Thủ tướng Chính phủ: Xuất khẩu nông lâm thủy sản phải đạt 100 tỷ USD

Kỷ lục xuất khẩu nông, lâm, thủy sản 62,5 tỷ USD

Thủ tướng Phạm Minh Chính đánh giá buổi Đối thoại với nông dân Việt Nam năm 2024 thể hiện sự đồng lòng, nhất trí với tình cảm dành cho nông nghiệp, nông thôn, nông dân.

Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh, năm 2024, dưới sự lãnh đạo của Đảng, trực tiếp và thường xuyên là Bộ Chính trị, Ban Bí thư, đứng đầu là Tổng Bí thư, cùng sự vào cuộc quyết liệt của cả hệ thống chính trị, sự đồng lòng của nhân dân, doanh nghiệp cả nước và sự hỗ trợ, hợp tác của bạn bè quốc tế, Việt Nam dự kiến đạt và vượt toàn bộ 15/15 chỉ tiêu chủ yếu.

Thủ tướng Phạm Minh Chính phát biểu kết luận tại buổi Đối thoại với nông dân Việt Nam năm 2024. Ảnh: VGP

Trong những thành tựu chung của cả nước, ngành nông nghiệp và phát triển nông thôn cùng với sự nỗ lực của người nông dân đã đóng góp vai trò hết sức quan trọng.

Nổi bật là kim ngạch xuất khẩu nông, lâm, thủy sản dự kiến vượt 62,5 tỷ USD, tăng 18,7% so với năm 2023, lập kỷ lục mới. Thặng dư thương mại đạt 17,9 tỷ USD, chiếm tới 72% tổng giá trị xuất siêu của nền kinh tế, trong khi các mặt hàng nông sản Việt Nam đã có mặt tại 190 quốc gia và vùng lãnh thổ.

Về cân đối lớn của nền kinh tế, riêng lĩnh vực lương thực không chỉ đảm bảo an ninh lương thực trong nước mà còn đạt thặng dư cao, với hơn 9 triệu tấn gạo được xuất khẩu, mang lại trên 5 tỷ USD. Thành tựu này góp phần quan trọng vào việc đảm bảo an ninh lương thực toàn cầu, khẳng định vị thế và vai trò trụ đỡ của ngành nông nghiệp trong nền kinh tế quốc gia.

Thủ tướng khẳng định, những kết quả trên đã minh chứng cho tính đúng đắn của chủ trương phát triển nông nghiệp hiện đại, xây dựng nông thôn mới và hình ảnh người nông dân văn minh. Đây không chỉ là khát vọng lớn lao mà còn là niềm tự hào dân tộc, là nhiệm vụ chúng ta phải thực hiện bằng mọi giá, dù khó khăn đến đâu.

9 vấn đề quan trọng, hướng kim ngạch xuất khẩu nông lâm thủy sản đạt 100 tỷ USD

Kết luận hội nghị, Thủ tướng nhấn mạnh 9 vấn đề quan trọng mà các chủ thể liên quan cần tiếp tục quan tâm trong thời gian tới để thúc đẩy nông nghiệp sinh thái, nông thôn hiện đại, nông dân văn minh.

Trước hết, Thủ tướng nhấn mạnh thể chế, chính sách vẫn là điểm nghẽn của điểm nghẽn và phải là đột phá của đột phá. Thủ tướng lấy ví dụ, việc tháo gỡ cơ chế, chính sách với khoán 10, khoán 100 trước đây đã biến Việt Nam từ một nước thiếu lương thực trở thành nước xuất khẩu gạo hàng đầu thế giới; tỉ lệ hộ nghèo từ 67% đến nay chỉ còn 1,93%. Điều này cho thấy nguồn lực bắt nguồn từ tư duy, động lực bắt nguồn từ sự đổi mới, sức mạnh bắt nguồn từ nhân dân.

