Thủ tướng: 'Hội nhập không chỉ có thảm đỏ và hoa hồng...'
Thủ tướng đánh giá quá trình hội nhập không chỉ có thảm đỏ và hoa hồng mà có rất nhiều khó khăn, chông gai, phải nỗ lực bắt kịp, tiến cùng và vượt lên thì mới có thể hội nhập sâu rộng, thực chất, hiệu quả...
Chiều 8-4, tại trụ sở Chính phủ, Bộ Công Thương phối hợp Văn phòng Chính phủ tổ chức Lễ công bố Bộ chỉ số đánh giá kết quả thực hiện các Hiệp định thương mại tự do của các địa phương - FTA Index năm 2024.
FTA Index - Cơ sở dữ liệu minh bạch, thúc đẩy cải cách và hội nhập thực chất
Phát biểu khai mạc, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên cho biết cạnh tranh chiến lược và chiến tranh thương mại giữa các nước lớn đang ngày càng gay gắt.
Đặc biệt, xu hướng bảo hộ mậu dịch gia tăng và sau khi Mỹ áp thuế đối ứng 10–49% với hàng nhập khẩu đã gây bất ổn trật tự thương mại toàn cầu. Trong bối cảnh đó, các FTA được ví như “xa lộ lớn” và “cánh cửa mở” giúp thúc đẩy thương mại, kết nối kinh tế Việt Nam với thế giới.
Theo báo cáo của Bộ Công Thương, đến đầu năm 2025, thế giới có khoảng 328 FTA có hiệu lực, tăng mạnh so với 98 FTA vào năm 2000. Đến nay, Việt Nam đã ký kết và thực thi 17 FTA với nhiều đối tác lớn trên thế giới, trong đó có các FTA thế hệ mới như CPTPP, EVFTA, UKVFTA.
Theo Bộ trưởng, việc thực thi hiệu quả các FTA thời gian qua đã giúp mở rộng thị trường, đa dạng chuỗi cung ứng, tăng xuất khẩu và đưa hàng Việt vào chuỗi giá trị toàn cầu. Năm 2024, Việt Nam xuất siêu năm thứ 9 liên tiếp với mức kỷ lục gần 25 tỉ USD, góp phần ổn định kinh tế vĩ mô.

Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên phát biểu tại sự kiện. Ảnh: BCT
Tuy nhiên, Bộ trưởng đánh giá việc tận dụng FTA còn hạn chế, chưa đồng đều giữa các địa phương và doanh nghiệp, nhất là doanh nghiệp nhỏ; thông tin chưa đầy đủ, năng lực đáp ứng cam kết còn yếu, sự phối hợp triển khai chưa thật sự hiệu quả.
“Trong bối cảnh thương mại toàn cầu đang trải qua nhiều biến động phức tạp, khó dự báo, Bộ chỉ số FTA Index là minh chứng rõ nét, thể hiện cam kết của Việt Nam về tự do hóa thương mại, cạnh tranh công bằng và hướng tới phát triển bền vững” - Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên nhấn mạnh.
Phát biểu chỉ đạo, Thủ tướng Phạm Minh Chính đánh giá Bộ chỉ số FTA Index là công cụ mới, mang tính định lượng và hệ thống, dựa trên khảo sát thực tế doanh nghiệp tại 63 tỉnh, thành phố trên cả nước.
Bộ chỉ số hướng đến việc cung cấp cơ sở dữ liệu minh bạch và khách quan cho Chính phủ, các cơ quan Trung ương và địa phương trong chỉ đạo, giám sát, điều hành công tác hội nhập.
Đây cũng là căn cứ để hoạch định chính sách, chiến lược phát triển phù hợp với điều kiện và tiềm năng từng địa phương, góp phần thúc đẩy động lực tăng trưởng truyền thống là xuất khẩu và hướng tới xuất khẩu bền vững.
Việt Nam hội nhập trên tinh thần lợi ích hài hòa, rủi ro chia sẻ
Tiếp tục chia sẻ sau đó, Thủ tướng cho rằng nguồn lực bên trong là nền tảng quyết định, nguồn lực bên ngoài là động lực đột phá; Việt Nam phải tự lực, tự cường vươn lên bằng trí tuệ, văn hóa và sức mạnh đại đoàn kết dân tộc.

