Thuế quan dầu của ông Trump là cơ hội cho châu Âu và châu Á

Vào thứ Bảy tuần trước, Tổng thống Trump đã ra lệnh áp mức thuế 25% đối với các mặt hàng nhập khẩu từ Canada và Mexico. Ảnh AP

Vào thứ Bảy tuần trước, Tổng thống Trump đã ra lệnh áp mức thuế 25% đối với các mặt hàng nhập khẩu từ Canada và Mexico, 10% đối với hàng hóa từ Trung Quốc, có hiệu lực từ thứ Ba tuần này, nhằm giải quyết tình trạng khẩn cấp liên quan đến fentanyl và vấn đề nhập cư bất hợp pháp vào Mỹ, theo thông báo của các quan chức Nhà Trắng. Các sản phẩm năng lượng từ Canada chỉ bị đánh thuế 10%, nhưng các mặt hàng năng lượng nhập khẩu từ Mexico sẽ bị áp mức thuế 25%.

Mức thuế đối với hai nguồn nhập khẩu dầu thô lớn nhất của Mỹ sẽ làm tăng chi phí cho các loại dầu thô nặng mà các nhà máy lọc dầu Mỹ cần để khai thác tối đa, theo các nguồn tin trong ngành, điều này sẽ cắt giảm khả năng sinh lời và có thể buộc phải cắt giảm sản lượng.

Điều này mang lại cơ hội cho các nhà máy lọc dầu ở các thị trường khác để bù đắp sự chênh lệch. Mỹ hiện là quốc gia xuất khẩu diesel và nhập khẩu xăng.

"Việc giảm xuất khẩu diesel của Mỹ sẽ hỗ trợ biên lợi nhuận của các nhà máy lọc dầu ở châu Âu, trong khi cơ hội xuất khẩu có thể vẫn tồn tại trong thị trường xăng đang chịu nhiều áp lực", ông David Wech, nhà kinh tế trưởng của công ty tư vấn Vortexa, cho biết.

"Vì vậy, nhìn chung đây là một tín hiệu tích cực đối với các nhà máy lọc dầu châu Âu, nhưng có lẽ là điều ngược lại đối với người tiêu dùng châu Âu", ông cho biết thêm.

"Biên lợi nhuận của các nhà máy lọc dầu châu Âu có thể cải thiện vì Đông Bắc Mỹ sẽ phải nhập khẩu nhiều xăng hơn", Giám đốc điều hành tại một công ty môi giới cho biết. “Tôi nghĩ các nhà máy lọc dầu ở châu Âu và châu Á là những người chiến thắng”.

Các mức thuế cũng có thể buộc các nhà cung cấp dầu thô bị ảnh hưởng phải giảm giá để thu hút người mua, ông Matias Togni, nhà sáng lập công ty phân tích Next Barrel, cho biết. Các nhà máy lọc dầu châu Á có vị thế tốt để tiếp nhận dầu thô từ Mexico và Canada với mức giá giảm, điều này có thể giúp họ cải thiện biên lợi nhuận, ông nói.

Các nhà máy lọc dầu châu Á có thể giành lợi thế cạnh tranh vì họ có thiết bị để xử lý dầu thô nặng và hiện đang trong quá trình nâng cao công suất hoạt động, ông Randy Hurburun, Giám đốc bộ phận lọc dầu của Energy Aspects, cho biết.

Việc mở rộng đường ống Trans Mountain (TMX) ở Canada, được triển khai vào tháng 5 năm ngoái, có nghĩa là đường ống này hiện có thể vận chuyển thêm 590.000 thùng dầu mỗi ngày đến bờ biển phía Tây Canada.

Các nguồn tin giao dịch cho biết, việc gia tăng vận chuyển dầu thô qua TMX tới Trung Quốc có thể thay thế cho các nguồn nhập khẩu từ Venezuela và Saudi Arabia.

