Thương nhớ mười hai

Ký ức đưa tôi về tháng mười hai của ngày đông tháng giá, khi ấy tôi còn là con bé nhà quê nhỏ xíu, gầy gò, đen nhẻm, tóc xoăn tít hay mè nheo theo bố. Khi ấy, những chân ruộng nằm phơi mình trong nắng đông, xơ xác gốc rạ đã bắt đầu được ngậm nước chuẩn bị cho vụ gieo trồng mới. Bố vác cày, dẫn trâu ra ruộng, tôi cũng lũn chũn theo sau, vai đeo cái giỏ. Trong cơn gió hanh hao vạt nắng đông cuối chiều, bố mặc chiếc áo bộ đội đã sờn vai cũ kỹ, đôi bàn chân lỗ rỗ, bố cho trâu vào ướng, tra cày và bắt đầu cày ruộng. Tôi bì bõm lội theo sau, mỗi tảng đất được cày lên thi thoảng có vài con đam (cua đồng) ẩn mình dưới bùn, bố bắt đưa cho tôi bỏ vào giỏ. Tôi mê mẩn lội theo rồi lê lết nơi đầu bờ ruộng móc đam mặc kệ gió rét, mặc kệ bố la lên bờ... Khi đám ruộng được cày xong cũng là lúc hai bố con kiếm được bữa canh, nhưng cả người tôi ngập ngụa bùn đất ướt nhẹp, lò mỗi đôi mắt.

Ký ức tôi đọng lại hình ảnh bố bỏ cái áo ngoài đã nhuộm bùn đất ra, cởi cái áo len đã rách mặc vào cho tôi. Mùi của bố, cái mùi mồ hôi ngai ngái mang theo cả hơi sình đất mặn mòi, mùi của tình thương mà bố dành cho tôi, nó da diết để rồi theo tôi suốt một đời không phai.

Tôi còn nhớ, cũng vào khoảng này là mùa moi, ban ngày trời càng nồm, nắng càng hanh hao, ban đêm gió bấc thổi hiu hắt buốt giá, sương muối rơi càng nhiều thì biển càng nhiều cá tôm. Sau khi cày xong để đất ải vài hôm bố mới bừa, lúc này bố sẽ xuống các xã vùng biển mua moi về làm mắm. Bố đi từ sáng sớm nhưng trăng lên mới về tới nhà. Trong thúng moi bố mua về có thêm vài con cá thèn, cá mối, cá hố... Mẹ làm sạch cho vào niêu đất, bỏ vốc muối hạt to rồi kho khô. Nồi cá hố có thêm vài vỏ quýt vậy mà thơm khắp xóm. Mùi rơm bếp quyện mùi cá thơm lừng, ngửi thôi đã thấy cồn cào bụng. Con cá bám đầy muối trắng, một con cá ấy “đánh” được mấy bát cơm...

Rồi bố ngả mấy cái nong, đổ gánh moi đã rửa, nhặt sạch sạn, cát và cho vào vại rắc muối làm mắm. Mẹ rang ngô chín rồi xay nhỏ làm thính... Mấy vại mắm đó sẽ làm thức ăn cho cả nhà tới tận mùa moi sang năm. Khi mắm đã nhuyễn, ra vườn hái vài quả chuối xanh, vài quả cà, quả khế là đã có một bữa ăn ngon lành những khi giáp hạt. Rồi phi hành mỡ chưng mắm lên, nồi cơm hết nhẵn... Con nhớ lắm bố ạ! Dù bây giờ thịt cá dư thừa nhưng con vẫn nhớ hương vị ngày ấy, dù mặn chát nhưng vẫn ngọt ngào vì ngày ấy con còn có bố.

Ngày ấy, nhà mình nghèo lắm bố nhỉ! Trong nhà chẳng có gì giá trị ngoài cái xe nam khung cao, ngày mùa thì tháo xích làm xe thồ, hết mùa lại làm phương tiện đi lại. Năm ấy tôi học lớp 5, anh trai vì đi theo đám bạn xấu mà vi phạm pháp luật, bị công an bắt nhốt mấy ngày trên huyện. Ngày bố đón anh về trời trở gió, mưa phùn gió bấc dầm dề, bố liêu xiêu trên triền đê ngược gió, lạnh thấu xương nhưng con biết bố đâu phải lạnh vì giá rét mà lạnh vì đau lòng, bất lực. Cái manh áo len rách hôm trước bố mặc cho con, nay lại cởi ra cho anh. Dáng bố liêu xiêu, khuôn mặt khắc khổ, ánh mắt buồn không gì có thể diễn tả nổi. Tôi đau đáu, khắc khoải khôn nguôi cái khoảnh khắc ấy. Cái khoảnh khắc khiến tôi suốt một đời chưa từng quên ngay cả trong mơ. Rồi tôi thầm hứa sẽ không bao giờ làm bố buồn phiền, đau thêm lần nào nữa... Nhưng tôi chưa kịp lớn, chưa kịp báo hiếu, bố đã bỏ tôi trong chiều đông tái tê để về miền cực lạc. Giấc mơ của tôi tan theo mùa gió chướng.

Nay gió đông về, trong cái lạnh tê tái, tôi lại nhớ bố, nhớ ký ức xưa... khóe mắt cay cay.

Lê Thanh