Thủ tướng đánh giá, hội nhập không chỉ có thảm đỏ và hoa hồng mà có rất nhiều khó khăn, chông gai, phải nỗ lực bắt kịp, tiến cùng và vượt lên thì mới có thể hội nhập sâu rộng, thực chất, hiệu quả, đồng thời giữ vững độc lập, tự chủ. Ảnh: BCT
Thủ tướng nhấn mạnh không được chủ quan hay bi quan, vì khó khăn hiện tại chưa phải lớn nhất, càng khó khăn càng phải nỗ lực vươn lên. Trong hội nhập, cần vừa hợp tác vừa đấu tranh, tôn trọng luật pháp quốc tế và linh hoạt ứng phó với thách thức, với những mặt trái của hội nhập.
Thủ tướng đánh giá quá trình hội nhập không dễ dàng, cần nỗ lực vươn lên mới đạt hiệu quả thực chất, đồng thời giữ vững độc lập, tự chủ. Việt Nam tôn trọng chủ quyền các nước, trân trọng sự giúp đỡ quốc tế, hợp tác trên tinh thần thiện chí, cùng có lợi, nhưng không chấp nhận hội nhập bằng mọi cách, không phụ thuộc vào bất cứ một đối tác nào.
“Hội nhập không chỉ có thảm đỏ và hoa hồng, hội nhập có rất nhiều khó khăn, rất nhiều chông gai, phải nỗ lực bắt kịp, tiến cùng và vượt lên thì mới có thể hội nhập sâu rộng, thực chất, hiệu quả, đồng thời giữ vững độc lập, tự chủ..."- Thủ tướng nói và nhấn mạnh Đảng, Nhà nước Việt Nam luôn đề cao tinh thần lợi ích hài hòa, rủi ro chia sẻ. Chúng ta không bỏ qua bất cứ sự giúp đỡ nào, cũng không lợi dụng và không làm tổn thương ai, tránh đối đầu, đẩy mạnh đối thoại.
Thủ tướng cho rằng Việt Nam hội nhập kinh tế quốc tế qua các FTA là cánh cửa quan trọng kết nối Việt Nam với thế giới trên tinh thần “lợi ích hài hòa, rủi ro chia sẻ”. Với 17 FTA đã ký với hơn 60 nền kinh tế, Việt Nam khẳng định vị thế và sự tin cậy của bạn bè quốc tế đối với Việt Nam.
Việc thực thi hiệu quả các FTA không chỉ để thực hiện nghiêm túc các cam kết quốc tế mà Việt Nam đã đưa ra, mà còn giúp mở rộng thị trường, nâng cao năng lực cạnh tranh và thúc đẩy cải cách trong nước.

Thủ tướng trao Bằng khen cho 5 tỉnh, thành phố đã có thành tích trong việc đánh giá kết quả thực hiện các hiệp định thương mại tự do (FTA Index) năm 2024. Ảnh: BCT
Theo người đứng đầu Chính phủ, thời gian qua, dù đạt nhiều kết quả tích cực, như kim ngạch xuất nhập khẩu gần 800 tỉ USD năm 2024, nhưng quá trình hội nhập vẫn còn nhiều thách thức.
Trong bối cảnh đó, FTA Index là công cụ quan trọng giúp đo lường mức độ thực thi các FTA ở địa phương, từ đó hỗ trợ Chính phủ và các bộ, ngành đánh giá toàn diện điểm mạnh, điểm yếu trong quá trình thực hiện FTA.
Chỉ số này còn phản ánh chính sách hỗ trợ doanh nghiệp, đánh giá hiệu quả thực thi các cam kết quốc tế tại địa phương và góp phần thúc đẩy động lực tăng trưởng, nhất là động lực xuất khẩu và đầu tư.
FTA Index được xây dựng dựa trên khảo sát thực tế doanh nghiệp (DN) tại 63 tỉnh, TP.
Trong bộ chỉ số FTA Index năm 2024, kết quả khảo sát cho thấy nhìn chung đã có những kết quả tích cực. Đại đa số DN đều đã từng nghe đến một hoặc một số FTA. Các DN đã nhận thức được các cơ quan đầu mối ở cả trung ương và địa phương trong việc cung cấp thông tin về các FTA, chủ yếu là Bộ Công Thương và Sở Công Thương các địa phương.
Các hình thức cung cấp thông tin FTA tại các địa phương cũng được đánh giá là khá đa dạng. Khả năng tiếp cận các văn bản pháp luật thực thi các FTA của DN được đảm bảo, bao gồm cả biểu thuế đặc biệt theo FTA và quy tắc xuất xứ.
Các DN đã bắt đầu tận dụng được các ưu đãi với các mức độ khác nhau, phụ thuộc vào ngành hàng, địa phương và từng hiệp định. Các DN cũng bắt đầu nhận thức được các cam kết về phát triển bền vững.