Thượng tướng Trần Quốc Tỏ: Công an cấp xã không phải một cấp điều tra

Tại dự thảo luật, để đáp ứng yêu cầu thực tiễn khi không tổ chức công an cấp huyện, phù hợp với quy mô của công an cấp xã sau sắp xếp, dự thảo luật bổ sung quy định điều tra viên là trưởng công an cấp xã hoặc phó trưởng công an cấp xã.

Thượng tướng Trần Quốc Tỏ phát biểu thảo luận tại tổ chiều 20-5. Ảnh: Phạm Thắng

Theo đó, trưởng công an cấp xã hoặc phó trưởng công an cấp xã được thủ trưởng cơ quan cảnh sát điều tra công an cấp tỉnh phân công có thẩm quyền tiến hành khởi tố, điều tra vụ án hình sự về tội ít nghiêm trọng, nghiêm trọng xảy ra trên địa bàn cấp xã. Các tội này có mức cao nhất của khung hình phạt đến 7 năm tù.

Tham gia thảo luận, Thượng tướng Trần Quốc Tỏ, Thứ trưởng thường trực Bộ Công an (đoàn Bắc Ninh), cho rằng để điều tra viên thuộc cơ quan điều tra là trưởng và phó trưởng công an cấp xã có thể thực hiện đầy đủ các thẩm quyền, cần sửa đổi các quy định về giữ người trong trường hợp khẩn cấp, bắt bị can, bị cáo để tạm giam.

Việc này để bổ sung các thẩm quyền giữ người trong trường hợp khẩn cấp, tạm giữ, tạm giam và các biện pháp ngăn chặn khác do điều tra viên được bố trí là trưởng, phó công an cấp xã.

Thượng tướng Trần Quốc Tỏ cũng đề nghị ban soạn thảo nghiên cứu làm rõ hơn để khi vận dụng, thực thi quy định, tránh trường hợp suy diễn thêm một cấp điều tra. Với góc độ cơ quan điều tra trong công an nhân dân, Thượng tướng Trần Quốc Tỏ khẳng định công an cấp xã không phải một cấp điều tra.

Theo lãnh đạo Bộ Công an, đây là điều tra viên thuộc cơ quan điều tra được bố trí là trưởng hoặc phó công an cấp xã. Điều tra viên này thuộc Cơ quan Cảnh sát điều tra công an cấp tỉnh, thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn trong tố tụng hình sự dưới chức danh tư pháp là điều tra viên, không phải chức danh hành chính là trưởng, phó công an cấp xã.

Đại biểu Phạm Văn Hòa (đoàn Đồng Tháp) bày tỏ tán thành với đề xuất nêu trên của ban soạn thảo. Theo ông Hòa, trước đây, công an cấp huyện có thủ trưởng và phó thủ trưởng cơ quan điều tra nhưng tới đây không còn cấp này.

Khi thực hiện sắp xếp đơn vị hành chính, nếu không tăng cường cán bộ điều tra cho cấp cơ sở, khi có vụ việc, đại biểu Phạm Văn Hòa cho rằng công an cấp xã chỉ có nhiệm vụ bảo vệ, quản lý hiện trường, không có quyền điều tra, đợi công an tỉnh xuống thì rất mất thời gian. Mặt khác, để trở thành điều tra viên, đại biểu Hòa cho biết có những điều kiện nhất định, do đó có thể yên tâm khi bổ sung nhiệm vụ, quyền hạn cho công an cấp xã.

Trước đó, thẩm tra nội dung này, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng cho biết Ủy ban đồng tình việc bổ sung một số nhiệm vụ, quyền hạn cho điều tra viên là trưởng công an cấp xã hoặc phó trưởng công an cấp xã tương tự nhiệm vụ, quyền hạn của thủ trưởng cơ quan điều tra.

Tuy nhiên, nội dung quy định cụ thể về nhiệm vụ, quyền hạn của điều tra viên là trưởng công an cấp xã hoặc phó trưởng công an cấp xã tại dự thảo luật có nhiều nội dung chưa phù hợp, mâu thuẫn với các nội dung khác của Bộ luật Tố tụng hình sự và mâu thuẫn ngay trong dự thảo luật. Do đó sẽ phát sinh vướng mắc và không khả thi khi triển khai trên thực tế.

Dự thảo đề xuất trưởng công an cấp xã hoặc phó trưởng công an cấp xã có quyền quyết định áp dụng, thay đổi, hủy bỏ biện pháp điều tra tố tụng đặc biệt. Tuy nhiên, các biện pháp điều tra tố tụng đặc biệt được Bộ luật Tố tụng Hình sự quy định gồm: Ghi âm bí mật; ghi hình bí mật; nghe điện thoại bí mật; thu thập bí mật dữ liệu điện tử. Hơn nữa, chỉ thủ trưởng cơ quan điều tra cấp tỉnh trở lên mới có quyền áp dụng và phải được Viện trưởng VKSND cùng cấp phê chuẩn trước khi thi hành.

Vì vậy, Ủy ban Pháp luật và Tư pháp đề nghị không quy định điều tra viên là trưởng công an cấp xã hoặc phó trưởng công an cấp xã có quyền áp dụng các biện pháp điều tra tố tụng đặc biệt.

Cơ quan thẩm tra đề nghị rà soát kỹ lưỡng để việc sửa đổi, bổ sung các nội dung liên quan nhiệm vụ, quyền hạn của điều tra viên thuộc cơ quan cảnh sát điều tra công an cấp tỉnh được bố trí là trưởng (hoặc phó) công an cấp xã bảo đảm sự chặt chẽ, thống nhất và khả thi.

Minh Chiến - Văn Duẩn