Các nhà máy lọc dầu ở khu vực châu Á - Thái Bình Dương cũng có thể tận dụng các cơ hội chênh lệch giá nhiên liệu để xuất khẩu sang Bờ Tây Mỹ, nơi có thể bị ảnh hưởng bởi chi phí nguyên liệu đầu vào cao hơn do phải tìm nguồn dầu thô từ các khu vực xa hơn, ông Wech của Vortexa cho biết thêm.

Tuy nhiên, cũng có dự đoán rằng các nhà máy lọc dầu ở Trung Tây Mỹ sẽ tiếp tục mua dầu thô từ Canada, ngay cả khi bị áp thuế, và có thể sẽ chuyển chi phí này sang khách hàng của họ tại các trạm xăng.

"Người dân ở Trung Tây có thể sẽ phải chi thêm 20 đến 25 cent mỗi gallon", ông Stewart Glickman, nhà phân tích nghiên cứu cổ phiếu tại CFRA Research, cho biết.

Vấn đề nguồn cung nguyên liệu dầu thô của Mỹ

Dữ liệu từ Cục Thông tin Năng lượng Mỹ (EIA) cho thấy, dầu thô từ Canada và Mexico chiếm khoảng 28% nhu cầu dầu thô của các nhà máy lọc dầu Mỹ trong năm 2023, với các nhà máy lọc dầu ở khu vực Trung Tây đặc biệt phụ thuộc vào dầu thô từ Canada.

Khả năng của các nhà máy lọc dầu Mỹ trong việc sử dụng nguồn dầu WTI dồi dào thay thế cho dầu thô Canada và Mexico sẽ bị hạn chế do sự khác biệt về chất lượng, các nhà phân tích cho biết.

"Sử dụng nhiều dầu WTI trong các nhà máy lọc dầu trong nước có thể bị giới hạn về phạm vi, vì họ thực sự cần các loại nhiên liệu cặn", ông Neil Crosby, nhà phân tích của Sparta Commodities, cho biết.

Mặc dù một số nhà máy lọc dầu ở Mỹ đã hoàn thành việc nâng cấp để xử lý nhiều dầu thô nhẹ hơn, điều này sẽ dẫn đến việc giảm công suất của các đơn vị phụ trợ, ảnh hưởng đến cả hiệu quả kinh tế và hiệu suất, ông Randy Hurburun, Giám đốc bộ phận lọc dầu của Energy Aspects, cho biết.

John England, người đứng đầu lĩnh vực dầu, khí đốt và hóa chất toàn cầu của Deloitte cho biết: “Khi bạn tạo lực cản trong hệ thống, đặc biệt xung quanh việc tối ưu hóa dầu thô cho một nhà máy lọc dầu, kết quả bạn có thể phải chịu chi phí cao hơn”.

Theo EIA, nhập khẩu dầu thô từ Canada của Mỹ đã đạt mức cao kỷ lục trong tuần kết thúc vào ngày 3 tháng 1, có thể là dấu hiệu cho thấy các nhà máy lọc dầu đang tích trữ dầu thô do thuế quan sắp có hiệu lực. Tuy nhiên, nhập khẩu đã giảm nhẹ từ đó, với mức 3,72 triệu thùng/ngày trong tuần kết thúc vào ngày 24 tháng 1, nhưng vẫn ở mức cao so với cùng kỳ năm trước, theo EIA.

Trong khi đó, các nhà máy lọc dầu Mỹ đã chứng kiến lợi nhuận giảm so với mức kỷ lục của năm 2022. Tập đoàn dầu khí Chevron đã báo cáo lợi nhuận quý IV thấp hơn dự báo của Phố Wall, sau khi biên lợi nhuận yếu kéo doanh thu từ mảng lọc dầu của họ rơi vào tình trạng thua lỗ lần đầu tiên kể từ năm 2020.

Các mức thuế và sau đó là giá cả tăng cao có thể càng làm ảnh hưởng đến khả năng sinh lời ổn định của các nhà máy lọc dầu Mỹ.

"Việc áp thuế đối với Mexico và Canada là một vấn đề phức tạp đối với tính cạnh tranh của hệ thống Mỹ", ông Crosby của Sparta cho biết thêm.

Anh Thư

AFP