Thu nhập của các tổng giám đốc khoảng 2,5 tỷ đồng một năm

Theo kết quả thống kê của FiinGroup từ 1.647 công ty đại chúng đang niêm yết hoặc đăng ký giao dịch cổ phiếu trên 3 sàn (HOSE, HNX và UPCoM), thu nhập bình quân (không bao gồm cổ phiếu thưởng - ESOP) của vị trí CEO trong các công ty đại chúng ở Việt Nam ở mức dưới 2,5 tỷ đồng/năm trong năm 2023.

Hình 1: Thu nhập bình quân của CEO theo Ngành giai đoạn 2022-2023 (tỷ VNĐ/người)

Trong đó, Bất động sản, Dịch vụ tài chính (chủ yếu là Công ty Chứng khoán) và Bảo hiểm là những ngành có thu nhập bình quân cao nhất cho vị trí CEO, vượt trội so với mức bình quân của thị trường. Một số công ty trong Top 15 doanh nghiệp có mức thu nhập cao nhất mà CEO là người nước ngoài có Tổng Công ty Phát triển Đô thị Kinh Bắc - CTCP (HOSE: KBC), CTCP Tập đoàn Masan (MSN) và CTCP Đầu tư Nam Long (HOSE: NLG).

Xét trên quy mô vốn hóa của doanh nghiệp, đối với nhóm doanh nghiệp lớn, có quy mô vốn hóa từ 25 nghìn tỷ đồng trở lên (tại thời điểm năm 2023), thu nhập của các CEO doanh nghiệp này cao hơn khoảng 52% so với mình bình quân tại thị trường.

Theo FiinGroup, điều này là hợp lý khi hiệu quả hoạt động ở nhóm vốn hóa lớn tích cực hơn so với hai nhóm còn lại là các doanh nghiệp vừa (vốn hóa từ 3,5 nghìn tỷ đồng đến 25 nghìn tỷ đồng) và doanh nghiệp nhỏ (quy mô vốn hóa dưới 3,5 nghìn tỷ đồng).

Hình 2: Top 15 doanh nghiệp có thu nhập của CEO cao nhất

CEO của ổng Công ty Phát triển Đô thị Kinh Bắc có thu nhập 17 tỷ đồng/năm (2023). Nguồn: FiinGroup

Tuy nhiên, nếu xét theo loại hình doanh nghiệp, thu nhập bình quân của CEO tại nhóm doanh nghiệp nhà nước lại chưa bằng một nửa so với doanh nghiệp tư nhân, dù hiệu quả hoạt động khá tương đồng (thể hiện qua Tỷ suất sinh lời trên vốn chủ sở hữu – ROE).

Ngoài ra, có một nghịch lý là thu nhập của CEO lại tương quan thấp với hiệu quả hoạt động và tăng trưởng giá trị công ty. Báo cáo của FiinGroup cho thấy, Công nghệ thông tin, Ngân hàng, Bán lẻ là các ngành có hiệu quả hoạt động tốt hơn mặt bằng chung với tỷ suất ROE cao (trên 15% trong năm 2023) nhưng thu nhập bình quân của CEO lại ở mức tương đối thấp. Lý do chính là thu nhập này chưa tính đến giá trị của số cổ phiếu thưởng theo ESOP mà ban lãnh đạo nhận được trong năm.

Trong khi đó, ngành Bất động sản dù đang trải qua giai đoạn nhiều khó khăn thách thức và với hiệu quả hoạt động suy giảm nhiều năm liên tiếp, thu nhập cho vị trí CEO vẫn ở mức cao nhất trong các ngành. Xét riêng năm 2023, thu nhập của vị trí CEO chưa gắn liền với mục tiêu về tăng trưởng giá trị công ty ở hầu hết các ngành.

Thực tế là thu nhập của Ban Lãnh đạo thường được xác định từ năm trước đó. Ngoài ra, theo thông lệ tại Việt Nam, việc tăng trưởng giá trị công ty chưa phải là một chỉ tiêu KPI hoặc xác định chế độ lương thưởng của các vị trí chủ chốt của Ban Điều hành.

Song, thu nhập của CEO cũng tương quan cao với tỷ lệ hoàn thành kế hoạch lợi nhuận. Năm 2023, nhiều ngành với tỷ lệ hoàn thành kế hoạch lợi nhuận sau thuế cao có tăng trưởng mạnh về thu nhập bình quân của vị trí CEO, bao gồm Dầu khí, Dịch vụ Tài chính (chủ yếu Chứng khoán), Bảo hiểm.

Ngược lại, trong bối cảnh sức cầu tiêu dùng ở mức thấp, Bán lẻ, Tài nguyên Cơ bản (Thép, Gỗ…) có kết quả kinh doanh gây “thất vọng” trong năm 2023. Do đó, thu nhập bình quân của vị trí CEO giảm so với năm 2022.

Tuấn Thủy