Thu thuế giá trị gia tăng hàng nhập khẩu giá trị nhỏ đã có hiệu quả bước đầu

Công chức Hải quan TP. Hồ Chí Minh giám sát hàng hóa chuyển phát nhanh. Ảnh tư liệu

1 tuần số thu thuế đã đạt 50 tỷ đồng

Quyết định 78/2010/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ ban hành vào năm 2010 cho phép hàng nhập khẩu dưới 1 triệu đồng được miễn thuế giá trị gia tăng, nhằm giảm bớt lượng hàng hóa phải khai nộp thuế khi hệ thống khai báo của hải quan còn thực hiện thủ công. Tuy nhiên, chính sách này hiện không còn phù hợp với thực tiễn, do đó, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 01/2025/QĐ-BTC để bãi bỏ quy định này.

Ghi nhận tại Tổng Công ty May 10 - một doanh nghiệp chủ yếu xuất khẩu, song doanh thu bán lẻ trong nước mỗi năm cũng đạt trên 500 tỷ đồng, trong đó 80% sản phẩm có giá trị dưới 1 triệu đồng. Ông Thân Đức Việt – Tổng Giám đốc May 10 cho hay, trước khi Quyết định số 01/2025/QĐ-BTC được ban hành, việc miễn thuế cho hàng nhập khẩu giá trị nhỏ khiến doanh nghiệp trong nước phải chịu sự cạnh tranh bất bình đẳng, bởi hàng nhập khẩu không phải chịu giá trị gia tăng nên giá rẻ hơn, dễ tiếp cận và mua hơn.

Nhận định về tác động của việc thu thuế với đối tượng hàng hóa giá trị nhỏ nhập khẩu, ông Hoàng Văn Cường - Ủy viên Ủy ban Tài chính – Ngân sách của Quốc hội cho rằng, việc thu thuế không chỉ đảm bảo thu đúng, thu đủ mà còn giúp kiểm soát chất lượng, nguồn gốc xuất xứ hàng hóa, tránh tình trạng hàng nước ngoài đội lốt hàng Việt Nam.

Việc bãi bỏ Quyết định số 78/2010/QĐ-TTg không chỉ giúp ngành Hải quan tăng thu cho ngân sách nhà nước mà còn giúp tạo môi trường kinh doanh công bằng hơn. Theo ông Đặng Sơn Tùng - Phó Cục trưởng Cục Thuế xuất nhập khẩu (Tổng cục Hải quan), cơ quan hải quan đã hướng dẫn cho doanh nghiệp thực hiện khai báo trên các mẫu tờ khai trước đây, không thay đổi mẫu tờ khai để doanh nghiệp không phải mất thời gian và công sức điều chỉnh hệ thống cũng như hướng dẫn lại nhân viên khai báo hải quan. Đồng thời, khi kê khai, nộp thuế, cơ quan hải quan đã bổ sung các trường thông tin cần thiết để người khai có thể khai ngay. Ở góc độ quản lý, cơ quan hải quan sẽ đảm bảo thông quan kịp thời, nhanh chóng và tăng cường hậu kiểm để ngăn chặn gian lận.

Thống kê của Tổng cục Hải quan cho biết, sau gần một tuần triển khai, số thu thuế đã đạt gần 50 tỷ đồng. Việc thu thuế giá trị gia tăng với hàng hóa nhập khẩu gửi qua dịch vụ chuyển phát nhanh có giá trị nhỏ đã đạt được hiệu quả bước đầu.

Xây dựng hệ thống mới quản lý hàng hóa qua thương mại điện tử

Tuy nhiên, việc kê khai nộp thuế đối với hàng giá trị nhỏ gặp nhiều thách thức do số lượng tờ khai lớn và thuộc nhiều nhóm thuế suất khác nhau, nên công tác kê khai nộp thuế cũng gặp nhiều thách thức.

Đơn cử tại Công ty Hợp nhất quốc tế (TP. Hồ Chí Minh), trước đây, đơn vị chỉ mất khoảng 2 tiếng để làm thủ tục thông quan cho 300 đơn hàng hóa mỗi ngày. Thế nhưng, bây giờ cần gần 5 tiếng để thực hiện các thủ tục này do phải phân loại hàng hóa, kê khai nộp thuế thêm cho các mặt hàng dưới 1 triệu đồng.

Ông Phạm Ngô Sơn – đại diện Công ty chia sẻ, doanh nghiệp phải phát triển thêm nhân sự để kê khai chứng từ thuế, kịp tiến độ thông quan nhanh. Còn theo bà Đỗ Thị Thu Thủy - Giám đốc Pháp lý và hải quan (Công ty Chuyển phát nhanh DHL - VNPT), doanh nghiệp đã làm việc với cơ quan hải quan để được hướng dẫn, hỗ trợ thực hiện đúng quy định pháp luật.

Hiện tại, Chi cục Hải quan chuyển phát nhanh (Cục Hải quan TP. Hồ Chí Minh) tiếp nhận hơn 1.600 tờ khai mỗi ngày và số lượng vẫn đang tăng lên, nhưng hệ thống công nghệ thông tin vẫn chưa sẵn sàng để xử lý tự động một số công việc trong quá trình làm thủ tục hải quan. Ông Đỗ Hồng Thùy - Phó Chi cục trưởng cho hay, đơn vị đã chủ động xây dựng kế hoạch, phối hợp với các đại lý, doanh nghiệp chuyển phát nhanh để triển khai thực hiện, đảm bảo thu đúng, thu đủ thuế cho Nhà nước nhưng vẫn đáp ứng thời gian thông quan nhanh.

Tổng cục Hải quan cho biết hướng dẫn kê khai của doanh nghiệp không thay đổi so với trước đây, chỉ bổ sung thông tin cần thiết và chấp nhận biên lai điện tử thay cho biên lai giấy. Tổng cục cũng đang xây dựng hệ thống công nghệ thông tin mới để phục vụ hàng hóa chuyển phát nhanh và hàng hóa qua thương mại điện tử.

Một số biện pháp khác đang được ngành Hải quan triển khai như kết nối trực tuyến giữa hải quan và các sàn thương mại điện tử để kiểm soát nguồn gốc, tính hợp pháp của hàng hóa và siết chặt kiểm tra với các sàn thương mại điện tử chưa được cấp phép. Điều này buộc các doanh nghiệp kinh doanh hàng nhập khẩu cần điều chỉnh chiến lược để duy trì sức cạnh tranh và đảm bảo tuân thủ đầy đủ các quy định về thuế, tránh rủi ro pháp lý.

Hồng Vân