS-39 sở hữu hệ thống điện tử cho phép chia sẻ thông tin tối đa giữa 4 máy bay trong cùng phi đội để phối hợp tác chiến.

JAS-39 có cả phiên bản một chỗ ngồi và hai chỗ ngồi để phục vụ cho nhu cầu của khách hàng.

Điểm mạnh của JAS-39 là chiếc tiêm kích có độ bền lớn nhất vào thời điểm hiện tại với dự trữ thời gian bay lên tới trên 10.000 giờ, gấp 5 lần Su-27SK (2.000 giờ bay), gấp hơn 3 lần Su-30MK2 (3.000 giờ bay) và vượt trội đáng kể F-16 đời đầu (6.000 giờ bay).

Bên cạnh đó, giá thành khai thác của JAS 39 cũng chỉ là 4.700 USD/giờ bay, thuộc hàng thấp nhất thế giới

JAS-39 phiên bản mới nhất cũng được tích hợp một radar Leonardo ES-05 Raven mới, radar AFAR với chức năng quét điện tử và cơ chế đảo chiều để tăng góc quan sát.

Radar được bổ sung một trạm định vị quang học-hồng ngoại Leonardo Skyward G. Sử dụng hai thiết bị này, máy bay có khả năng phát hiện cả các mục tiêu tàng hình.

JAS-39 được trang bị một hệ thống phòng thủ trên không hiện đại giúp giám sát các mối đe dọa tiềm tàng và đưa ra các giải pháp phản ứng.

Tùy thuộc vào loại mối đe dọa, JAS-39 có thể sử dụng thiết bị gây nhiễu với các cự li khác nhau hoặc các mục tiêu giả.

Ngoài ra, JAS-39 còn được tích hợp hệ thống định vị và ngắm bắn, giúp đơn giản hóa công việc của phi công trong điều kiện chiến đấu.

Điểm khác biệt của JAS 39 Gripen là sự nhấn mạnh vào tính linh hoạt trong hoạt động và chi phí vòng đời thấp.

Bộ tác chiến điện tử của JAS 39 Gripen, bao gồm máy gây nhiễu và mồi nhử, cung cấp khả năng tự bảo vệ mạnh mẽ chống lại các mối đe dọa hiện đại.

Không giống như các máy bay chiến đấu nặng hơn, JAS 39 Gripen có thể hoạt động từ đường băng ngắn và thậm chí cả đường băng tạm thời.

Điều này làm cho nó đặc biệt phù hợp với vùng Bắc Cực rộng lớn của Canada, nơi các sân bay thưa thớt và cơ sở hạ tầng hạn chế.

JAS 39 Gripen đã được thử nghiệm chiến đấu gián tiếp thông qua các nhiệm vụ của NATO, với các phi công Hungary và Séc thực hiện các hoạt động tuần tra trên không ở vùng Baltic kể từ năm 2004.

Mặc dù không có khả năng tàng hình như máy bay chiến đấu thế hệ thứ năm, nhưng tính linh hoạt, chi phí vận hành thấp và khả năng tích hợp với các hệ thống của đồng minh khiến nó trở thành lựa chọn hấp dẫn cho các quốc gia tìm kiếm sự cân bằng giữa khả năng và kinh tế.

Về mặt kinh tế, đề xuất của Saab có sức nặng đáng kể. Công ty đã cam kết lắp ráp JAS 39 Gripens tại Canada, có khả năng hợp tác với các công ty như CAE và IMP Aerospace.

Việt Hùng

Theo Bulgarianmilitary