Thủ tướng không làm thay những việc thuộc thẩm quyền của Bộ trưởng

Luật Tổ chức Chính phủ sửa đổi đã được Quốc hội thông qua sáng 18-2 với nhiều nội dung đổi mới mạnh mẽ.

Một trong những nội dung đáng chú ý là luật đã bổ sung thêm nhiều thẩm quyền của Thủ tướng.

Cụ thể, điểm e khoản 4 Điều 13 quy định trường hợp thật cần thiết vì lợi ích quốc gia, phòng, chống thiên tai, dịch bệnh, bảo đảm tính mạng, tài sản của Nhân dân, Thủ tướng quyết định áp dụng các biện pháp cấp bách khác quy định của pháp luật hiện hành, báo cáo cơ quan có thẩm quyền của Đảng, Quốc hội trong thời gian gần nhất.

Các đại biểu biểu quyết thông qua Luật Tổ chức Chính phủ sửa đổi vào sáng 18-2.

Về nguyên tắc phân định thẩm quyền (Điều 6), có ý kiến đề nghị cân nhắc quy định bảo đảm nguyên tắc Thủ tướng Chính phủ không quyết định các vấn đề cụ thể thuộc thẩm quyền của Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang Bộ với tư cách là thành viên Chính phủ đối với ngành, lĩnh vực được phân công quản lý vì chưa bảo đảm tường minh, chưa phù hợp với quy định tại điểm c khoản 4 Điều 13 về việc Thủ tướng Chính phủ “quyết định các vấn đề khi còn ý kiến khác nhau giữa các Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang Bộ”.

Ý kiến khác đề nghị nghiên cứu bổ sung vào Điều 6 nội dung "trong trường hợp cần thiết, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo, điều hành việc giải quyết những vấn đề thuộc thẩm quyền của cấp dưới để bảo đảm tính kịp thời, linh hoạt, hiệu quả trong tổ chức thi hành pháp luật, đáp ứng yêu cầu thực tiễn".

Về nội dung này, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng cho hay Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã tiếp thu và chỉnh lý lại khoản 5 Điều 6. Theo đó, bao quát việc phân định thẩm quyền của Thủ tướng Chính phủ và các Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang Bộ theo phân công của Chính phủ và đáp ứng yêu cầu thực tiễn quản lý.

Nội dung cụ thể, Thủ tướng Chính phủ là người đứng đầu Chính phủ; lãnh đạo công tác của Chính phủ và chịu trách nhiệm trước Quốc hội về hoạt động của Chính phủ và những nhiệm vụ được giao, không quyết định các vấn đề thuộc thẩm quyền và trách nhiệm của Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang Bộ đối với ngành, lĩnh vực theo phân công của Chính phủ; trường hợp cần thiết, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo, điều hành việc giải quyết những vấn đề thuộc nhiệm vụ, quyền hạn của Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang Bộ, chính quyền địa phương.

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng. Ảnh: QH

Về đề nghị bổ sung cơ chế giám sát của Thủ tướng đối với Bộ trưởng, trường hợp Bộ trưởng không hoàn thành nhiệm vụ, Thủ tướng có quyền kiến nghị Quốc hội bỏ phiếu tín nhiệm hoặc có biện pháp chấn chỉnh hoạt động của Bộ đó.

Theo Ủy ban Thường vụ Quốc hội, ngoài cơ chế giám sát thông qua bỏ phiếu tín nhiệm của Quốc hội, cơ quan này nhận thấy dự thảo Luật đã có quy định về trách nhiệm của Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang Bộ “Chịu trách nhiệm cá nhân trước Thủ tướng Chính phủ, Chính phủ và Quốc hội về ngành, lĩnh vực được phân công quản lý”.

Ngoài ra, Luật cũng quy định Thủ tướng có thẩm quyền trình Quốc hội phê chuẩn đề nghị bổ nhiệm, miễn nhiệm, cách chức Phó Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng và Thủ trưởng cơ quan ngang Bộ. Trong thời gian Quốc hội không họp, trình Chủ tịch nước quyết định tạm đình chỉ công tác của Phó Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng và Thủ trưởng cơ quan ngang Bộ (khoản 1 Điều 13).

“Các quy định này là nhằm bảo đảm kiểm soát quyền lực đối với các chức danh nêu trên” – theo Ủy ban Thường vụ Quốc hội.

NHÓM PHÓNG VIÊN