Thủ tướng mong muốn, đề nghị bà con nông dân tiếp tục góp ý để cùng nhau xây dựng, hoàn thiện thể chế, cơ chế, chính sách, gồm cơ chế, chính sách về đất đai, thuế, phí, lệ phí, về vốn tín dụng…; từ đó tháo gỡ nút thắt từ thực tiễn, để mọi người dân có thể đóng góp sức lực, nguồn lực của mình cho sự phát triển, đưa mục tiêu phát triển nông nghiệp hiện đại, xây dựng nông thôn hiện đại, nông dân văn minh thực hiện được nhanh hơn, tăng tốc, bứt phá hơn, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của người dân ngày càng ấm no và hạnh phúc hơn.

Vấn đề thứ hai là công tác quy hoạch. Trước đây, do điều kiện, hoàn cảnh, lịch sử của đất nước, công tác quy hoạch chưa được quan tâm đúng mức. Đến nay, nhu cầu của người dân, người tiêu dùng ngày càng nâng cao theo hướng ăn ngon, ăn sạch, do đó công tác quy hoạch cần được quan tâm hơn nữa, nhất là quy hoạch ngành, quy hoạch đất đai, quy hoạch các khu, cụm công nghiệp phục vụ sản xuất nông nghiệp…

Vấn đề thứ ba là đất đai. Phải tiếp tục rà soát pháp luật, quy định để giải phóng nguồn lực từ đất đai, phát huy cao nhất hiệu quả từ đất đai, bởi đất đai là hằng số, là nguồn lực có hạn. Cùng với đó, phải khai thác cả không gian vũ trụ như phát triển internet vệ tinh để cung cấp sóng viễn thông cho vùng sâu, vùng xa; khai thác không gian biển như phát triển năng lượng mặt trời, gió…; khai thác không gian ngầm để mang lại lợi ích cho nông dân, phát huy sức mạnh của nông dân, phát triển nông thôn, nông nghiệp.

Vấn đề thứ tư là vốn và bảo hiểm. Muốn làm giàu thì phải có vốn, muốn thúc đẩy nông nghiệp theo hướng phát triển xanh, phát triển các ngành chủ lực theo quy hoạch, phát triển các mặt hàng mà thế giới có nhu cầu thì phải có chính sách tín dụng và bảo hiểm theo nguyên tắc đóng-hưởng để khuyến khích. Đồng thời, phải khuyến khích doanh nghiệp tham gia hợp tác, hỗ trợ, liên kết chặt chẽ với nông dân để bảo đảm đầu vào, đầu ra cho sản xuất; đẩy mạnh liên kết vùng, đa dạng hóa sản phẩm, thị trường, chuỗi cung ứng.

Vấn đề thứ năm là thị trường. Phát triển kinh tế nông nghiệp chứ không phải sản xuất nông nghiệp tự cung, tự cấp nữa thì phải mở rộng thị trường xuất khẩu, gồm cả các thị trường đặc thù như thực phẩm Halal. Nhà nước phải tìm thị trường tiêu thụ cho sản phẩm của người nông dân, người nông dân phải bảo đảm chất lượng và xây dựng thương hiệu cho nông sản, cùng với mẫu mã, bao bì, đóng góp thuận tiện, bắt mắt để chiếm lĩnh thị phần.

"Để du khách mua sản phẩm thì bao bì, đóng gói sản phẩm đó phải đi máy bay cũng được, tàu hòa cũng được, tàu biển cũng được, đi bộ cũng được…", Thủ tướng lấy ví dụ.

Vấn đề thứ sáu là đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, số hóa nông nghiệp, xây dựng cơ sở dữ liệu, nghiên cứu, phát triển trí tuệ nhân tạo trong ngành nông nghiệp Việt Nam, nghiên cứu, tiếp cận, chuyển giao công nghệ tiên tiến, công nghệ sạch, công nghệ xanh, trong tất cả các khâu từ trồng cây gì, nuôi con gì, kinh doanh gì đến xây dựng chỉ dẫn địa lý, đẩy mạnh chế biến sâu, nghiên cứu bao bì, mẫu mã… "Cơ sở dữ liệu sẽ cho giải pháp thông minh, như chỗ nào trồng lúa tốt nhất, giải pháp canh tác nào tốt nhất, thông minh nhất", Thủ tướng nói.

