Thủ tướng: Lấy kết quả giải ngân đầu tư công làm tiêu chí đánh giá cán bộ

Ngay từ đầu tháng 12/2024, Thủ tướng Chính phủ đã giao kế hoạch đầu tư vốn ngân sách nhà nước cho năm 2025 với tổng số vốn gần 829.400 tỷ đồng.

Con số này đạt 100% kế hoạch Quốc hội phân bổ, thể hiện quyết tâm cao của Chính phủ trong việc thúc đẩy giải ngân đầu tư công ngay từ đầu năm.

Tuy nhiên, tính đến hết tháng 4/2025, tiến độ giải ngân trên toàn quốc mới đạt 15,56% kế hoạch – thấp hơn tỷ lệ cùng kỳ năm trước (16,64%), dù về giá trị tuyệt đối cao hơn 18.000 tỷ đồng. Điều này cho thấy nỗ lực tăng tốc nhưng vẫn còn những điểm nghẽn cần tháo gỡ.

Hiện chỉ có 10/47 bộ, cơ quan trung ương và 36/63 địa phương giải ngân trên mức trung bình. Một số đơn vị có vốn lớn và tiến độ tốt như Bộ Công an (27,3%), Thanh Hóa (39,2%), Hà Nam (38,4%), Lâm Đồng (30,1%).

Ngược lại, vẫn còn 17 bộ ngành và 21 địa phương chưa phân bổ hết vốn được giao – gần 8.000 tỷ đồng – Thủ tướng yêu cầu phải hoàn tất trong tháng 5.

Các chương trình mục tiêu quốc gia đạt mức giải ngân khả quan hơn, khoảng 21,4%, vượt so với cùng kỳ năm trước.

Nhiều dự án trọng điểm quốc gia như cao tốc Bắc – Nam, sân bay Long Thành, các hầm lớn, bến cảng... được thi công với cường độ cao, huy động tối đa nhân lực, thiết bị và công nghệ hiện đại.

Đặc biệt, trong bối cảnh kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước, cả nước đồng loạt khánh thành và khởi công 80 công trình trọng điểm, trong đó có nhà ga T3 Tân Sơn Nhất và tuyến chính của 5 dự án thành phần cao tốc Bắc – Nam.

Thủ tướng Phạm Minh Chính tại hội nghị Thúc đẩy động lực tăng trưởng đầu tư công năm 2025. Ảnh: Nhật Bắc

Tại hội nghị Thúc đẩy động lực tăng trưởng đầu tư công năm 2025 hôm nay, Thủ tướng Phạm Minh Chính đánh giá cao nỗ lực của các bộ, ngành, địa phương, đặc biệt biểu dương những người trực tiếp thi công trên công trường, và cảm ơn người dân đã nhường đất, nhường nhà cho các dự án.

Tuy vậy, ông cũng chỉ ra loạt tồn tại: tiến độ còn chậm, một số địa phương thiếu quyết liệt, tâm lý né tránh, đùn đẩy trách nhiệm vẫn hiện hữu.

Nhiều dự án lớn, nhất là tại các địa phương làm chủ quản, vẫn ì ạch triển khai, như cao tốc Tuyên Quang - Phú Thọ kết nối với đường cao tốc Nội Bài - Lào Cai; Hòa Bình - Mộc Châu - Sơn La; Gia Nghĩa - Chơn Thành; vành đai 4 TPHCM; Tân Phú - Bảo Lộc, Bảo Lộc - Liên Khương…

Nguyên nhân được xác định là kỷ luật chưa nghiêm, công tác chuẩn bị đầu tư sơ sài; những nơi nào mà Bí thư cấp ủy chưa sâu sát, cả hệ thống chính trị chưa vào cuộc thì giải phóng mặt bằng chậm; phối hợp giữa các cơ quan và địa phương thiếu chặt chẽ; tồn tại tình trạng né tránh, sợ sai, sợ trách nhiệm.

Thủ tướng nhấn mạnh phải siết lại kỷ cương, nâng cao trách nhiệm người đứng đầu, phát huy vai trò các tổ công tác, tháo gỡ vướng mắc ngay từ cơ sở.

Ông yêu cầu các bộ ngành, địa phương huy động cả hệ thống chính trị vào cuộc, đặc biệt trong công tác giải phóng mặt bằng.

Thực hiện theo nguyên tắc: "lãnh đạo, chỉ đạo từ trên xuống nhưng tổ chức thực hiện, tháo gỡ vướng mắc phải từ dưới lên" và theo tinh thần "6 rõ: rõ người, rõ việc, rõ trách nhiệm, rõ thẩm quyền, rõ thời gian, rõ kết quả".

Những dự án phức tạp, vướng mắc kéo dài phải do Bí thư cấp ủy trực tiếp chỉ đạo. Công tác chuẩn bị đầu tư công trung hạn cho nhiệm kỳ tới phải tinh gọn, dưới 3.000 dự án, tránh dàn trải.

Bên cạnh đó, Thủ tướng giao các bộ ngành liên quan khẩn trương về tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật và đơn giá, hoàn thành trước 15/6.

Bộ Nông nghiệp và môi trường, Bộ Xây dựng hướng dẫn, UBND các tỉnh, thành phố tập trung tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, bảo đảm nguồn cung vật liệu xây dựng thông thường.

Bộ Tài chính khẩn trương đề xuất sửa đổi các quy định pháp luật liên quan đến ODA, đấu thầu, phân cấp quản lý đầu tư công. Việc xử lý, khen thưởng hay kỷ luật các đơn vị, cá nhân cũng cần thực hiện công khai, minh bạch.

Bộ Tài chính đề xuất sửa đổi Luật Đấu thầu để trình Quốc hội, đồng thời các cơ quan, địa phương phải tăng cường trách nhiệm để lựa chọn các nhà thầu có uy tín, năng lực, các phó thủ tướng Chính phủ hỗ trợ các bộ, ngành, địa phương trong việc này.

Cùng với đó, đẩy mạnh phân cấp, phân quyền cho các địa phương triển khai các dự án hạ tầng giao thông trên địa bàn, thực hiên nghiêm các chỉ đạo của lãnh đạo cấp trên, nếu cần gì, vướng gì thì báo cáo Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ.

Chính phủ đặt mục tiêu đến cuối năm 2025 sẽ hoàn thành 3.000 km đường cao tốc, 1.000 km đường ven biển, khánh thành sân bay Long Thành giai đoạn 1, khởi công tuyến đường sắt Hà Nội – Lào Cai – Hải Phòng. Đây là các dự án trọng điểm, có tính chất nền tảng cho phát triển kinh tế – xã hội dài hạn.

Thủ tướng yêu cầu các bộ, ngành, địa phương coi kết quả giải ngân vốn đầu tư công là tiêu chí đánh giá mức độ hoàn thành nhiệm vụ, đánh giá cán bộ; đồng thời yêu cầu Bộ Nội vụ và Bộ Tài chính rà soát, xử lý các trường hợp không hoàn thành chỉ tiêu, trước mắt là nhiệm vụ giải ngân năm 2024 và các nhiệm vụ mà Chính phủ, Thủ tướng đã giao.

Trong bối cảnh kinh tế còn nhiều thách thức, đầu tư công tiếp tục là đầu kéo quan trọng thúc đẩy tăng trưởng, giải quyết việc làm, tạo dư địa phát triển và khơi thông các nguồn lực xã hội.

Nhật Hạ