Thực hiện tiêu chí thu nhập trong xây dựng nông thôn mới còn nhiều khó khăn

Sau hơn 10 năm thực hiện Chương trình Mục tiêu quốc gia xây dựng NTM, đến nay tỉnh có 17/139 xã được công nhận đạt chuẩn NTM giai đoạn 2016 - 2020; trên địa bàn tỉnh chưa có xã đạt chuẩn NTM nâng cao, NTM kiểu mẫu, chưa có đơn vị cấp huyện đạt chuẩn xây dựng NTM; bình quân tiêu chí NTM của tỉnh đạt chuẩn 10,56 tiêu chí/xã, còn 117 xã đạt dưới 15 tiêu chí. Theo kế hoạch đến hết năm 2025, toàn tỉnh sẽ có 50 xã trở lên đạt chuẩn NTM; trong đó có 10 xã đạt chuẩn NTM nâng cao, 5 xã đạt chuẩn NTM kiểu mẫu, không còn xã NTM đạt dưới 15 tiêu chí. Tuy nhiên, để đạt mục tiêu này rất khó thực hiện và một trong những tiêu chí khó thực hiện nhất là tiêu chí thu nhập. Theo Bộ tiêu chí xã NTM của tỉnh giai đoạn 2021 - 2025, tiêu chí thu nhập được chia thành các chỉ tiêu, như: Thu nhập bình quân đầu người năm 2021 đạt 36 triệu đồng/người; năm 2022 đạt 39 triệu đồng/người; năm 2023 đạt 42 triệu đồng/người; năm 2024 đạt 45 triệu đồng/người; năm 2025 đạt 48 triệu đồng/người. Nếu xét xã đạt tiêu chí NTM thì phải đạt được mức thu nhập theo quy định của từng năm.

Theo báo cáo của Văn phòng Điều phối Chương trình Mục tiêu quốc gia xây dựng NTM tỉnh, đến nay toàn tỉnh chỉ có 11/139 xã đạt tiêu chí về thu nhập. Trong các xã phấn đấu đạt chuẩn NTM giai đoạn 2021 - 2025 của tỉnh, chỉ có xã Phúc Sen (Quảng Hòa) đạt tiêu chí thu nhập, tất cả các xã còn lại chưa đạt. Nguyên nhân tiêu chí thu nhập đạt thấp do các xã phấn đấu xây dựng NTM của tỉnh giai đoạn 2021 - 2025 chủ yếu là các xã khu vực III đặc biệt khó khăn, xuất phát điểm còn thấp khi xây dựng NTM; thu nhập chính của người dân chủ yếu từ sản xuất nông nghiệp, trong khi quy mô sản xuất, chăn nuôi nhỏ lẻ, manh mún. Sản xuất nông nghiệp chủ yếu phụ thuộc vào điều kiện tự nhiên và chịu nhiều ảnh hưởng thiên tai, dịch bệnh... Theo Quyết định số 211/QĐ-TTg ngày 1/3/2024 của Thủ tướng Chính phủ về sửa đổi một số tiêu chí, chỉ tiêu của bộ tiêu chí quốc gia về xã NTM thì tiêu chí thu nhập và nghèo đa chiều không được điều chỉnh nên vẫn còn rất cao.

Nông dân Thị trấn Nguyên Bình (Nguyên Bình) phát triển nuôi trâu, góp phần tăng thu nhập.

Hiện nay, hầu hết các xã đăng ký phấn đấu đạt chuẩn NTM trong năm 2024 đang gặp nhiều khó khăn trong thực hiện tiêu chí thu nhập. Dù các địa phương đã nỗ lực huy động, lồng ghép các nguồn vốn từ các chương trình, song với quy định thu nhập bình quân đầu người năm 2024 đạt 45 triệu đồng/người là rất khó đối với người dân, nhất là trong đồng bào dân tộc thiểu số.

Không chỉ các xã phấn đấu đạt chuẩn NTM gặp khó khăn, tiêu chí thu nhập còn là nguy cơ đe dọa rớt chuẩn NTM đối với một số xã đã đạt chuẩn NTM giai đoạn 2016 - 2020 như: xã Huy Giáp (Bảo Lạc), Thị Hoa (Hạ Lang), Sóc Hà, Ngọc Đào, Lương Can (Hà Quảng)…

Chi cục trưởng Chi cục Phát triển nông thôn, Phó Chánh Văn phòng Điều phối Chương trình Mục tiêu quốc gia xây dựng NTM tỉnh Nông Chí Kiên cho biết: Để nâng cao tiêu chí thu nhập cho người dân, tỉnh triển khai chương trình sản xuất nông nghiệp, chính sách hỗ trợ phát triển sản xuất, các đề án, dự án thực hiện Chương trình xây dựng NTM gắn với tái cơ cấu ngành nông nghiệp. Các địa phương tập trung xây dựng các mô hình phát triển kinh tế và tổ chức sản xuất phù hợp. Trong đó, trọng tâm đẩy mạnh thực hiện chương trình “Mỗi xã một sản phẩm”, áp dụng tiến bộ kỹ thuật mới trong chăn nuôi, trồng trọt, thực hiện thâm canh cây trồng có hiệu quả. Khai thác hiệu quả lợi thế đất đai, khí hậu của địa phương và gắn với thị trường. Triển khai hiệu quả các chương trình hỗ trợ phát triển sản xuất, đẩy mạnh phát triển kinh tế tập thể, liên kết trong sản xuất, tiêu thụ sản phẩm; duy trì và nâng cao chất lượng lao động, tạo việc làm thường xuyên cho lao động nông thôn...

Ngọc Dung