Vấn đề thứ bảy là đào tạo nhân lực chất lượng cao và chuyển đổi nhân lực từ khu vực nông nghiệp, nông thôn sang khu vực công nghiệp và đô thị. Thủ tướng lưu ý, chuyển đổi lao động bền vững là chuyển đổi ngay tại chỗ, công nghiệp hóa nông thôn, ly nông mà không ly hương.

Vấn đề thứ tám, xác định văn hóa là sức mạnh nội sinh, văn hóa còn thì dân tộc còn, văn hóa mang tính dân tộc, khoa học, đại chúng, văn hóa soi đường cho quốc dân đi. "Vẫn là bài hát Trống Cơm, vẫn là chèo, là tuồng, nhưng nếu đổi mới sáng tạo, có đầu tư, ứng dụng khoa học công nghệ để thổi hồn vào từng làn điệu thì sẽ khác, sẽ trở thành công nghiệp văn hóa, công nghiệp giải trí", Thủ tướng nói và nhấn mạnh, phải khai thác tiềm năng khác biệt, cơ hội nổi trội, lợi thế cạnh tranh của văn hóa nông nghiệp, văn minh lúa nước, phải quốc tế các giá trị bản sắc dân tộc và dân tộc hóa tinh hoa văn hóa thế giới.

Thứ chín, hệ thống chính trị cơ sở phải luôn nắm bắt tâm tư, nguyện vọng của người nông dân và chuyển tải chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước tới người nông dân. Đồng thời, chủ động đề xuất thể chế, cơ chế, chính sách trên cơ sở thực tiễn; huy động sức mạnh tổng hợp của hệ thống chính trị, của doanh nghiệp và người dân để phục vụ phát triển.

Các đại biểu tham dự hội nghị. Ảnh: VGP

Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh, Đảng và Nhà nước đã và đang tập trung thúc đẩy ba đột phá chiến lược: thể chế, hạ tầng và nhân lực. Về thể chế, trọng tâm là xây dựng môi trường pháp lý thông thoáng, cắt giảm và đơn giản hóa thủ tục hành chính, giảm chi phí tuân thủ, loại bỏ cơ chế “xin-cho” và hạn chế tình trạng phiền hà, sách nhiễu, từ đó huy động tối đa mọi nguồn lực cho phát triển.

Trong lĩnh vực hạ tầng, Chính phủ chú trọng đầu tư xây dựng hạ tầng chiến lược, bao gồm giao thông, hạ tầng số, hạ tầng xã hội như y tế, giáo dục, thể thao... nhằm giảm chi phí logistics, nâng cao năng lực cạnh tranh của sản phẩm và tối ưu hóa thời gian, chi phí, công sức cho người dân cũng như doanh nghiệp. Đồng thời, công tác đào tạo nhân lực được đẩy mạnh, tập trung vào việc nâng cao tay nghề, tri thức và kỹ năng cho người lao động, đặc biệt là người nông dân, thông qua chuyển dịch lao động và đào tạo chuyên sâu.

Thủ tướng kêu gọi các cấp ủy, chính quyền địa phương thường xuyên tổ chức đối thoại, lắng nghe tâm tư, nguyện vọng của người dân, đặc biệt là nông dân. Dưới sự lãnh đạo của Đảng, cần phát huy tinh thần tự lực, tự cường, sáng tạo và đoàn kết.

Đây chính là điểm tựa vững chắc giúp dân tộc ta kết hợp sức mạnh nội lực với tinh thần thời đại, vươn lên từ nguồn lực quý giá của chính mình, từ bàn tay, khối óc, khung trời, cửa biển để cùng nhau làm, cùng nhau hưởng, cùng nhau thắng lợi và phát triển. Tinh thần ấy sẽ là nền tảng để cả nước tiến bước vững chắc vào kỷ nguyên mới.

Linh Nguyễn