Thu hồi tài sản tham nhũng: Thực tiễn và những định hướng cải cách

Trong bối cảnh các đại án kinh tế và tham nhũng ngày càng phức tạp và có ảnh hưởng sâu rộng đến nền kinh tế và xã hội, công tác thu hồi tài sản tham nhũng đóng vai trò hết sức quan trọng.

Những kết quả nổi bật

Theo thống kê từ Bộ Tư pháp, công tác thi hành án dân sự trong năm 2024 đã đạt được những kết quả đáng ghi nhận. Tổng số vụ việc phải thi hành lên đến hơn một triệu vụ, trong đó có gần 740.000 vụ đủ điều kiện thi hành và hơn 620.000 vụ đã hoàn thành, đạt tỉ lệ thành công trên 83%. Đặc biệt, số tiền thu hồi lên tới hơn 116.000 tỉ đồng, đạt tỷ lệ 51,84% trong tổng số tiền cần thu hồi, tăng trưởng đáng kể so với năm 2023.

Công tác thi hành án vụ án Vạn Thịnh Phát được coi là bài học lớn trong công tác quản lý tài sản, đấu tranh phòng chống tham nhũng tại Việt Nam

Trong các vụ án liên quan đến tổ chức tín dụng, hơn 30.000 tỉ đồng đã được thu hồi từ các vụ án kinh tế. Đây là minh chứng rõ ràng cho sự quyết tâm của các cơ quan chức năng trong việc xử lý tài sản liên quan đến tham nhũng, vi phạm pháp luật.

Mặc dù đạt được những kết quả ấn tượng, công tác thu hồi tài sản tham nhũng vẫn còn đối mặt với nhiều thách thức lớn, như việc xác định tài sản bị chiếm đoạt, tìm kiếm tài sản ở nước ngoài và các vướng mắc pháp lý trong việc thu hồi tài sản từ những tổ chức, cá nhân có mối quan hệ phức tạp.

Giải pháp thu hồi tài sản tham nhũng tại TPHCM

Tại buổi tọa đàm "Giải pháp thu hồi tài sản tham nhũng trên địa bàn TP HCM" do Ban Chỉ đạo Phòng, chống Tham nhũng, tiêu cực TP HCM tổ chức, Thanh tra TP HCM cho biết việc xây dựng và hoàn thiện các hệ thống cơ sở dữ liệu quốc gia về kiểm soát tài sản, thu thập thông tin tài sản của các cá nhân có chức vụ, quyền hạn là điều kiện tiên quyết giúp nâng cao hiệu quả công tác thu hồi tài sản.

Một trong những biện pháp quan trọng là xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về đất đai, ngân hàng, chuyển nhượng vốn, cổ phần, cùng các hệ thống thông tin về bất động sản và tài sản liên quan đến kinh tế. Đảm bảo các cơ sở dữ liệu này được liên kết chặt chẽ và thống nhất sẽ giúp các cơ quan chức năng dễ dàng kiểm soát tài sản của những người có chức vụ, quyền hạn.

Ngoài ra, việc kiểm soát thu nhập của cán bộ, công chức, viên chức là một trong những giải pháp quan trọng nhằm ngăn ngừa tham nhũng. Việc xác minh tài sản tăng giảm trong suốt quá trình công tác của những cá nhân có quyền lực sẽ giúp phát hiện sớm những dấu hiệu tham nhũng và tăng cường khả năng thu hồi tài sản cho Nhà nước.

VKSND TP HCM cũng đã triển khai các kế hoạch và văn bản chỉ đạo nhằm nâng cao hiệu quả thu hồi tài sản trong các vụ án hình sự về tham nhũng và kinh tế. Trong đó tập trung vào việc chỉ đạo các kiểm sát viên tại đây chủ động nghiên cứu và đưa ra yêu cầu xác minh, kiểm tra thu thập tài liệu, chứng cứ nhằm làm rõ dấu hiệu tội phạm và xác định tài sản bị chiếm đoạt. Đặc biệt, việc kiểm soát các biện pháp ngăn chặn giao dịch, phong tỏa tài khoản, khám xét, thu giữ tài liệu, tạm hoãn xuất cảnh, và trưng cầu giám định tài sản là rất quan trọng. Việc áp dụng các biện pháp này giúp ngăn chặn việc chuyển dịch tài sản ra nước ngoài hoặc che giấu tài sản liên quan đến hành vi tham nhũng.

VKS nhấn mạnh thu hồi tài sản tham nhũng là một nhiệm vụ quan trọng trong công tác phòng, chống tham nhũng và bảo vệ tài sản của Nhà nước. Mặc dù đạt được nhiều kết quả tích cực trong thời gian qua, nhưng công tác thu hồi tài sản vẫn gặp không ít thách thức. Để nâng cao hiệu quả công tác này, các cơ quan chức năng cần tiếp tục hoàn thiện hệ thống cơ sở dữ liệu, tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra và phối hợp giữa các cơ quan chức năng. Bên cạnh đó, việc kiểm soát thu nhập của những người có chức vụ, quyền hạn cũng là một giải pháp quan trọng nhằm phát hiện sớm những dấu hiệu tham nhũng và góp phần vào công tác thu hồi tài sản cho Nhà nước.

Trần Thái